Tímarit lögfræðinga - 01.02.2002, Page 40

Til þess að um alþjóðleg kaup geti verið að ræða þurfa aðilar að hafa at-
vinnustöð í mismunandi ríkjum. Lögunum verður því ekki. án þess að annað
og meira komi til, beitt um réttarsamband tveggja aðila sem búa í sama er-
lenda ríkinu. Ef þeir hafa samt sem áður samið svo að íslenskum lögum skuli
beita um samband þeirra fer það eftir túlkun samnings þeirra, og atvikum að
öðru leyti, hvort það eru reglumar um þjóðleg eða alþjóðleg kaup sem beita
skal.
Að öðru leyti felst það í ákvæðum 87. gr. að reglum laganna um alþjóðleg
kaup ber að beita þótt einn samningsaðilanna eigi heima í erlendu ríki sem ekki
er aðili Sþ-sáttmálans. í því felst að leiði samningur aðila eða reglur alþjóðlegs
einkamálaréttar til þess að íslenskum lögum beri að beita um kaup milli aðila
hvers í sínu rxki eru það reglur laganna um alþjóðleg kaup sem beita ber.41
Ef reglur alþjóðlegs einkamálaréttar leiða til þess að beita ber íslenskum
lagareglum um álitaefni sem varða alþjóðleg kaup eru það reglur Sþ-sáttmálans
eins og þær em endursagðar í lögunum sem ber að beita. Þetta er afleiðing þess
að reglur Sþ-sáttmálans voni leiddar í íslenskan rétt með aðlögun og gildir þetta
hvort heldur sem mál er dæmt af íslenskum eða erlendum dómstól.
9.3 Undantekning varðandi norrænan rétt
Samkvæmt 94. gr. Sþ-sáttmálans er samningsríkjum sem hafa svipaðai'
reglur í landsrétti sínum heimilt að ákveða að Sþ-sáttmálinn skuli ekki gilda um
kaup milli aðila í þeim ríkjum.42 Með vísan til þessa er undantekning í 2. mgr.
5. gr. kpl. að því er varðar norræn kaup. Þar segir að sérreglur um alþjóðleg
kaup gildi ekki í kaupum þegar seljandinn hefur atvinnustöð sína í Danmörku,
Finnlandi, á Islandi, í Noregi eða Svíþjóð og kaupandinn hefur atvinnustöð sína
í einhverju þessara landa (norræn kaup).
Akvæði íslensku kpl. eru svo lík ákvæðum í kaupalögum annarra norrænna
ríkja að líta verður svo á að skilyrðum 94. gr. Sþ-sáttmálans sé fullnægt að
þessu leyti. Afstaða Dana, Finna, Norðmanna og Svía til þessa er hin sama.
41 Alþt. 1999-2000, þskj. 119, bls. 174-175. Um norskan rétt sjá t.d. Christian Fr. Wyller: Kj0ps-
retten i et nptteskall. bls. 40, og Eriing Selvig: Kjppsrett til studiebruk, bls. 143-144.
42 I 94. gr. Sþ-sáttmálans segir: „1. Tvö eða fleiri samningsríki sem hafa sömu eða nátengda lög-
gjöf um efni það er sáttmáli þessi fjallar um geta hvenær sem er lýst yfír því að sáttmálinn eigi ekki
að gilda um samninga um sölu eða gerð þeirra í þeim ríkjum þar sem aðilar hafa starfsstofu. Slfkar
yfirlýsingar geta verið sameiginlegar eða samkvæmt gagnkvæmum einhliða yfirlýsingum.
2. Samningsríki sem hefur sömu eða nátengda löggjöf um efni það er sáttmáli þessi fjallar um og
ríki, eitt eða fteiri, sem ekki eru samningsríki, geta hvenær sem er lýst því yfír að sáttmálinn eigi
ekki að gilda um samninga um sölu eða gerð þeirra þegar aðilar hafa starfsstofur sínar í þessum
ríkjum.
3. Ef ríki sem er aðili að yfírlýsingu samkvæmt næstu málsgrein á undan verður sfðar samningsríki
mun slík yfírlýsing sem það átti aðild að hafa sömu réttaráhrif varðandi það ríki og yfirlýsing skv.
1. mgr. frá þeim degi er sáttmálinn gengur í gildi varðandi hið nýja samningsríki að því tilskildu að
hið nýja samningsríki eigi aðild að slíkri yfírlýsingu eða gefi út gagnkvæma einhliða yfirlýsingu“.
34