Birtingur - 01.01.1966, Blaðsíða 34

Weigel annálaður í þessu hlutverki, leikur
hennar býr y£ir þeim ramma safa sem gerir
þessa manneskju ógleymanlega og eilífa, ein-
stæða og sammannlega í senn.
Áður var vikið að hinni þýðingarmiklu
samvinnu Brechts við tónskáldin. Þá voru
nefndir Kurt Weill sem samdi tónlistina við
Túskildingsóperuna og söngleikinn Upp-
gangur og hrun Mahóganníborgar og ballet-
verkið Sjö dauðasyndir. Dessau samdi tón-
listina við Mutter Courage og: Herra Pun-
tila og Matti þjónn hans. Og fleira. Þá er
ónefndur Hans Eisler sem samdi tónlist við
Galilei og Kákasíska Krítarhringinn. Brecht
vildi alls ekki að leikarinn létist vera söngvari
þegar hann færi að syngja. Og söngvarnir áttu
ekki að falla inn í samtölin. í stefnuskrá sinni
fyrir leiklistina, Kleines Organon fiir das
theater, segir Brecht að leikararnir eigi ekki
að líða yfir í sönginn einsog ekkert sé heldur
eigi þeir að greina sönginn skilmerkilega frá
hinu, og stingur upp á því að með ljósabreyt-
ingum skuli lögð áherzla á það, og sömuleið-
is mælir hann með því að söngvaheitum sé
brugðið upp á tjald svo áhorfendur megi lesa
eða haldið upp skiltum til þess að koma þeim
á framfæri. Og söngvana notar hann til þess
oftlega að gagnrýna atburðarásina, vekja hið
krítíska viðhorf eða gagnrýnismat áhorfand-
ans. Koma að boðskapnum, prédika eða rjúfa
sefjunarmátt frásögunnar. í upphafi fór
Mutter Courage og kór með hugleiðinguna
um stríðið og svikula lukku þess sem næringu
fólksins, og Mutter Courage er alltaf að reyna
að græða á jrví. Og í viðlaginu var talað um
vorið sem kemur, vakna þú Kristur, snjórinn
bráðnar hinir dauðu hvíla þá. Og það sem
ennþá ekki er dautt, jjað fer aftur á stjá.
Síðast heyrist hún kveða við annan tón.
í Vögguvísunni segir að einn liggi nár í Pól-
landi hinn hver veit hvar.
Og grannans krakkar grenja, en glaðir eru
mínir, í tötrum ganga giannans en þú gengur
í silki, upp úr frakka af engli er það saumað.
Eija poppeija hvað þýtur í stráum.
Grannans fá ei bita brauðs; bakkelsi færð
þú, sé það of þurrt, þá segðu mér til; eija
poppeija hvað þýtur í stráum?; annar liggur
í Póllandi hinn hver veit hvar. Og þetta syng-
ur hún yfir dóttur sinni dáinni.
En verk einsog Mutter Courage krefst mik-
ils skilnings túlkaranna og nákvæmni. Það er
smíðað úr mörgum smáþáttum sem eru hag-
lega samfelldir til að skapa sterk áhrif með
andstæðum.
Brecht notar ekki aðferð gamla leikhússins að
segja sögu með síhækkandi risi í fjórum fimm
þáttum og leiklausn í lokin. Mutter Courage
er í 12 sviðsmyndum eða þáttum sem hver
um sig er byggður upp einsog sjálfstæður
32
BIRTINGUR