Saga - 1954, Side 71

65
lega tiltekinn mann barnsföður sinn. Ef hann
kom synjunareiði fyrir áburð hennar löglega
fram, þá var svo litið á, að hún hefði lýst hann
ranglega föður. Þá var barnið ekki „rétt“ feðr-
að. í einni útgáfu alþingissamþykktarinnar frá
15781) eru þær konur, sem ekki vilja segja
„rétt“ til faðernis barna sinna, sagðar eiga að
fá refsingu eftir dómi. Og í alþingissamþykkt-
inni frá 15942) segir svo, að sú kona, sem segir
ósatt til faðernis að barni sínu, skyldi sæta
ákvæðum landslaganna, svo sem sá maður, er
vændist konu, þ. e. lýgur um samfarir sínar við
tiltekna konu. Ef hún færðist undan að lögum,
þá skyldi sá maður heita snápur og gjalda kon-
unni slíkan rétt (snápsgjöld), sem hann skyldi
gjalda, ef hann væri sannur að legorði með
henni, Jónsbók Mannhelgi 30. kap. Eftir þessu
skyldi kona, sem lýsir mann ranglega barns-
föður sinn, heita snápur og gjalda honum snáps-
gjöld. En ekki hef eg fundið neitt dæmi til þess,
að þessu ákvæði Jónsbókar væri beitt um konu,
sem lýst hafði mann barnsföður sinn, er svarið
hafði fyrir áburð hennar. En hitt var venja, að
dæma konu, er maður sór fyrir barnsfaðernis-
lýsingu hennar, til húðlátsrefsingar. I dómi frá
1627 segir, að refsingu þá, sem konu var þar
dæmd, skuli ekki mega leysa með fégjaldi.3)
Kona sú, sem hér átti hlut að máli, sýnist hafa
orðið tvísaga eða margsaga um faðerni, og er
þetta harða ákvæði líklega miðað við slíkar kon-
ur, því að þess finnast dæmi, að konu, sem
1) Alþb. I. 352.
2) Alþb. II. 417.
3) Alþb. V. 142.
Saga - 5