Birtingur - 01.01.1966, Blaðsíða 96

ENDURREISN ÍSLENZKRAR SJÁLFSVIRÐINGAR
í næstseinasta hefti Birtings vék ég í stuttu
máli að geðleysi íslenzkra pólitíkusa í skiptum
við útlendinga og nefndi fáein dæmi um,
hvcrnig þessir kotjarlar erlendra stríðsjálka
væru búnir að gera sjálfa sig og stóran hluta
þjóðarinnar að sjálfsvirðingarlausum vesaling-
um. Þó að ekki sé nema ársfjórðungur iiðinn
frá því er þessi hörðu orð voru látin falla, hef-
ur á þeim tíma mátt sjá fleiri merki þess en á
áratug áður, að sjálfsvirðing íslendinga er
þrátt fyrir allt ekki dáin, þótt fast hafi hún
sofið, síðan landsréttindum var fleygt í gin
úlía. Guð láti gott á vita.
Ræða Sigurðar Líndals, hæstaréttarritara, á
„Meðal fólks, sem lifir í langvarandi lífs-
samféiagi, verður margvísleg blóðblöndun.
Skyldleikasambönd þau, sem af stofnast, verða
mikilvæg fyrir andleg sameinkenni þessa
fólks. Verður það einnig fyrir margháttuðum
áhrifum frá landslagi, loftslagi og náttúruauð-
lindum þeim, sem á landssvæðinu eru. Hafa
þessar aðstæður allar m. a. áhrif á atvinnu-
hætti og hvers konar lífsvenjur.
Verður þannig til meðal fólks þessa meiri og
minni samsvörun hugsunarháttar og verð-
mæta mats. Þetta fólk eignast sameiginlegar
siðvenjur og erfðir, sameiginlega sögu — það
fullveldisdegi íslands er gagnmerkasta mann-
dómsorð, sem ég hef heyrt af vörum íslenzks
manns í háa herrans tíð. Hún er þeim mun
aðdáunarverðari sem Sigurður er flokksbróðir
manna, er höfuðábyrgð bera á dýpstu niður-
lægingu þjóðarinnar, en bersöglin talin verst
lasta í þeirri harðsvíruðu sveit stjórnmálanna
sem sækir styrk í samsektarþögn allra. Birt-
ingur leitaði eftir leyfi til að birta ræðu Sig-
urðar og hefði talið sér heiður að því, en
hann var búinn að ráðstafa henni á annan
hátt. Ég fæ þó ekki á mér setið að endur-
prenta nokkra valda kafla — úrfellingar eru
sýndar með bandstrikum. E. B.
fær á sig samciginlega eðlisþætti og verður að
einni sjálfstæðri heild — einni þjóð.
Þjóðerni er þannig þau andlegu sameinkenni
— það andlega samfélag, sem til verður við
þær aðstæður, sem nú var lýst.
Þjóðernisvitund vaknar, þegar þjóð hefur
fengið tilfinningu fyrir verðmæti eigin þjóð-
ernis. Hún styrkist, þegar þjóðin hefur eign-
azt slíka arfleifð í list, bókmenntum og vís-
indum að hana megi telja til menningarþjóða.
Þó að ein tunga sé engan veginn skilyrði þess,
að um þjóð eða þjóðerni sé að ræða, þá er þó
tungan mjög mikilvægur þáttur þjóðernisins,
94
BIRTINGUR