Birtingur - 01.01.1966, Blaðsíða 30

hoganníborgar sem var líka napurt skop
og spé um borgaralegt samfélag, hræsni og
spillingu, yfir því svifaði anarkískur andi. En
nú fer Brecht æ meir að grúfa sig yfir marx-
ísk fræði, og á næstu árum samdi hann nokk-
ur stutt leikrit til kennslu og leiðsagnar í
þjóðfélagsfræðum og boða Marxisma: Lehr-
Stiicke, en þar vill hinn marxíski boðberi
verða listamanninum yfirsterkari, — það var
aðeins um sinn því skáldið færðist aftur í
aukana, og náði að láta þessa tvo þætti í sér
magna hvor annan og efla, og bar ávöxt í leik-
ritum einsog Heilagri Jóhönnu sláturhús-
anna.
Daginn eftir Ríkisdagsbrunann í Berlín flýði
Brecht með fjölskyldu og vinum um Prag og
Vín til Ziirich. f París var sýndur ballettinn
Sjö Dauðasyndir, Sieben Todesiinden, eftir
Brecht og tónskáldið Weill og ballettmeist-
arann Balanchine: Lotte Lenya kona Kurts
Weill var í aSalhlutverkinu, söng Önnu.
Anna er í einu tvær konur og ein tvö hlut-
verk. Anna I, Anna II. Auk þess kór. Dauða-
syndirnar sjö eru framdar gegn þjóðfélagi þar
sem allt er metið til verðs, gert að söluvöru.
Önnur Annan er sú borgaralega skynsemi
sem hugsar um að selja, hin fellur fyrir freist-
ingum tilfinninganna, er mannleg.
Lengst bjó Brecht í Danmörku meðan hann
var í útlegðinni, þar fékk hann frið til
að skrifa á bóndabýli á Sjálandi. Þar samdi
hann sum frægustu verk sín á árunum 1933
—38, þarámeðal: Mutter Courage og Das
leben Galilei, um hinn mikla brautryðj-
anda vísindalegrar hugsunar; ennfremur Der
gute Mensch von Sezuan, ítem merki-
lega ritgerð um rímlausan kveðskap og hljóð-
fallsfyrirbæri í honum.
Danskir nazistar kröfðust þess að Brecht væri
rekinn úr landi, en tókst ekki að hrekja
hann burt fyrr en Þjóðverjar gerðu innrás í
Danmörku, þá flýr hann til Svíþjóðar og síð-
ar til Finnlands, semur þar Herr Puntila
und sein knecht Matti, blandar saman
sagnadönsum og frásögnum og revíuþáttum í
þessari skemmtilegu sögu af sambandi herr-
ans og þjónsins, landeigandinn Puntilla er
bezti kall þegar það stendur svo vel á að hann
er drukkinn, meinhorn og fulltrúi stéttar
sinnar kúgaranna allsgáður; tónlist samdi
Paul Dessau við þetta verk en hann samdi
líka tónlistina við Mutter Courage.
Enn varð Brecht að flýja til Sovétríkjanna
undan nazistum en undi ekki í Moskvu, enda
stóð þá hæst ófrjálsræði listamanna undir eft-
irliti listböðulsins Zdanoffs, og tortryggni
vaknaði við hvert fótmál, og loftið var þrung-
ið öryggisleysi fyrir einstaklingana sem gátu
horfið þá minnst varði, ákærðir fyrir furðu-
i
28
BIRTINGUR