Dvöl - 01.04.1938, Blaðsíða 77

D V Ö L
155
menntastörf sín og tröllatryggö við það
sem íslenzkt cr, og sú skuld hefir stæklc-
að að mun við hina fróðiegu og
skemmtilegu bók: Æfintýrið frá Islandi
til Brazihu.
"Mál og menning«.
lieitir bókaútgáfufélag, scm vakið hcf-
ir talsverða athygli landsmanna undan-
farið með ráðagcrðum sínum, sem það
er byrjað að framkvæma. Það er mjög
duglegt að auglýsa og hefir fengið
marga ötula menn víða um land til þess
að vinna fyrir sig.
Á fyrsta starfsári (1037) fclagsins
gaf það út tvær bækur: „Vatnajökul",
eftir hinn vinsæla landkönnuð og Is-
landsvin dr. Niels Nielsen, í íslenzkri
þýðingu Pálma Hannessonar rektors.
Þetta er talsvcrð bólt — á annaö hundr-
a.ð lesmálssíður og með mörgum mynd-
um, á vönduðum pappír og yftrleitt góð-
um frágangi. Fjallar hún um „baráttu
clds og ísa“ og frásagir um leiðangur
höfundarins til Vatnajökuls og um jök-
ulinn.
Einnig gaf félagið út „Rauða pcnna",
scm er safn af sögum, kvæðum og rit-
gcrðum, aðallcga eftir byltingasinnaða
rithöfunda. Er þar ýmislegt læsilegt, en
rit þctta hefir frá fyrstu tíð verið skoð-
að scm áróðursrit fyrir vissa stjórn-
málastcfnu, og onn þá ber það noklturn
vott um trúboðsáhuga forsprakkanna að
„Mál og menning".
Nú nýlega er komin út fyrsta bók fé-
lagsins á þessu ári. Það cr „Móðirin“,
skáldsaga eftir rússneska stórskáldið
Maxim Gorki, íslenzkuð af Halldóri
Stefánssyni rithöfundi. Bók þessi cr á
þriðja hundrað blaðsíöur og mun mörg-
um finnast hún „rauðleit" og áróðurs-
kennd, en fengur er að fá eina af þekkt-
ari bókum þessa merlca höfundar á is-
lenzku.
Ýmsir bjartsýnir menn gera sér góð-
ar vonir um „Mál og menning", að það
muni gefa út góðar og ódýrar bækur
fyrir almenning. Aðrir búast aðallcga
við áróðursritum frá því, fyrir eina vissa
stjórnmálastefnu. Aðalaðstandendur að
„Mál og menning" er félag byltingasinn-
aðra rithöfunda og bólcaútgáfufélagið
Heimskringla, en það cru mest sömu
mcnnimir í báðum þeim félögum. —
Stjómina í „Mál og menning" kjósa
þcssir menn einir og þeir ráða algcrlcggr
bókaútgáfu félagsins.
Upphaflega skildist mörgum, að þcir,
sem gerðust áskrifendur hjá „Mál og
menning" yrðu félagar í því, en það cr
að mcstu leyti blekking. 1 raun og veru
er „Mál og menning" bókaútgáfufélag
örfárra manna. Allur almenningur, sem
talinn cr að sé í „Mál og menning" er
það ekki, en cr áskrifendur að bókum
þess, svipað og menn eru oft áskrifend-
ur að bókum áður en þær koma út, til
þcss að fá þær ódýrari en í bókabúðum
— og stundum, af þægð við liöfundinn
cða útgefandann! Þcssir áskrifendur
ráða engu um störf, stefnu né stjórn
félagsins, cn taka aðcins við því, sem
að þeim er rétt fyrir tíu krónur á ári.
Og auk þess eiga þeir að geta fengið
lítilsháttar afslátt af forlagsbókum
Heimskringlu.
Sennilega fara vinsældir og gæfa fé-
lags þessa talsvert mikiö eftir því, hvort
það metur meira áróður fyrir vissan