Almanak alþýðu - 01.01.1930, Page 16

Heinrich Karl Marx var fæddur 5. maí 1818
i borginni Trier i Rínarhéruðum Þýzkalands.
Hann var kominn af vel mentaðri og 'vel
megandi gyðingaætt. Fékk hann því afbragðs-
uppeldi, var settur til menta og lagði stund
á háskólanám i réttarfræði í Bonn (við Rín)
og heimspeki og sagnfræði í Berlín. Er taliö,
nð í æsku hafi tveir heimspekingarnir þýzku,
Hegel og Feuerbach, einkum haft djúptæk áhrif
á hann. Mar.x tók doktorstitil árið 1841 fyrir
ritgerð um fomspekingana Demókrít og Epi-
kúr, en sökum þess, að þá beljaði hatröm
alda íhalds og ófrelsis um Þýzkaland, gekk
hann árið eftir í baráttuna gegn ófögnuðinutn
og gerðist ritstjóri að róttæku uppreisnar-
blaði („Rheinische Zeitung", þ. e. „Rinartíð-
indi"), er gefið var út í Köln. Það var þegar
bannað árið 1843, og fluttist Marx þá til Par-
isar. Þar hóf hann að gefa út tímarit ásamt
Arnold Ruge, þýzkum heimspekirithöfundi;
nefndist það „Deutsch-Französische Jahrbticher"
(„Þýzk-franskar árbækur"), en af því kom raun-
ar aldrei út meira en eitt hefti tvöfalt (1844).
Um þetta leyti kyntist hann kenningum franska
jafnaðannannsins St. Simons um nýtt og betra
þjóðskipulag og tengdist æfilöngmn vináttu-
böndum við Friedrich Engels, og tók hugsun
hans við þessi tvenn áhrif smátt og smátt
nýja stefnu; hann gerðist jafnaðannaður, en
það var sjaldgæft á þeim dögum, enda var
hugsunarstefna þeirra manna þá alveg nýbúin
nð fá það nafn, er hún hefir borið ciðan,
jufnadarstefna (sociai;. Þýzkir íhaldsmenn
komu þv'! '.b leiðar, að Marx var vísað burt
12