Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.04.1919, Síða 34

14
TIMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ISLENDINGA
tekur eftir því, fyr en rimman er
öll um garð gengin.
Ekki liefir nú reyndar skoðana-
munurinn um þjóðernismálið lent
oft xít í opinberar blaða-rimmur,
en öfgmn tvennskonar liefir þó
lent þar saman, og þær liafa við á-
reksturinn breytt frá sér fáeinum
sannleiks-neistum, sem vert er á
að líta — svo eg breyti líkingunni
ofuriítið, með leyfi lesandans.
öfgar eru það á aðra lilið, að
vilja girða í kring um íslenzka
liópinn hér — g.jöra sjálfa oss og
niðja Arora að eilífum útlendingum
í landi þessu. Reyndar kannast
víst fáir Adð, að einmitt þetta sé
ósk sín, og það er eðlilegt, þar sem
ekki þarf annað en að lýsa þeim
hugsunarliætti með berum orðum
til þess að sjá, hve fráleitur hann
er. En hann segir þó til sín óbein-
línis í rökum og anda, þegar rætt
er um þjóðernismálið.
Einangrunar - tilhneiging þessi
getur gert út af AÚð sjálft íslenzku
viðhaldið, verði liún einráð um
það mál; liún er svo gagnstæð því,
sem rétt er. Vér höfum nú einu
sinni sezt að í þessu landi og ætl-
mn að bera beinin hér; vér megmn
því ebki skorast undan að borga.
landskuldina. Landi þessu skuld-
unrvér í einu orði það, að verða
hérlendir í orðsins bezta skilningi;
vér skuldum því alt það gott og
nýtilegt, sem vér eigum, bæði ein-
sta'klingarnir og heildin — og ein-
mitt sú slculd er ein aðal ástæðan
fyrir því, að vér megum ekki varpa
á sorphaug gleymskunnar öllu því
gulli, sem vér höfðum með oss frá
Islandi. Til landskuldarinnar
teljast þessar kA7aðir: hjarta vort,
því að landið er vort land, og vér
eigum að elska það; kraftar vorir
óskiftir og ötullega notaðir; holl-
usta og trygð af vorri hálfu í öll-
um landsmálum; mannblendni, svo
að tunga þjóðarinnar verði jafn-
töm fólki voru sem öðrum lands-
lýð, og allar nýtar liugsjónir og
hreyfingar hérlends þjóðlífs kom-
ist í vora eigu; framgirni, svo að
vér lötrum ekki á eftir öðrum í
neinu því, sem til heilla liorfir;
hjartalag og siðferði sem allra
bezt, svo að af oss standi blessun
sem aðallega er um að hugsa,
fremur en óblessun í þeim efnum;
líf vort og' limir jafnvel', ef þörf
gerist. Þetta skuldum vér land-
inu, sem vér búum í. Eg fyrir mitt
leyti er andvígur hverri hreyfing,
íslensákri eða óíslenzkri, sem leit-
ast við að stela einhverju undan
af landskuldinni.
Þessi tilhneig'ing, að vilja bora
sér út í liorn, kemur meðal annars
upp um sig í fávísu þjóðernis-
drarnbi, sem lítur stórt á “land-
ann”, en niður á allar kynkvíslir
aðrar, hérlendar og- útlendar. Eg
liefi heyrt því lialdið fram þrá-
faldlega, og í fullri alvöru, að vér
Islendingar værum slík andleg og
líkamleg ofurmenni, slík hrein-
kynja afkvæmi höfðingjanna nor-
rænu, að vér mættum ekki spillast
af of nánu samneyti við annan
landslýð. Misjafnlega er auðvit-
að farið með þessa skoðun í fram-
sögninni, en al't ber að sama
brunni með lofdýrðina þegar ein-
hver maður af íslenzkum ættum
keanst í listamanna-lióp eða leikfé-
lag', eða nær í verðlaun fyrir glím-
ur eða við skólapróf, eða reynist