Morgunblaðið - 27.11.2010, Qupperneq 47

Þ
ó að jólamatur okkar Íslend-
inga lúti ákveðnum hefðum
er alls ekki það sama á
borðum hjá öllum yfir há-
tíðirnar. Vín sem hæfir einum aðal-
rétti passar ekki endilega með öðrum
og því er gott að vanda valið á víni og
finna borðvín sem dregur fram það
besta í veislumat hvers og eins. Þá
gildir eitt um hamborgarahrygginn
og annað um hangikjötið, eins og
blaðamaður komst að.
Kraftmikið og ávaxaríkt fyrir
hamborgarhrygginn
Fyrst bar hamborgarhrygginn á
góma, enda löngum einn vinsælasti
aðalrétturinn á jólaborði lands-
manna. En er ekki kúnst að velja vín
við kjötrétt sem er í senn saltaður,
reyktur og þrælsykraður?
„Jú, því er ekki að neita,“ sam-
sinnir Brandur. „Þetta er marg-
slungið bragð við að eiga, ekki síst
þegar sýrt meðlætið er tekið með í
reikninginn, og einna best fer á því
að hafa spænsk vín með Tempr-
anillo-þrúgunni með slíkum mat, til
dæmis eitthvert Reserva- eða Cri-
anza-vín frá Rioja-héraðinu. Það eru
vín sem ná utan um svona bragðmik-
inn mat. Fyrir þá sem kjósa eilítið
mildari rauðvín bendi ég á Merlot-
vín frá Ítalíu og Suður-Frakklandi,
sem eru ávaxarík og góð með söltuðu
kjöti. En ekki má gleyma því að það
má vel hafa hvítvín með hamborg-
arhryggnum. Í því sambandi nefni
ég sérstaklega vín frá Alsace með Pi-
not Gris-þrúgunni, sem er afar
ávaxtarík, og þá henta einnig feit og
bragðmikil Chardonnay-hvítvín
prýðilega í þessu sambandi.“
Kalkúnninn og fyllingin
Þegar talið berst að kalkúninum
bendir Brandur á að fyllingin ráði
mestu um vínið enda sé bragðið af
henni alla jafna talsvert meira afger-
andi en af fuglinum sjálfum. Fylling-
arnar eru vitaskuld til í óteljandi út-
færslum og vínin á móti jafnmörg.
„En ef við erum að tala um hefð-
bundna fyllingu, sem er í grunninn
brauð, epli, beikon og laukur þá líst
mér vel á Pinot Noir-vín, í senn
margslungið og ávaxtaríkt, einnig
amerískan Zinfandel ef farið er út í
meiri ávaxtafyllingu.“
Valið með villibráðinni
Rjúpurnar eru ómissandi hjá
mörgum um jólin og Brandur kýs
bragðmikið vín með villibráðinni.
„Rjúpurnar kalla á dökkt og bragð-
mikið rauðvín, til dæmis frá Chile
með Syrah-þrúgunni. Þá koma mér í
hug spænsk vín úr héraðinu Ribera
Del Duero, úr þrúgunni Tinto Fino,
sem er í raun Tempranillo-þrúgan
undir öðru nafni og því bragðmikil og
kröftug. Ég nefni Celeste sem dæmi
um mjög gott vín úr þessu héraði.“
En að sögn Brands er líka vel þess
virði að fikra sig upp í portvín til að
dreypa á með rjúpunni.
„Rjúpan er hátíðarmatur og því
fer vel á því að bera á borð árgangs-
portvín með henni.“
Önnur þekkt villibráð um hátíð-
irnar er hreindýrasteikin. Gildir
máske það sama um hana og rjúp-
una?
„Hreindýrið er hið mesta lostæti
og á skilið úrvalsvín. Það er vel þess
virði að seilast í Grand Cru-vín frá
Bordeaux til að hafa með hreindýr-
inu, til dæmis þéttan Médoc, ef
menn eiga það á annað borð til. En
Torres Mas La Plana Cabernet Sau-
vignon er líka frábær valkostur með
hreindýrinu,“ bætir Brandur við.
