Birtingur - 01.01.1966, Blaðsíða 97

einkum þar sem svo hagar til að þjóðarsamfé-
lagið er jafnframt mál-samfélag.
Því er það ofureðlilegt, að varðveizla þjóð-
ernis beinist einkum að verndun tungu, bók-
mennta og annarra þátta menningarinnnar,
sem við málið eru tengdir — að verndun mál-
menningarinnar, e£ svo má komast að orði.
Tungan er forðabúr þess, sem þjóðin hefur
eignazt af reynslu og hugsun. Tungan er því
einn mikilvægasti þáttur menningar hverrar
þjóðar.
Loks ber að hafa í huga, að þjóðerni fær því
aðeins notið sín, að samfelld landfræðileg
heild myndi kjarnann í þessu samfélagi, það
sé skipulagt sem þjóðleg heild og borið uppi
af vilja til félagsskapar í framtíðinni.
Margt er það, sem ræður gildi þeirrar menn-
ingar, sem þjóð hefur skapað og tileinkað sér.
Fyrst má telja það, hversu máttug hún er til
að vekja þegna sína til þjóðlegrar sjálfsvit-
undar og styrkja þá eðlislægu tilfinningu
þeirra, sem nefnd er ættjarðarást. Þessi til-
finning — ættjarðarástin — laðar menn til ætt-
jarðar sinnar, jafnvel þótt hún bjóði upp á
naumlegri kjör og að ýmsu leyti andsnúnara
umhverfi en annars staðar er kostur.
Þá má nefna það, hvern styrk þau lífsviðhorf
veita, sem þjóðin getur sótt í menningu sína
til þess að heyja lífsbaráttu sína og lifa lífi
sínu. Þegar haft er í huga, að í menningu
hverrar jDjóðar er dýrmætur arfur lífsreynslu
hennar varðveittur, má ætla, að þar finni hún
öruggasta leiðsögn.
Forsenda þess, að þjóð geti haldið uppi sér-
stakri menningu er, að hún inni af hendi
sjálfstætt sköpunarstarf í menningarefnum.
Ræður þar úrslitum hvort þjóðin vilji endur-
nýja þjóðmenningu sína og hafi hæfileika til
að laga liana að síbreytilegum aðstæðum og
svo einnig hitt að hún sé þess umkomin að
laga meira og minna alþjóðlega tæknimenn-
ingu að þjóðarerfðum sínum og sérstökum að-
stæðum, sem eru í landi hennar. Hvorttveggja
þetta felur í sér sköpun menningarverðmæta.
Og þannig er stérstök þjóðmenning ein helzta
forsenda fyrir skapandi starfi á sviði menn-
ingar almennt.
Aldrei verður nógsamlega áherzla á það lögð
hvers virði sjálfstætt sköpunarstarf á sviði
menningar er. Þannig er það staðreynd, að
jafnvel miðlungsbókmenntir, sem uppruna
sinn eiga í lífi hverrar þjóðar eru henni sízt
minna virði, jafnvel meira virði en erlendar
úrvalsbókmenntir.
Tilvera margskonar þjóðmenningar hefur
ekki eingöngu gildi fyrir þjóðirnar sjáifar,
heldur einnig fyrir heimsmenninguna.
f sókn mannkyns til aukinnar menningar og
betra lífs er það vænlegra til árangurs, að
BJRTINGUR
95