Morgunblaðið - 27.11.2010, Síða 18

Morgunblaðið - 27.11.2010, Síða 18
Á meðan Íslendingar tengja jólin við saltan, reyktan og feitan mat segir Ernesto Ortiz, eða Neto eins og hann er kallaður, að á mexíkóska jólaborðinu sé saltfiskurinn í aðal- hlutverki. „Í minni fjölskydu er það saltfiskurinn, bacalao, sem kemur okkur í jólaskapið. Hann er eldaður á þá vísu sem kallast a la Vizcaina og er algört lostæti,“ segir hann en Neto rekur veitingastaðinn Santa María á Lauaveginum. Frekar jólamat en súrmat Ernesto segist hafa verið tengdur Íslandi í 15-16 ár gegnum eiginkonu sína og gegnum hana kynnst íslensk- um jólamat allvel. „Mér þykir ís- lenski jólamaturinn góður. Hangi- kjötið og allt þetta leggst vel í mig. Það sem ég er minna hrifinn af er súrmaturinn á þorranum. Maltið finnst mér líka afskaplega gott, sér- staklega með appelsínblandi.“ Ekkert finnst Neto samt jafnast á við mexíkóskan jólasaltfisk á þessum tíma árs. „Rétturinn einkennist af miklu af tómat, lauk, hvítlauk, ólífum og ólífuolíu. Allt er þetta eldað eftir kúnstarinnar reglum og sjálfum þyk- ir mér gott að bæta við smáhnetum að auki,“ segir hann. „Annar vinsæll réttur á jólum er svínaskanki. Eld- unin er ekki ósvipuð því hvernig svínabógur er eldaður á íslenska vísu Engin jól án saltfisks Morgunblaðið/Golli Saltfiskur um jól „Í minni fjölskydu er það saltfiskurinn, bacalao, sem kemur okkur í jólaskapið,“ segir Neto. nema hvað í uppskritina fara ekki færri en sjö ólíkar tegunir af chili, laukur, vínedik og negull. Skankinn er maríneraður í þessari blöndu áður en hann er bakaður í ofni.“ Kóngasveigur og romm Jólaeftirrétturinn er svo ósköp kunnuglegur hrísgrjónagrautur, með góðum skammti af kanil. „Síðan er alls kyns bakkelsi á borðum, ný- bakað brauð og kannski panetón- hleifur eða rosca de reyes, en bakst- urinn er annars ekki mín deild. Eig- inkonan er betri á því sviði,“ segir Neto. Mexíkóar eru glaðvær þjóð og þekktir fyrir að skemmta sér ærlega. Það ætti því kannski ekki að koma á óvart að áfengi er jóladrykkurinn. „Bjór og romm er drukkið með matnum,“ lýsir Neto en hin hefð- bundna stóra fjölskyldumáltíð fer fram að kvöldi 24. desember. „Þetta er sannkölluð hátíð og fólk skemmtir sér langt fram eftir kvöldi við dans og söng. Nánast öll ættin kemur saman og snæðir, og allir fá svo að opna pakka á miðnætti.“ Fimmtíu gestir eðlilegt Fjölskylduboðin eru engin smá- smíði hjá Mexíkóunum. „Ætli þetta séu ekki í kringum fimmtíu manns í jólaboðunum hjá mínu fólki í Mexíkó. Allir koma með einhverja rétti að heiman fyrir veisluborðið og nóg til að allir geti smakkað á öllu,“ segir Neto. „Stórt og mikið jólatré situr í stofunni ríkulega skreytt, og ekki má heldur vanta belén-ið: styttur sem sýna jesúbarnið í jötu í fjárhúsinu.“ Að sögn Netos gilda ákveðnar reglur hjá fjölskyldunni um gjafirnar á aðfangadagskvöld. „Það gefur jú augaleið að ef allir væru að gefa öll- um dýrar gjafir væru þetta orðin mikil fjárútlát fyrir fimmtíu manns. Þess vegna höfum við það fyrir reglu að hver og einn gefur systkinum sín- um, börnum og foreldrum glaðning, og má ekki kosta meira en hundrað pesósa, eða í kringum þúsund krón- ur,“ útskýrir hann. „Þetta eru þá bara litlar og skemmtilegar gjafir sem umfram allt eru táknrænar og sýna hlýhug. Um leið tryggir þetta að t.d. ekkert barnanna fær áberandi dýrari gjöf en hin.“ Krakkarnir þurfa samt ekki að ör- vænta, því ef þau fara tímanlega í háttinn kemur jólasveinninn við á hverju heimili um nóttina. „Allir fara til síns heima eftir gleðskapinn og að morgni dags er sveinki búinn að koma stóru gjöfunum fyrir undir trénu á hverju heimili. Þar fá börnin stóru gjafirnar sínar, ef þau hafa hegðað sér vel.“ ai@mbl.is Saltfiskurinn hefur sama sess í hjarta og maga Mexí- kóa og hangikjötið eða rjúpan hjá Íslendingum. Mexíkóska jólamáltíðin er engin smásmíði enda fjöl- skyldurnar stórar. 