Vera - 01.08.2002, Qupperneq 26

vera
26
Við höfum fylgst með
skilaboðunum sem samfélagið
sendir konum og höfum upplifað
þetta dæmalausa kaos... ,^
H 11
Mér finnst líka eins og það sé allt að
lokast fyrir svona alvarlegri umræðu, fólk,
og þá sérstaklega karlmenn, er hætt að
heyra þetta...
„Mörg umræðan hefur líka beinst að því
að búa til vandamál," segir María. „Það er
verið að ýta upp á yfirborðið vandamálum
en þau eru aldrei leyst. Við erum alltaf að
einblína á þau en skortir forsendur eða getu
til þess að leysa þau. Það er svolítið
neikvætt." Þrúður bætir við: „Það eru líka
margar konur sem hugsa um leið og einhver
vandamál koma upp: „Já það er afþví ég er
kona“. Þær eru oft fljótar að hrapa að þeirri
ályktun, meðan karlar finna einhverja raun-
verulega ástæðu og reyna að grafast fyrir
um hana. Þær eru komnar í stöðu
fórnarlambsins án þess að velta því
einusinni fyrir sér.“
„Það er náttúrlega svolítið skrýtið að
vera orðin svona menntuð og klár en vera
samt alveg týnd í því að hugsa um hvernig
við eigum að vera kvenlegar og sætar,“ segir
Jóhanna. „Þetta er allt orðið einhvern veg-
inn afbakað og beyglað. Við eigum að vera
svo margt í einu og það eru svo ótal margar
hugmyndir í gangi.“
„Við erum semsagt að gera grín að
beyglunum sem búa í okkur flestum," segir
María. „Við tökum ekki fyrir allar sterku
konurnar. Auðvitað er til fullt af konum
sem eru ekkert svo beyglaðar en það er bara
ekki eins skemmtilegt að grínast með þær.“
Það er náttúrlega svolítið skrýtið
að vera orðin svona menntuð og
klár en vera samt alveg týnd í því
að hugsa um hvernig við eigum
að vera kvenlegar og sætar.
Kvennaleikhús
Vagínuleikhópsins
Nú eruð þið allar konur að fjalla um
það að vera konur. Mér dettur í hug ef
þið væruð karlar þá væri leikritið ekki
kallað Karlaleikrit og leikhópurinn ekki
Karlaleikhópur. Það er ekkert issjú að
fjalla um þá raun að vera karl. Karlar
eru bara að presentera hið mannlega
eðli...
„Já, við höfum heldur betur fundið
fyrir þessu,“ segja beyglurnar allar í kór.
„Vinur okkar hafði á orði að við værum
nú með þennan kvennaleikhóp og kallaði hann
vagínuleikhóp. A sama tíma var hann að setja saman leikhóp
þarsem voru bara karlar, en það þurfti ekki að kalla hann
neitt. Það var bara leikhópur."
Ef kona skrifar bók um konu þá eru það kvennabókmen-
ntir. Ef karl skrifar bók um karl þá eru það einfaldlega bók-
menntir...
Það er líka oft neikvæðni sem fylgir þessu „kvenna" eitt-
hvað,“ segir Arndís. „Margir sem heyra að við séum að setja
á svið verk um konur halda að við séum með eitthvað væl.
Auðvitað erum við að gera grín að væli en við vælum lítið
sjálfar.“
„Við erum ekki bara að segja að það sé svo erfitt að vera
kona í dag vegna þess að það sé svo mikið af hugmyndum á
lofti í samfélaginu, heldur erum við að reyna að koma því á
framfæri að það séum við sjálfar sem viðhöldum þessu,"
segir María. „Það erum við sjálfar sem tökum þátt og við
hljótum því að bera einhverja ábyrgð þó að vissulega sé það
líka samfólagið sem þrýstir á allskonar hluti. Það er jákvætt
að hugsa þannig að sjálfar berum við ábyrgðina. Við vara-
litum okkur vegna þess að við viljum það sjálfar. Að við
höfum eitthvað um þetta að segja."
„Við höfum ekki komist að neinni niðurstöðu þó að við
höfum rætt þetta allt fram og til baka,“ bætir Jóhanna við.
„Við erum heldur ekkert að fara að predika. Okkur finnst
bara að konur eigi að taka ábyrgð á sínu lífi.“
„Það hjálpar mór ekkert að segja: Ég fæ ekki vinnu í
leikhúsi vegna þess að ég er kona,“ segir María. „Þá er betra
fyrir mig að hugsa: Ég er manneskja og fínn leikstjóri, en það
getur verið erfitt að koma sér á ffamfæri."
„Þetta er alveg það sama með leikkonurnar", segir
Jóhanna. „Við getum lokast inní því að segja „æ, það eru svo
fá kvenhlutverk í leikhúsunum", en hvers vegna ekki frekar
að stofna sinn eigin leikhóp eða skril'a sín eigin verk í staðinn
fyrir að lokast inní fórnarlambshlutverkinu?“
Frelsið í gríninu
Það er ekkert svo langt síðan konur fóru að vera fyndnar í
leikhúsinu. Var það ekki Edda Björgvins sem fórfyrst að vera
Ijót og fáránleg en ekki gyðja eða hvað það var nú sem konur
máttu vera? Svo fylgdu á eftir þær Ólafía Hrönn og Helga
Braga.
„Jú og mór finnst skipta miklu máli að geta verið geðveik-
islega flott kona en mega líka vera geðveikislega fyndin eða
geðveikislega ljót,“ segir Arndís. „Það er líka frábært aðeins
að slaka á og taka sjálfa sig ekki svona hátíðlega. Þetta er ekki
allt svona þungt og erfitt og mikið mál. Karlar hafa verið að
leika fífl og ógeð í hundruð ára. En það voru bara tvær kven-
týpur í leikhúsinu, unga fallega stúlkan og móðirin."