Búnaðarrit - 01.01.1895, Qupperneq 49

45
ar urðu að húsum og nautfje. Eigi voru menn skyldir
að gjalda hinum sama manni optar skaðabætur cn þris-
var. Ákvæði þetta virðist eiga bæði við ábyrgðina á
húsum og nautpeningi, og mun ciga að skilja það svo,
að þrisvar sinnuin mætti bæta fyrir húsbruna og þris-
var fyrir fallsótt í nautfjc sama manninum, ef hann
varð svo opt fyrir tjóni og hann væri cigi að neinu
leyti sjálfur valdur að tjóni sínu. Þannig varð hver
sá maður, er tók lijú úr öðru þingmarki, sjálfur að á-
byrgjast öll þeirra vandræði, en hreppsmenn voru til
engra úrlausna skyldir um það framar en þcir vildu;
on tækju menn hjú úr öðru þingmarki með samþykki
hreppsmanna, þá hefir ákvæði þessu eigi verið beitt.
Það virðist hafa verið svipað mcð þetta eins og þá cr
bændur rtuttu sig úr oinum hrepp í annan. Þcir urðu
þá að biðja bygðarleyíis á hreppssamkomu. En flytti
bóndi sig búferlum ólofað, þá varð hann í engum lög-
skilum með öðrum hreppsmönnum, og menn voru eigi
skyldir að bæta honum skaða, þótt hann biöi.
Hrepparnir voru þannig sem fjelög, er vcittu fje-
lögum sinum mikil rjettindi, en enginn gat orðið þeirra
rjettinda aðnjótandi á móti vilja meiri hluta hrepps-
manna, því að þeirra leyfi þurfti til þess að komast inn
í hreppinn.
Meðal annara þjóða hefir venjulega ábyrgð á skip-
um komið fyrst i Ijós, en þess er eigi getið hjá oss í
fornöld, að skip hafi verið í ábyrgð, þó stunduðu ís-
lendingar fiskiveiðar þegar frá upphafi vega sinna og
voru siglingamenn allmiklir. Sú mun hafa verið sök til
þess einlcum, að skip voru eigi nema í sumum sveitum,
og það í allmörgum þeirra að cins á einstaka bæ; mun
því eigi hafa þótt sanngjarnt að lcggja skyldu á herðar
mönnum í ináli, sem eigi náði til allra, en að eins