Straumar - 01.04.1930, Síða 21

STliAU.MAR
r.v
Það er hægt að temja fáfróða menn og huglausa til
undirgefni við hvað sem vera skal, og auðvelt verk að
beygja bugaða sál „til botns hverja andstygð að súpa“.
En það er miklu torveldara, þegar hlut eiga að máli hugs-
andi menn og vitrir. Þeir vita að allar þær bætur, sem
fundnar hafa verið við meinum rnanna á jörðu, hafa
fundið mannvit og góðvilji saman. Þeir vita að öll vísindi
eru sköpuð af mannviti. 0g þeir vita enn, að þá aðeins
hafa þau orðið félagsheild mannanna til óblessunar, er
góðviljanum var bolað frá íhlutan um notkun þeirra. Og
í þessu er fólgin uppreisn æskunnar: Hún krefst þess,
að mannvit og góðvilji saman, ráði högum manna á jörð-
unni. Iiún trúir ekki á Karl Marx né Lenin. Hún trúir ekki
á nöfn né fræðikerfi. Hún tr.úir á lífið sjálft, á blessun
vinnunnar, á möguleika mannvitsins til þess að vera vörð-
ur og verndari þess lífs, sem jörðin hefir göfgast alið.
Ekkert annað.
Og hún vinnur.
VII.
E f t i r m á 1 i.
Eg hélt í fyrstu við yfirlestur þess, sem að framan
er sagt, að mér hefði, ef til vill orðið það á, að vera of
bjartsýnn. í huga mér hafði eg rakið upp ýmis kynni,
sem eg hefi haft af öreigaæsku annara landa, hinni ríku
félagshyggju hennar, bjartsýni og mannrænu og hug-
rekki. Og þrátt fyrir ofurvald það, sem við er að stríða,
hefir sú sannfæring þróast með mér smátt og smátt, að
þessir væru þeir, „sem landið eiga að erfa“. Eg studdi
þá skoðun við það, að eg veit að í hópi þessai'a æsku-
manna eru margir víða um lönd, sem bæði hafa vitsmuni,
þekkingu og vilja til þess að víkja hinum svokölluðu lýð-
foringjum um reit, og hitt, að þeir sem ekki eru þessum
kostum búnii’, búa yfir annari eigind, sem mun reynast
málefni þeirra engu <=' ur giftudrjúg. Það er djúpur,
inni’ ;gur trúnu' r við málstað sinn, trúnaður, sem bygg-
ist á því, að þessi féjags- og menningarstefna er ekki ein-
v gis skoðun þeirra og sa nfæring, heldur einnig trúar-
brögð þeirra og siðfræði. Iiún er kjarnirin í andlegu lífi