Búnaðarrit - 01.01.1895, Page 12

8
Vel megum vjer minnast þeirra manna með þakklæti
og virðingu, er mest gengu fyrir þessum umbótatilraun-
um. í þeim er falinn vísir til margra mikilsverðra um-
bóta, er síðan hafa orðið í atvinnuveguiii landsins. ís-
lenzku vefstaðirnir gömlu rýmdu fyrir útlendu vefstöð-
unum, og rokkurinn kom í stað snældunnar. Saltfisks-
verkunin á kyn sitt að rekja til uinbótatilraunanna á
18. öld, svo og þorskanetin. Umbótaviðleitnin leiddi og
til þess, að verzlunaránauðinni var ljett af þjóðinni.
Þá hófst garðyrkja í landinu, er síðan hefir orðið að
miklu gagni. Frá þessum tíma stafar einnig viðleitni
manna til að bæta jarðirnar með túnsljettun, vatns-
veitingum og skurðagerð. Fornmenn höfðu að vísu lagt
nokkra stund á vatnsveitingar, en það hafði lagzt niður
með öllu, og ekkcrt verið um það hugsað í margar aldir.
Margar fleiri nytsamlegar umbætur mætti nefna, er rót
sína eiga að rekja til 18. aldar. Hitt er eigi undar-
legt, þótt margt mistækist er reynt var, og mikið fje
gengi í súginn. Það fer svo jafnan, þá er leitað er
fyrir sjer um óþekta hluti eður óreynda, að mörg fyrir-
hofn og mörg tilraun verður að engu. Tilraunamaður-
inn verður optast að fara margar villigötur áður en
hann kemst á rjetta leið. Það er heldur eigi undar-
legt, þótt hag landsins færi síhnignandi, þrátt fyrir þessa
framfaraviðleitni. Alþýða manna sinti lítið þessum
framfaratilraunum fyrst í stað. Allur almenningur var
duglausari og lítilsigldari en svo, að hann kynni að
meta þessa viðleitni. Umbótamönnunum voru valin háðu-
leg orð, og skáldin ortu um þá flim og níð1. Umbóta-
') Svo var kveðið um Skúla laudfðgeta, mesta umbðtamaun 18.
aldarinnar, og einhvern mestan fraiufaramann, er verið hefir hjer
&. landi:
Hann hefir ekkert i höfði sín
nema heimskleg projekt og brennivin.