Morgunn - 01.06.1947, Page 80

Sálræn fyrirbrigði
með
frumstæðum þjóðum
tJr erindi eftir Einar Loftsson.
Hugsanciflutningur og skyggni.
Vér skulum þá fyrst virða fyrir oss nokkur þessara
fyrirbrigða, þar sem hugsanaflutnings- og skyggnihæfileika
virðist gæta mest í atvikum þeim, sem frá er skýrt, en þó
hér sé vitanlega um tvo aðgreinda sálræna hæfileika að
ræða, er óhjákvæmilegt að nefna þá saman með fyrir-
brigði þau í huga, er frá verður skýrt, enda oft örðugt að
greina á milli, hvors hæfileika gætir meir Sannleikurinn er
sá, að einatt hefir reynst örðugt, jafnvel þó að um vel sönn-
uð atvik sé að ræða, er gerast mitt á meðal vor, hvort um
raunverulega skyggni sé að ræða eða aðsendar táknmyndir
og hinn nafnkunni fræðimaður, Gurney, fann oft ástæðu
til að benda á „hugsanaflutningsskyggni", og hinn skarp
vitri gagnrýnandi, Theodore Besterman, komst að þeirri
niðurstöðu, að mikið af því, sem venjulega er talið stafa
af hugsanaflutningi, sé í eðli sínu fremur skyggni.
Til að byrja með, tel ég rétt að taka hér upp fáeinar
setningar úr grein eftir J. Shepley Part, M.D., síðar aðstoð-
armanns nýlendustjórnarinnar á Gullströndinni í Afríku.
Hann segir svo: „Þegar ég lagði upp í fyrstu Afríkuferð
mína, held ég að fáir menn hafi verið öllu sneiddari trú á
sálræn fyrirgrigði en ég, sýnir svipa og dulrænar skynjanir
voru fjarstæða ein í huga mínum. j£g hafði að vísu oft