108 Jólablað Morgunblaðsins 2010 Njóttu þess að koma Laugavegi 58 - 101 Reykjavík - S: 551 4884 - stillfashion.is Jólasaltfiskur Ernestos 4 kg af saltfiski. Fiskinn þarf að legga í bleyti í a.m.k. fjóra tíma til að ná úr honum einhverju af saltinu 2 kg rauðir tómatar, fínt saxaðir ½ kg laukur, fínt saxaður 3 hvítlaukshausar ½ kg smáar kartöflur, forsoðnar 2 hnefafyllir af steinselju, fínt sax- aðri 2 niðursneiddir mexíkóskir chili-piparar 1 l af góðri ólífuolíu, „extra vergine“ slatti af brauði Kartöflurnar soðnar. Olían er hit- uð í potti, lauknum bætt út í og leyft að brúnast áður en hvítlauk, tómat, steinselju, chili og kartöflum er bætt saman við. Saltfiskurinn tekinn úr bleyti, settur ofan í tómatblönduna og leyft að malla í pottinum við lágan hita í um hálftíma eða þangað til hann er fulleldaður. Borið fram með miklu af góðu brauði og ekki verra að hafa nokkrar flöskur af Corona á borðum. Þ etta eru fallegar leiksýn- ingar sem höfða til allrar fjölskyldunnar og hér á Norðurpólnum gengur fólk inn í sannkallaða jólaveröld áður en það heldur inn í salina að sjá sýning- arnar,“ segir Íris Stefanía Skúla- dóttir, einn leikhússtjóra Norð- urpólsins við Sefgarða á Seltjarnarnesi. Þar eru nú á aðvent- unni á fjölunum tvær leiksýningar; Lápur, Skrápur og jólaskapið og hin sýningin er Grýla, en þessar sýn- ingar eru hluti af fjölskylduhátíðinni Jól á Norðurpólnum. Leitað að jólaskapinu Lápur, Skrápur og jólaskapið er verk sem Anna Bergljót Thor- arensen leikstýrir en verkið skrifar Snæbjörn Ragnarsson sem einnig semur tónlistina. Sagan í leikritinu er í stuttu máli sú að allir eru komnir í jólaskap í Grýluhelli nema þeir Lápur og Skrápur. Grýla er ekki sátt við þá syni sína og sendir þá af stað til að leita að jólaskapinu og bannar þeim að snúa aftur þar til þeir hafi fundið hið rétta jólaskap. Leitin ber tröllastrákana inn í herbergi til Sunnu litlu og hún ákveður að hjálpa þeim við leitina. Reynist leitin vandasamt verk og saman lenda þau í alls konar æv- intýrum. Þetta er fjórða árið sem sýningin er sett upp en áður hafa Lápur og Skrápur verið í Skemmti- húsinu, Borgarleikhúsinu, hjá Leik- félagi Akureyrar og í Norræna hús- inu. Tröllkerling segir frá Í leikritinu um Grýlu, sem einnig er eftir Snæbjörn og leikstýrt af Önnu Bergljótu, er það engin önnur en jólasveinamóðirin sjálf, Grýla, sem tekur á móti áhorfendum. Grýla hefur meðferðis stórt dagatal með 24 gluggum og bak við hvern glugga leynist umræðuefni tengt jólunum. Grýla leiðir sýningargesti í gegnum dagatalið og segir frá skrýtnum sið- um og venjum sem tengjast jólunum. Af tröllkerlingunni gömlu er það að segja að hún er orðin meira en 950 ára gömul og hefur því fylgst lengi með íslenskum jólum. Hún hefur því frá mörgu að segja og ekkert er henni óviðkomandi – auk heldur sem hún býður gestum sínum upp á hressingu eins og húsmæðra er hátt- ur. Jólaveröld á aðventunni „Við höfum lagt okkur eftir því að breyta Norðurpólnum í sannkallaða jólaveröld á aðventunni. Tónlistin ómar, íslenskir handverksmenn kynna vörur sínar, piparkökur og laufabrauð eru á hverju borði, fönd- ur fyrir börnin og Norðurpóllinn verður skreyttur hátt sem lágt. Há- tíðleikinn ræður ríkjum hjá okkur og góð, gamaldags jólastemning styttir okkur biðina fram að jólum. Þetta hafa gestir kunnað að meta, sama á hvaða aldri þeir eru,“ segir Íris. sbs@mbl.is nordurpollinn.com Tröllkonan Grýla hefur séð margt og merkilegt á sinni langri ævi sem hún segir af í sýningunni auk þess sem hún býður gestum upp á hressingu. Jól á pól Bræður Þeir bræður, Lápur og Skrápur, fara víða uns þeir finna jólaskap. Notaleg stund í Norður- pólnum á Nesinu. Fall- egar fjölskyldusýningar. Jólasveinar og Grýla í að- alhlutverkum. Pipar- kökur og laufabrauð.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.