Búnaðarrit - 01.01.1895, Page 47

43
hans hefir virzt, og áttu þá bændur að bæta honuni
skaðann. En bæturnar voru takmarkaðar á tvennan
hátt. Fyrst og fremst fjckk enginn skaðann bættan
nema hálfan, og var með því sjcð fyrir því, að enginn
skyldi freistast til þess að vinna neitt, sein gæti valdið
því, að hann misti nautgripi sína, nje vanrækja að hirða
þá; eigandans varð skaðinn mestur, þó hann væri eigi
nema hálfur, ef óhapp vildi til. Hitt takmarkið miðaði
að því að koma í veg fyrir, að bæturnar legðust of
þungt á hreppsbúa. Fje bænda var virt til hundraða,
og var skaðabótunuin jafnað niður á hundruðin; skyldi
jafnmikið bætt af hundraði hverju. Þannig áttu þeir,
er auðugastir voru, að gjalda mestar skaðabætur. En
eigi voru menn skyldir að bæta framar en svo, að 6
álnir væru gohlnar af hundraði hverju 6 álna aura eða
l°/o (af tólfræðu hundraði) á ári. Ef fleiri menn biðu
skaða á einum missirum, þá skyldi jafnt öllum bæta til
þess er 6 álnir væru goldnar af hundraði hverju. Ef
þá vanst eigi til þess að hálfur skaði yrði bættur hverj-
um þeirra, þá áttu bændur að telja svo til, að þeim
mun minna hefði hver þeirra af bótum, sem þeir hafa
minna skaða beðið; með öðrum orðum, bótunum var
skipt á meðal þeirra manna, sem sltaða höfðu beðið, að
rjettu hlutfalli eptir því hve mikill skaði hvers eins
var. Ef hreppsmenn urðu fyrir litlu tjóni á nautfje
sínu, þá greiddu þeir að eins það í skaðabætur, sem
skaðanum nam, þótt það væri miklu minna en 6 álnir
af hundraði hverju 6 álna aura. Eigi var heldur nein-
um bættur skaði, þótti hann misti nautgrip, ef það nam
eigi fjórðung af nautfjáreign hans.
Skaðabætur fyrir tjón á sauðfje og hestum voru
eigi greiddar, því ábyrgðin náði eigi til þeirra; þó var
sauðfjárrækt og hestarækt mikil í landinu. Þetta sýnir