Birtingur - 01.01.1966, Blaðsíða 68

Notagildi þessarar reglu til aÖ ,,stuða“ áhorf-
andann er sérlegt með tilliti til þess, að hann
er sýknt og heilagt fóðraður á þvættingi 3E5Í-
fréttamennsku, auglýsingamynda Og fleiri
slíkra fyrirbæra.
Tónlistin á ekki að bergmála orð og gerðir
leikarans; leikarinn á að snúast við tónlist-
inni sem mótleikara, til dæmis með því að
ganga í berhögg við hana. Ef leikurinn er
upphafinn og skáldlegur, þá er undirleikurinn
gaggandi hljóð, en harðneskjulegu og grófu
atriði má fylgja eftir með hugljúfri aríu.
Það er mark og mið að leika mót hverju nær-
tæku atriði, sem viðkomandi getur notfært
sér um leið og hann mótar hlutverk sitt.
Leikarinn getur framfylgt þessari reglu, ekki
einungis með því að notfæra sér önnur svið-
ræn atriði, líkama sinn getur hann einnig not-
að. Hann getur skipt líkama sínum í tvo eða
fleiri hluta, sem stríða hver gegn öðrum. Sá
sem tjáir hik með orðum, getur verið ein-
beittur og djarflegur á svip þótt hendur og
fætur skjálfi af hræðslu.
Tökum sem dæmi síðasta atriðið í „Akró-
pólis“:
Fangarnir — þeir hafa orðið fyrir geðtruflun
— taka lík og halda að það sé Kristur, sem
muni frelsa þá. Þeir syngja jólasálm, textinn
er hósíanna til dýrðar þessum upprisna frels-
ara. Fangarnir bera náinn í skrúðgöngu og
nálgast líkbrennsluna. Og þeir hegða sér eins
og meinlætamenn, rífa klæði sín, velta sér
áfram í trúarvímu; innra ljós bjarmar í svipn-
um. IJeir minna á pílagríma miðaldanna, er
þeir sáu múra Jórsalaborgar, hafandi lagt land
undir fót svo skipti hundruðum kílómetra:
sefasýki og hrifning með ópum, fettum og
brettum. Þeir eru sem mannfjöldinn í Lour-
des, sem á dularfullan hátt lætur truflast á
sinni, þegar oflátan er borin fram. Og sálma-
söngurinn minnir okkur á bernskuna, jólin
heima, öryggi barnsins í skjóli foreldranna,
sem vernda það á allan hátt með nærveru
sinni.
Hreyfingin
Leikhúsið skapar tengsl milli leikara og á-
horfenda, og þar af leiðir að hreyfingar á
leikvangi þess heyra ekki líffærafræðinni, þær
skulu vera í samræmi við háttalag lifandi
manna og lúta því. Ef leikmyndagerðin (bún-
aður sviðsins, fastur og hreyfanlegur, og fyr-
irfram ákveðnar stöður og hreyfingar leik-
fólks innan þess ramraa) er bara til skrauts,
sem gleður augað, og verður leikurunum fjöt-
ur um fót, þá er hún jafnframt leikhúsinu
óviðkomandi.
Sú afmörkun, sem hér um ræðir, skal aðeins
vera leikaranum til stuðnings, rásmark fyrir
athafnir, hreyfingar, látbragð. í „Akrópólis"
66
BIRTINGUR