Búnaðarrit - 01.01.1895, Side 65

61
i haf frá Breiðafirði og Borgarfirði (985 cða 986), þá
cr fundur Grænlands var kunnur orðinn á íslandi.
íslendingar eignuðust skip á ýmsan liátt á þeim
dögum; stundum keyptu þeir þau hver af öðrum, en
stundum af útlendingum, er komu til íslands. Stundum
keyptu þeir þau orlendis, einkum í Noregi, eða ljetu
smíða þau þar. Þess eru injög fá dæmi, að smíðuð
væru skip á íslandi, en í eitt af þeim hafði viðurinn
verið úr íslenzkum skógi. — Stundum fengu íslend-
ingar skip að gjöf hjá útlendum þjóðhöfðingjum, og líka
bar það við, að þeir eignuðust skip í víking.
Hugsunarhátturinn á þessum tímum studdi og að
því, að menn sigldu til annara landa og tóku þátt í
verzluninni. Menn voru metorðagjarnir og kappsfullir,
en til þess að ná virðingu manna, urðu menn að hafa
eitthvað til síns ágætis. Það gat verið ýmislegt, en
ekkert var það, er flestir menn gátu gert sjer von um
að ná, er veitti meiri virðingu en auðæfi. Hreysti og
aðrir góðir eiginleikar, svo sem skáldskapargáfa, gerðu
menn og fræga. Menn gátu opt bezt aflað sjcr fjár
og frama, með því að fara utan. Fje mátti fá bæði með
því að fara í kaupferðir og víking, eða ganga í þjón-
ustu konunga og fara með þeim í hernað; þar gafst þá
færi á að sýna hreysti sína. Hjá konungum og öðrum
stórhöfðingjum sýndu skáldin skáldskaparlist sína, ortu
um þá kvæði og þágu laun fyrir. Sá sem víða hafði
ratað, kunni frá fleiru að segja en sá er heima hafði
setið, og naut því meiri virðingar. Utanferðirnar voru
þannig nokkurskonar auðsuppspretta og vegsuppspretta,
bæði líkamlega og andlega, bæði fyrir gróðamanninn og
hreystimanninn, skáldið og fræðimanninn. Það er líka
sagt í sögunum um ýmsa höfðingjasonu, að þeir hafi
farið utan til þess, að leita sjer „fjár og frama“. Marg-