Búnaðarrit - 01.01.1963, Side 122

118
BUNAÐARRIT
bændur harðast úti, telur liann, að liafi liaft 12000 kr.
skaða þetta vor af liarðindunum. Bændur munar um
minna. Gat j)etta ekki orðið J)eim minnisstætt? Gat J)etta
ekkert kennt þeim? Og geta menn ekki enn lært af því?
Orsakir þessara harðinda voru talin köl í túnunum.
Menn vilja alltaf finna ástæður, sem þeim finnst ekki
vera sér að kenna. Það er mannlegt, en livorki karlmann-
legt né liyggilegt. Sturla dr. Friðriksson var látinn ferð-
ast um og rannsaka kölin og orsakir })eirra. Enn hefur
þó ekki, svo mér sé kunnugt, verið gerð gangskör að því
að breyta grasfræblöndunum í nýræktarflögunum, né sjá
um, að þau væru alltaf me8 nœgum halla, svo vatn stœ'Si
ekki á þeim, heldur gœti runniS af. Ekki liefur lieldur
verið hafizt lianda með að fá harðgerðari stofna í gras-
fræið, og væri J)að J)ó ólíkt þarfara en að vera að fikta
við að rækta nokkrar stangir af hveiti, svo hægt sé að
monta af, og búa til brauð úr „íslenzku hveiti“.
Vorið 1950 höfðu ný köl bætzt við kölin í túnunum frá
vetrinum áður, svo nú voru túnin verr farin en þá, og
því strax um vorið fyrirsjáanlegt, að taða mundi verða
lítil haustið 1950. 25. ágúst skrifaði því stjórn Búnaðar-
félags Islands landbúnaðarráðherra og benti á, að nauð-
synlegt væri að rannsaka, hvernig ástatt væri með liey-
skapinn á Norður- og Austurlandi, og livort finna mætti
einhver ráð, sem fyrirbyggðu, að fénaðarfækkun þyrfti
að verða eins mikil, og menn þá bjuggust við. Undir hið
sama tók Stéttarsambandsfundur bænda litlu síðar.
Þetta varð til þess, að ráðherra fól mér og Árna G. Ev-
lands að fara um Norður- og Austurland og atliuga málið,
og gera að ferðinni lokinni tillögur um, hvað hægt væri
að gera. Við ferðuðumst síðan um Múlasýslur og Þing-
eyjarsýslur síðari liluta septemhermánaðar, og ástandið
var ömurlegt. Mikið af heyjurn var úti, og sumt af þeim
náðist aldrei upp eða inn. Taðan var bæði lítil og hrakin.
Við héldum fundi með oddvitum og hreppsnefndum, og
komumst að raun um, að mjög mikið fóður mundi vanta