Uppeldi og menntun - 01.07.2005, Síða 13

Eins og sjá má kemur individualized education langoftast fyrir, flá individualized instruction
og í flri›ja sæti individualized learning. Þegar betur er sko›a›, me› flví a› lesa flær vefsí›ur
sem fyrst koma upp, kemur í ljós a› flessi hugtök tengjast ekki alltaf nákvæmlega sama
vettvangi. Í fyrsta lagi tengjast flau vi›leitni kennara til a› skipuleggja nám flannig a› hver
nemandi læri upp á eigin spýtur, á eigin hra›a e›a me› hli›sjón af einstaklingsbundnum
markmi›um. Í ö›ru lagi tengjast flau sjálfsnámi og sjálfsnámsa›fer›um af ýmsu tagi (flví
sem kalla› er self directed learning), t.d. í tengslum vi› fullor›insfræ›slu, og í flri›ja lagi
koma flau fyrir í umræ›u um kennslu barna me› sérflarfir. Þetta getur vitaskuld fléttast
saman me› ýmsum hætti. Individualized education vir›ist raunar oftast tengjast kennslu
barna me› sérflarfir, ekki síst í tengslum vi› individualized education program e›a indi-
vidualized education plan, en flessi or› ver›a væntanlega best flýdd me› or›unum einstak-
lingsáætlun e›a einstaklingsnámskrá, sem einkum er beitt í sérkennslu. Þetta sýnir hve
stutt er oft á milli hugmyndanna um einstaklingsmi›a› nám og skóla án a›greiningar
(inclusion, inclusive education), fl.e. almennan skóla flar sem börn me› sérflarfir eiga a›-
gang til jafns vi› önnur börn. Hi› sama vir›ist raunar gilda um fjölmenningarkennslu
(multi-cultural education). Ekki ver›ur me› nokkru móti sé› a› nemendur me› miklar
sérflarfir e›a nemendur sem ekki hafa íslensku sem mó›urmál fái nýtt sér hef›bundna
bekkjarkennslu flar sem sama vi›fangsefni er lagt fyrir allan hópinn og öllum gert a› leysa
fla› á sama tíma.
MÖRG ORÐ UM SVIPAÐA KENNSLUHÆTTI
Fræ›slumi›stö› kaus a› tengja flá kennsluhætti sem til umræ›u eru í flessari grein vi›
einstaklingsmi›a› nám. Fjölmörg önnur hugtök og or›asambönd hafa á undanförnum
árum veri› notu› um flessa kennsluhætti, bæ›i hér á landi og annars sta›ar. Hér ver›ur
ger› grein fyrir nokkrum fleirra. Tilgangurinn er ekki síst sá a› au›velda fleim sem áhuga
hafa a› afla sér upplýsinga.
Fyrst ber a› nefna hugtaki› personalized instruction (einnig tengt teaching og learning)
en fletta or›asamband er nota› í skólamálaumræ›u bæ›i vestan hafs og austan (Keefe og
Jenkins, 2000; Pollard og James, 2004, bls. 4–5). Rétt er a› taka fram a› personalized
instruction er hugtak sem einnig er oft tengt námskei›um fyrir almenning um ýmis efni
(t.d. köfun, golf e›a ökuleikni) flar sem áhersla er lög› á a› veita hverjum nemanda per-
sónulega fljónustu, en oftar en ekki er fletta hugtak nota› um skólastarf flar sem áhersla
er lög› á a› koma til móts vi› einstaklingsbundnar flarfir: „Persónutenging er sú vi›-
leitni skólans a› mi›a vi› einstaklingsbundin einkenni og flarfir nemenda og byggja á
sveigjanlegum kennsluháttum vi› a› skipuleggja námsumhverfi›.“5 (Jenkins og Keefe,
2002, bls. 449).
Anna› hugtak sem algengt er a› tengt sé einstaklingsmi›un í hinum enskumælandi
heimi um flessar mundir er responsive instruction, sem e.t.v. mætti kalla gagnvirka
kennsluhætti e›a sveigjanlega kennsluhætti á íslensku. Dæmi um útfærslu undir flessu
merki er a› finna á vefnum Responsive Classroom® (2005), en flar er lýst kennsluháttum
I N G V A R S I G U R G E I R S S O N
13
5 Personalization is the effort on the part of a school to take into account individual student character-
istics and needs and to rely on flexible instructional practices in organizing the learning environment.
uppeldi_14arg_2hefti_9 copy 12/13/05 9:49 AM Page 13