Freyr - 01.05.2004, Page 44

Ending merkja í saufifé
yrnamörk og brenni-
mörk hafa lengi tíðkast
til að skera úr um eign-
arrétt á sauðfé. Einstaklings-
merking er hins vegar nauðsyn-
leg þegar taka á þátt í skýrslu-
haldi. Auknar kröfur um ein-
staklingsmerkingar búfjár og
reglur um gæðastýrða sauðfjár-
framleiðslu ýta enn undir það
að bóndi treysti á endingu
merkja sem notuð eru. Að auki
má ekki vera mikil vinna að
setja merkin í og eins þurfa
þau að vera læsileg.
Hérlendis hafa verið margar
gerðir eymamerkja í notkun en
aldrei farið fram skipuleg prófun á
endingu þeirra. Megin markmið
þessa verkefnis er að kanna áreið-
anleika og endingu mismunandi
eymamerkja í lömbum og full-
orðnum ám.
Efni og aðferðir
Tilraunin hófst í febrúar 2002
með merkingu á fullorðnum ám á
tilraunabúinu á Hesti og hélt
áfram að vori með lambamerking-
um. Valdar vom nokkrar gerðir
eymamerkja sem em vel flestar
nokkuð algengar. Merkin koma
1. Tafla. Merkjageróir sem notaðar voru í lömb.
Gerð Framleiðandi Innflytjandi Verð jan. 2004 2002 2003
Bjargsmerki Bjarg, Iðjulundur íslensk framleiðsla 32 kr/stk. 0 400 stk.
Rototag (dalton) Dalton group Ltd Þór hf. 46 kr/stk. 200 stk. 200 stk.
Snapp tag Ritchey Vélar og þjónusta 32 kr/stk. 200 stk. 200 stk.
Dalesman-mini Ritchey Vélar og þjónusta 42 kr/stk. 200 stk. 200 stk.
Ewe babe Roxan iD Ásta F. Flosadóttir 48 kr/stk. 200 stk.
2. Tafla. Merkjagerðir í fullorðið fé.
Gerð Framleiðandi Innflytjandi Verð jan. 2004 Feb. 2002 Feb. 2003
Rototag (dalton) Dalton group Ltd Þór hf. 46 kr/stk. 30 stk. 10 stk.
Dalesman small Ritchey V & Þ 93 kr/stk. 30 stk. 10 stk.
Mini tag Ritchey V & Þ 87 kr/stk. 30 stk. 10 stk.
Ewe babe Roxan iD Ásta F. 48 kr/stk. 0 24 stk.
frá fjórum aðilum en þeir em
Plastiðjan Bjarg, Þór hf., Asta F.
Flosadóttir og Vélar og þjónusta.
Þess ber að geta að fleiri gerðir
era til en þær sem notaðar em hér,
bæði hjá þessum aðilum og einnig
em fleiri aðilar sem flytja inn
merki sem henta í sauðfé.
Vorið 2002 var verið að nota
gömul Bjargsmerki í hægra eyra
lambanna og settar þrjár mismun-
andi gerðir í það vinstra. Bjargs-
merkin vom vegna þessa ekki tek-
in inn 2002. Vorið 2003 vom ný
Bjargsmerki notuð og tekin inn í
tilraunina. Þau vom áfram sett í
hægra eyra lambanna og fjórar
mismunandi gerðir í það vinstra. I
töflu 1 má sjá upplýsingar um þær
merkjagerðir sem notaðar eru í
lömb. Þar má sjá framleiðanda,
innflytjanda og verð, auk þess
sem fjöldi merkja sem notaður var
síðustu tvö vor er tilgreindur. Öll
verð em með virðisaukaskatti.
Vorið 2002 vom sett 200 merki
af hverri gerð í vinstra eyra og end-
urtekið 2003. Það verður og gert
nú í vor. Innflutningur á Ewe babe
merkjum hófst ekki fyrr en 2002
og var ekki hægt að nota þau það
vor. Merkjagerðunum var skipt
eftir
Eyjólf Kristin Örnólfsson,
Sigvalda Jónsson
Rannsókna-
stofnun land-
búnaðarins og
Landbúnaðar-
háskólanum
á Hvanneyri
þannig að hundrað númer af hverri
gerð komu í röð þannig að allar
gerðir vom í fyrstu 400 lömbunum
og komu svo aftur fyrir í næstu
400. Þannig var komið í veg fyrir
að ein gerðin væri í elstu lömbun-
um og önnur í þeim yngstu.
I töflu 2 em upplýsingar um
merkjagerðir sem settar voru í
fúllorðið fé. í febrúar 2002 vom
sett 30 merki af hverri gerð í full-
orðnar ær. Hópnum var skipt
þannig að helmingur væri kollótt-
ur og helmingur hymdur. Mini tag
blöðkur frá Ritchey hafa verið
notaðar í mörg ár á Hesti og em í
144 - Freyr 4/2004