Hvað með gamla góða
hangikjötið?
En úr hvaða flösku er best að slá
tappa þegar blessað hangikjötið er á
borðum?
Brandur kímir við þegar talið berst
að þessum þjóðarrétti Íslendinga.
„Ég mæli nú ekki með því að fólk
taki fram fínasta rauðvínið til að hafa
með hangikjötinu. Það er svo svaka-
lega reykt, og jafnan hjúpað með-
fylgjandi hveitisósu, og ég hallast
einna helst að góðu hvítvíni með því.
Góður Gewürztraminer myndi hér
passa vel, til dæmis Dopff & Irion frá
Alsace. En úrvalsrauðvínin myndi ég
frekar geyma til að hafa með hrein-
dýrinu um áramótin,“ segir Brandur
og hlær við.
Fiskur í forrétt
Að lokum er Brandur spurður út í
góð vín með forréttum á borð við
reyktan og grafinn lax.
„Það kemur ýmislegt til greina í
því sambandi. Mér kemur til hugar
þurrt sérrí, jafnvel spænsk Cava-vín
með reykta laxinum. Persónulega
veldi ég líkast til Gewurztraminer frá
Alsace með graflaxinum. Slíkt passar
vel með laxinum í forrétt, sem er
bæði saltaður og kryddaður.“
Og hvað ætlar svo Brandur sjálfur
að drekka með jólamatnum?
„Ég ætla að hafa hamborgarhrygg
og í þetta sinn ætla ég að drekka
hvítvín með, nánar tiltekið Dopff &
Irion Pinot Gris.“
jon.olason@gmail.com
Vínið með jólamatnum
Morgunblaðið/Kristinn
Vínsérfræðingur „Ég mæli nú ekki með því að fólk taki fram fínasta rauðvínið til að hafa með hangikjötinu.“
Jólamaturinn er á næsta
leiti í allri sinni dýrð og
að mörgu að huga þegar
kemur að því að velja
rétta vínið með matnum.
Jón Agnar Ólason tók hús
á Brandi Sigfússyni hjá
heildversluninni Karli K.
Karlssyni og fékk nokkrar
góðar ábendingar.
34 Jólablað Morgunblaðsins 2010
Laugavegi 82 - á horni Barónsstígs - sími 551 4473
Jólagjöfin
hennar
fæst hjá
okkur Bókin Jólin koma eftir Jóhannes úr Kötlum kom út
árið 1932.
Þar gefur að líta ljóðið Jólasveinarnir þar sem
þessir þrettán synir Grýlu og Leppalúða eru kynntir
til sögunnar með sínum sérkennum.
Til glöggvunar er rétt að rifja upp hvað allir svein-
arnir heita og hvenær þeir koma og gefa okkur gott
í skóinn.
1. Stekkjarstaur kemur 12. desember.
2. Giljagaur kemur 13. desember.
3. Stúfur kemur 14. desember.
4. Þvörusleikir kemur 15. desember.
5. Pottasleikir (einnig kallaður Pottaskefill) kemur
16. desember.
6. Askasleikir kemur 17. desember.
7. Hurðaskellir kemur 18. desember.
8. Skyrgámur kemur 19. desember.
9. Bjúgnakrækir kemur 20. desember.
10. Gluggagægir kemur 21. desember.
11. Gáttaþefur kemur 22. desember.
12. Ketkrókur kemur á Þorláksmessu, 23. desember.
13. Kertasníkir kemur á aðfangadag, 24. desember.
birta@mbl.is
Morgunblaðið/Golli
Félagar Stekkjastaur heilsar uppá ungan vin sinn í Þjóð-
minjasafninu, nýkominn til byggða þann 12. desember.
Jólasveinarnir
þrettán