Birtingur - 01.01.1966, Blaðsíða 27

glóruleysi hetjuskaparagítasjónarinnar. Og
llinir ungu menn áttu sjálfir í vændum a&
vera skikkaðir til þess að kanna sætleikann í
því að deyja fyrir föðurlandið á næstu ár-
um. Það lá við að Brecht yrði rekinn úr skól-
anum en einn kennarinn forðaði því með því
að benda á að hér væri aðeins um ringlaðan
námsheila að ræða. Og þeir vísu feður björg-
uðu sjálfum sér og Brecht á því vottorði. En
alla ævi sína var Brecht í andstöðu við upp-
diktaða hetjuskapartilburði og barðist á móti
þeirri félagslegu sefjun sem brýtur niður
gagnrýnina og ölvar hópana, og það held ég
að nákvæm rannsókn á verkum hans sanni
betur en í fljótu bragði virðist þegar litið er
á síðustu ár hans.
Snemma kom í ljós mannþekking Brechts og
hvað honum var lagið að koma vilja sínum
fram. Og hann hneigðist mikið til að fara
öfugt að við alla aðra, taka upp þann sem
sízt var búizt við. Brecht var ekki sterkur í
frönsku á skólaárunum og einn bekkjarfélagi
hans var linur í latínu, báðir voru í fallhættu
af þessum sökum. Félagi Brechts tók upp á
því að skafa út villur og leiðréttingar í stíln-
um sínum, og fór til kennarans og spurði
hverju sætti að hann fengi ekki meira fyrir
stílinn. Kennarinn sá strax hvað strákur hafði
gert og refsaði honum. Brecht bætti sjálfur
vtð athugasemdum og leiðréttingum í stíl
sinn með rithönd kennarans og gaf sig fram
og bað um skýringar, hann gæti ekki séð hvað
væri vitlaust í þessu, mætti hann spyrja?
Kennaranum brá og varð að fallast á að það
hefði verið of mikið strikað í stílinn og flýtti
sér að hækka einkunnina svo málið færi ekki
lengra.
Árið fyrir styrjaldarlokin lét Brecht innritast
í háskólann í Miinchen og byrjaði að leggja
stund á læknisfræði. En hann var brátt kall-
aður til herþjónustu og vann á spítala í Augs-
burg við að hjúkra særðum úr stríðinu og ör-
kumlamönnum. Aldrei gleymdi hann því sem
þá bar fyrir hann og hataði ævinlega styrjald-
ir, barðist á móti viðurstyggð hermennskunn-
ar og skopaðist að hetjuskaparlýginni. Og
sagan segir að hann hafi espað sátana á knæpu
í Miinchen með því að syngja ljóð sem hann
orti um það leyti: Helgisögnin um dauða her-
manninn; þar sem segir frá því þegar keisar-
inn lætur grafa upp hina föllnu til þess að
þeir geti öðru sinni hlotið þann heiður að
deyja hetjudauða fyrir keisarann. Hann mátti
forða sér undan bjórkollum sem uppgjafaher-
mennirnir í kránni þeyttu að honum sam-
kvæmt þeirri hefð að spámaðurinn er stund-
um harðast leikinn af þeim sem eiga samúð
hans, þeim sem hann berst fyrir.
Kornungur var Brecht farinn að yrkja, birti
ljóð með góðum árangri 16 ára gamall og gekk
Birtingur
25