Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.04.1919, Blaðsíða 26

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.04.1919, Blaðsíða 26
6 TIMARIT £>JÓÐRÆKNISFÉLA GS ISLENDINGA liann liefði gefið sér tíma til að liugsa. Margs þarf með, ef mað- urinn á að geta orðið sem beztur borgari í hvaða helzt 'þjóðlífi setm er. Einhverjir kunna nú að líta svo á, að það fari eftir því, hvernig þjóðfélagið er. En svo er eigi. Maðurinn hefir engan rétt til þess að mæla sig við þjóðfélagið. Setji hann sér það markmið, að verða sem beztur borgari í íþjóðfélaginu, þá er þjóðfélagið eigi lengur mæli- kvarðinn. Flestum mun skiljast, að til þess að verða sem mestur og beztur borgari, er eigi nóg, að taka ein- göngu líkamTegum framförum, að verða vinnumiaður góður, þrifnað- ar búmaður eða jafnvel efnamað- ur. Það er eigi nóg að vera lög- lilýðinn, semja sig eftir lifnaðar- háittum einnar þjóðar eða stað- liáttum eins lands, heldur þarf líka að taka sem mestum vitsmunaleg- um og andlegum þroska og afla sér sem mestrar og sannastrar þekkingar. Réttlætis meðvitundin þarf að vera vel vakandi og skiln- ingurinn glöggur og skýr Hið fyrra ber að gjöra, en hið síðara eigi ógjört að láta. Fyrsta sporið í áttina til þess að geta tekið þess- um framförum, er að rannsaka og Tæra áð þekkja sjálfan sig. Hefir maðurinn Iþá að mörgu leyti örlög sín í eigin hendi En só fær aldr- ei fullkomlega þckt sjálfan sig, er eigi skilur eða þekkir neitt til sögu þeirrar þjóðar, sem hann er kom- inn af. Þetta er fyllilega viður- kent, sem sýnir sig í því, að hvar- vetna meðal mentaðra þjóða er saga og bókmentir þjóðanna lag’t til grundvallar fyrir sjálfri ment- uninni, við hinar æðri skólastofn- anir hennar. Fyrst þetta er nú 'svo, þá leiðir það sem af sjálfu sér, að til þess að Islendingar fái orðið, eigi eingöngu, sem beztir borgarar í hérlendu þjóðlífi, lield- ur sem fullkonmastir menn, beri þeim að leggja stund á eigin tungu og bókvísi samhliða hérlendri mentun. Að með þessu veitist þeim fróð- leikur, er eigi verði fenginn með öðru móti, kemur engum til hugar að neita. 0g það eigi eingöngu algengur fróðleikur, svo að mað- urinn verði að fróðari,—heldur og sjálfs upplýsing. Yið lesturinn, við námið, koma þau orð og þau -spakmæli, þær liugsanir, þær lífs- skoðanir, til móts við lesandann, er verið hafa leiðarljósin á hinni horfnu framsóknar og sigurbraut þjóðarinnar. Ekkei’t af þessu er liuganum framandi, torskilið eður andstætt. Hann kannast strax við það, — af innri ávísan. Hann er þar lieima. Þetta er skýring þess lífs, sem hann þekkir, þeirra drauma, tilfinninga og’ vona. Áður en hann sjálfur var til, áður en dagar lians urðu til, var þetta það sem leiðbeindi, stýrði og’ styrkti anda horfinna ættingja og frænda. Þetta sumt er sem skilgetin syst- kini hans, telur sig- til sömu feðra og- mæðra, sömu nákomnu ættingj- anna sem liann sjálfur. Sérstæðir viðburðir og m'eð öllu fráskildir liinni vanaOegu við- burðarás lífsins, eru fágætir. Það er eigi mögulegt að benda á marga þvílíka í mannkynssögunni. En því ótíðari sem þeir eru’ því und- ursamlegri og lærdómsríkari eru
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178

x

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga
https://timarit.is/publication/895

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.