Uppeldi og menntun - 01.07.2005, Qupperneq 40

flá hafa ýmsar tilraunir veri› ger›ar um land allt me› kennsluskipulag í unglingadeildum
en sáralíti› veri› skrifa› um flær.
Í B.Ed.-ritger› frá 1996 sem nefnist Formleg námsa›greining er ger› grein fyrir ni›ur-
stö›um könnunar á útbrei›slu og útfærslu formlegrar námsa›greiningar í kennslu sam-
ræmdu greinanna ensku, dönsku, íslensku og stær›fræ›i í unglingadeildum grunnskóla
landsins. Formleg námsa›greining vísar flar til hvers konar fer›a- og hópakerfa í 8.–10.
bekk. Könnunin ná›i til 41 skóla „sem 62,4% allra nemenda á landinu í flessum flremur
árgöngum stunda nám vi›“ (Jón Hör›dal Jónasson og Sigrí›ur Sigur›ardóttir, 1996, bls.
20). Fram kom a› 32 af 41 skóla a›greina í einhverri samræmdri grein. Þa› er miklu
algengara a› fer›a- e›a hópakerfin nái yfir alla flrjá efstu árgangana í íslensku og stær›-
fræ›i en í ensku og dönsku. A›greiningin eykst me› hækkandi aldri nemendanna og nær
til flriggja af hverjum fjórum nemendum í stær›fræ›i og íslensku í 10. bekk í skólunum
sem svöru›u (Jón Hör›dal Jónasson og Sigrí›ur Sigur›ardóttir, 1996).
Í rannsókn Ingvars Sigurgeirssonar á kennsluháttum á mi›stigi grunnskóla 1987–1988
kom fram a› algengast var á flessum tíma a› nemendum í hverri bekkjardeild væru
fengin „sömu vi›fangsefni til a› glíma vi› á sama tíma, án hli›sjónar af getu fleirra e›a
áhuga“ (Ingvar Sigurgeirsson, 1988, bls. 13). Í 80% fleirra kennslustunda sem rannsókn
Ingvars ná›i til var sama verkefni lagt fyrir alla nemendur (Ingvar Sigurgeirsson, 1992).
Margt bendir til a› kennslua›fer›ir séu einhæfari og sveigjanleiki í kennsluháttum sé enn
minni á unglingastigi en á yngsta stigi og mi›stigi (Ingvar Sigurgeirsson, 1995).
Margir telja a› vandinn sé fólginn í flví a› blöndun í bekkjardeildir hafi ekki veri› fylgt
eftir me› vi›eigandi breytingum á kennsluháttum. Kennsluhættir sem taki mi› af ein-
staklingsflörfum séu enn hverfandi (Rósa Eggertsdóttir, 1993), nemendur fái ekki vi›-
fangsefni vi› hæfi og hætt sé vi› a› fleir séu ekki metnir a› ver›leikum (Kristín A›al-
steinsdóttir, 1993).
Á sí›asta áratug tók umræ›an um sérdeildamálin líka nýjan fjörkipp og fram komu
fræ›imenn sem kynntu heiltæka skólastefnu og tölu›u fyrir skóla án a›greiningar e›a
skóla fyrir alla. Gretar L. Marinósson (1995) sag›i a› menn deildu einkum um tvennt:
Hvort réttlætanlegt sé a› a›greina nemendur me› sérflarfir og hvort hægt sé a› hafa
fatla›a nemendur í almennum skólum og almennum bekkjum.
Í grunnskólum í Reykjavík er nú stefnt a› skóla án a›greiningar fatla›ra nemenda, a›
kennsluháttum undir merkjum einstaklingsmi›a›s náms, a› sinnt sé sérstökum flörfum
brá›gerra barna innan almennra skóla, flátttöku grenndarsamfélagsins og sveigjanlegu
skólaumhverfi. Hi› sí›asttalda kemur m.a. fram í hönnun nýrra skólabygginga og auk-
inni flátttöku borgarbúa í mótunarferlinu, samanber flróunarverkefni um starfsemi og
byggingu Ingunnarskóla í Grafarholti (Ger›ur G. Óskarsdóttir, 2001).
Sígild togstreita, blöndun – rö›un, setur enn mark sitt á umræ›una um kosti og galla
fer›akerfa og kennsluhætti yfirleitt í unglingaskólum. Innlei›ing nýrra kennsluhátta í
kjölfar stefnubreytingar í grunnskólalögum um mi›jan áttunda áratuginn vir›ist ekki hafa
gengi› sem skyldi. Nú er stefna stjórnvalda um skóla án a›greiningar og einstaklings-
mi›a› nám nokku› skýr. Því er áhugavert a› rannsaka hvernig til hefur tekist í skólum
borgarinnar og leita til kennaranna sjálfra um svör og mat á stö›u mála. Þrjár megin-
rannsóknarspurningar stýr›u rannsókninni:
E R U N G L I N G A K E N N S L A N E I N S T A K L I N G S M I Ð U Ð ?
40
uppeldi_14arg_2hefti_9 copy 12/13/05 9:49 AM Page 40