Straumar - 01.04.1930, Blaðsíða 29

STRAUMAIi
23
Ilvað er þá jafnaðarstefnan?
Venjulegast er svo litið á, að hún sé ekki annað en
sérstök kenning- um heppilegustu lausn atvinnumálanna
fyrir þjóðfélagið, þjóðnýtingin sé höfuðkjarni hennar,
hún snerti í rauninni aðeins hagfræðileg vandamál þjóð-
félaganna; öreigarnir hafi fylkt sér utan um hana,
vegna þess að þeir vænti hess, að sú skifting auðsins sem
forvígismenn jafnaðarstefnunnar telja munu leiða af
framkvæmd hennar, mundi fyrst og fremst koma öreig-
um að gagni, og bæta úr þeim smánarkjorum, sem þeir
nú eiga við að búa. Fvlgi öreiganna við jafnaðarstefnuna
eigi því rót sína að rekja til eiginhagsmuna stéttarinnar
einnar saman. Öreigarnir ætli að bæta lífskjör sín á
kostnað annara stétta þjóðfélagsins.
En dr. Pichowski er á öðru máli. Hann segir, að það
verði að leita dýpra til að skilja hið sanna eðli jafnaðav-
stefnunnar. Kjarna hennar skiljum við ekki fyr en okkur
er Ijóst, að hún er b.vgð á persónulegri reynslu. Social-
ismi, kommúnismi og bolschevismi sé fvrst og fremst
1 í f en ekki aðeins kenning. Þá fyrst getum við skilið
vald hans yfir sálum öreiganna, er okkur hefir skilizt að
hann sé sprottinn af dýpstu og oft sárustu reynslu mann-
lífsins.
í innsta eðli sínu er jafnaðarstefnan ákveðin tilraun
til að leysa erfiðustu vandamál lífsins, þau mikilvægu
vandamál, sem vitandi eða óvitandi liggja hverjum
manni þyngst á hjarta, tilraun til að skilja dýpstu rök
lífsins, þar sem teflt er um líf eða dauða persónuleikans.
Ö r e i g a 1 ý ð u r i n n 1 í t u r á jafnaðarstefn-
una sem endurleysandi mátt tilveru sinn-
a r, segir dr. Pichowski.
Þriðji hluti þ.eirra, sem svar sendu, segja líka bein-
línis: „Jafnaðarstefnan er trú okkar“! Trú og jafnaðar-
stefna virðast líka bæði sprottin af tilfinningu mannsins
fyrir fallvaltleik og eymd mannlífsins, og hversu ófull-
nægjandi það er mannssálinni.
Hinn trúaði fær lausn á dýpstu vandamálum lífsins í
samfélagi sínu við guð, en jafnaðarmaðurinn finnur