Vera - 01.02.2002, Blaðsíða 44

Mynd: Þórdís

Eitt
af því sem áhugafólki um málefni kynj-
anna þykir ómissandi yfir vetrartímann er aö
sækja fyrirlestra, eða svokölluð röbb, í hádeginu
annan hvern fimmtudag á vegum Rann-
sóknastofu í kvennafræðum. A þessum fundum
hafa mörg athyglisverð mál verið rædd og eru
röbbin góður mælikvarði á þann áhuga sem er á
kvenna- og kynjafræðum því oft er þar fullt út úr
dyrum. En Rannsóknastofan hefur fleiri verkefni
á sinni könnu. í tilefni þess að nýlega átti stofan
10 ára afmæli ræddi Vera við Irmu Erlingsdóttur
forstöðumann Rannsóknastofu í kvennafræðum.
í kvennafræöum
Auknar
jafnréttisrannsóknir
rætt viö Irmu Erlingsdóttur
forstöðumann Rannsóknastofu
Irma hefur skrifstofu í aðalbyggingu Háskóla íslands
og starfar þar í námunda við systur sína, Rósu
Erlingsdóttur, sem er jafnréttisfulltrúi Háskólans og stýrir
einnig átaksverkefninu Konur til forystu - jafnara
námsval kynjanna. Irma hefur einnig náið samstarf við
Þorgerði Einarsdóttur sem er fyrsti lektor í kynjafræðum
við Háskólann en bæði þessi störf urðu til vegna þrot-
lausrar vinnu kvenna innan Háskólans sem börðust m.a.
fyrir því að kvennafræðilegar rannsóknir yrðu stundaðar
innan skólans og komið yrði á kennslu í kvennafræðum.
Árangur starfs þeirra var m.a. stofnun Rannsóknastofu í
kvennafræöum sem var formlega stofnuð 25. ágúst
1991. I fyrstu stjórn stofunnar sátu Auður Eir
Vi I hjá I msdótti r skipuð af guðfræðideild, Guðný
Guðbjörnsdóttur úr félagsvísindadeild, Guðrún Olafs-
dóttir úr raunvisindadeild, Helga Kress úr heimspekideild,
Kristín Björnsdóttur frá Námsbraut í hjúkrunarfræöi og
Ragnheiður Bragadóttir úr lagadeild.
Þegar Irma rifjar upp söguna segir hún að hana megi
rekja aftur til áttunda áratugsins þegar fræðikonur tóku
að leggja stund á kvennarannsóknir, einkum í bókmennt-
um, félagsvísindum og sagnfræði og komu síðan á fót
kennslu i kvennabókmenntum og kvennasögu á níunda
áratugnum. Þær stóðu einnig að merkilegri ráðstefnu um
kvennarannsóknir í Odda haustið 1985 þar sem tugir
fræðikvenna kynntu rannsóknir af fimmtán fræða-
sviðum. Ráðstefnan var mjög fjölsótt, jafnt af fólki innan
og utan Háskólans og í kjölfar hennar var Áhugahópur
um kvennarannsóknir stofnaður af konum af hinum
ýmsu fræðasviðum Háskólans. Markmið hópsins var að
vinna að því að koma á fót rannsóknastofnun í kvenna-
fræðum við Háskólann, eins og gerst hafði við erlenda
háskóla á áttunda áratugnum, og að boðið yrði upp á
nám í kvennafræðum innan skólans. Hópurinn stóð einn-
ig fyrir fyrirlestrum um kvennarannsóknir og sá um út-
hlutun á fé til rannsóknaverkefna, en árið 1987 var
samþykkt á Alþingi að veita einni milljón króna til
kvennarannsókna á fjárlögum. Þessi árangur náðist fyrir
dugmikla baráttu kvenna á Alþingi en Sigríður Dúna
Kristmundsdóttir, þingkona Kvennalistans, var fyrsti
flutningsmaður slíkrar tillögu í tvígang en I umræðum
um tillöguna kom fram mikil vanþekking og fordómar
nokkurra karlkyns þingmanna á kvennarannsóknum.
Fjárveitingin rann síðan til Rannsóknastofu í kvenna-
fræðum eftir að hún var stofnuð og var lengst af eini
fasti tekjuliður hennar. Rannsóknastofan stóð fyrir
annarri ráðstefnu um íslenskar kvennarannsóknir haustið
1995 og haustið 1996 náðist markmiðið um 30 eininga
nám í kvennafræðum við skólann. Heiti greinarinnar var
síðar breytt í kynjafræði.
Fé til jafnréttisrannsókna
Irma segir að tímamót hafi orðið í starfsemi
Rannsóknastofunnar sumarið 2000 þegar gerður var
samstarfssamningur milli Reykjavíkurborgar og
Háskólans um að koma á fót stöðu forstööumanns stof-
unnar. Markmið samningsins er að efla rannsóknir á sviði
kynja- og kvennafræða innan Háskólans og skuldbatt
borgin sig til að greiða helming kostnaðar við stöðuna til
þriggja ára á móti Háskólanum. Irma var ráðin í þetta
starf en hún hafði nokkru áður verið deildarstjóri stof-
unnar í hálfu starfi, auk þess að hafa starfað sem stunda-
kennari í frönsku við heimspekideild I þrjá vetur. í samn-
ingnum segir að starf forstöðumanns eigi að greiða fyrir
rannsóknum á sviði jafnréttismála, ýmist meö eigin
rannsóknavinnu forstöðumanns, þátttöku Rannsókna-
stofunnar í norrænum og evrópskum rannsókna-
áætlunum eða með því að hvatt verði til jafnréttis-
rannsókna meðal vísindamanna og framhaldsnema við
Háskóla Islands. „Með því að hafa nú sérfræðing í fullu