Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.04.1919, Page 178

Manitobastjórnin og Alþýðumála-deiklin
Vérjið uppskeruna l'yrir myjflu.
pað melr en borgar sig fyrir hvern bðnda, að fara vel meö fræ þaö, sem
nota skal til sáningar, svo þaö geti eigi slöar meir orsakaö myglu.
Hvaö er mygla? pað eru ýmsur m^rlutegundir mjiig algengur i kornupp-
skeru vorri i Vestur-Canada, en eftirftnpi<li lýsing mun þó að mestu ieyti ná
tii þeirra allra.
Myglii. í korni kemnr fyrst verulega í ljós unt uppskerutfmann. Kornhiif-
uðin eiga að vera um þier mumlir þrungin af korni, en eru I þess stuð fnll af
sallafínu, svcirtu dufti. Stundiim er duft þetta laust, <>g hefir það þá þuu áhrif,
;ii. myglulykt sterka leggur af hveitinu, og gerir Það mikinu usla.'I hveitl-fram-
li'iðslu lta'iida, ef eigl er uð gcrt I tlma. Aftur á móti fer myglitti stundum I
kölur, svökallaða myglu-hnettl, er vaxa þar sem liyeiti-kjarninn á uð þroskast.
JtfsMÍr smáu hnettir ent innan I hýðinu, þar sent kjarninn mundi eiga heimn, ef
koriihiifttðið vieri Ö8júkt.
Pcssit' myglulinettir þttrfa að verða hreinsaðir í iittrtii, áður en þeir ná að
útbrciðast eða verða að dufti. Venjttlega skal útrýnwng þcssa ófagnaðar fara
frattt um ttppslteru cða þreskingartimann.. —'pað leynir scr ekki, ef ttm nukkra
vcruicga inyglu er að neða, því iytltin segir til sin fljótlega, enda verður livelti-
kjarninn þá svartur útlits.
J’ctta svarta duft er I rauh og Veru ekki annað cn svolitið frakorn myglu-
korn. Hf að þcssi myglukorn eru á fræinu ttm sáningartlmann og enn nteð iífi
taka þau þegar að gróa, en I stað þcss að skjóta. rótum ofan í jarðveginn, Þá.
vaxa þatt inn í hveitiplöntuna. Og utn ieið og hveltlð, háfrnrnir og byggið taká
uð gróa, þá vefjast mygluþi'íeðii'nir titan um jurtina og rtena næringarcfninu, og
svo. þegar til upitskerunnar kemur, hafa myglukornln orðið þess valdandi uð I
staðinn fyrir fallegt hveiti, ltufra og bygg, verða ávextlrnir bnra svört myglukorn.
Formalin-blanda.
Hinu. t'áðið til þcss að forðast mygltt, verður, það, að útrýmu ltinu svarta
frii i, drepa þa.ð áðttr en korninu er sá á vorin. Og skiitl það gcrt nteð eltur-
viikva ( Kormalin >. I 'iu'inulin er htcgt að kaupa I hvaða lyl’jahúð, sém vera skal.
ISina tnörk Forntalins skal nota út I 40 gallons af vatni og ltrtera. vel saman.
Síð.'tn skal iátu kornið, sent verja á, I hreinan vagn-kassa eSa þá á slótt, hreint
gólf. m; láta iagíð vcru nokkurra þumlunga 'þykt. Að þv! búntt skal skvetta
nokkru nf þcssuin lcgl yflr kornið og róta þvi ttm jafnharðan, og skiljast eigi fyr
við. .‘ii ait. cr orðið jafn rukt. síðnn skal tnolia korninn I hrúgu og breiða. vcl yI’ir
mcð pokiim og álireiðum. Sterkasta eiturefnið I Fonjiálin cr gas, og til þess að
gasáht'ifin gcti notlð stn fyllilcga á meðal kornslns, þarf það að vera byrgt, að
núnsta kostí vfir ciua nótt.
Skyiili nú vcra. svo ástutt, uð ekki vteri hiegt að sá frait þesstt innan skamms
tfniti. frá Því það ftefir vcrið þaiinig raeðhöndlað, er nauðsynlegt að dreifa úr því,
kvo að það geti vcl þoritað, og varast þarf að frost geti náð til þcss á meðan það
< r rakt, þvi með því móti gtctl þnð ef til vilj myglað, og yrði þfi. seintti villan
atgart binni fyrri. Fokarnir, sem kornið verður flutt í út á ákttrinn, þurfa að
'. < ra '.'an<!I<'ga brciiisaðii fyrst og síðan vc ttir ) Forrnalin-blöndu af sama styrk-
ícik' og áður Itefir ycrið tekið frutn, og söntu uðferð skál nota við sáningar á-
böldin. Fiörutlu gu.llpnK ]<’úrmaliti-ltiíjndu ditga I íirntlu gallons nf hveiti; en
tiokkru meira. þarf'fyrir itafra og itygg.
Blðsteinn
lc'l'ir vcrið all-mjög imtaðnr a.f liæniluln, til þcss að vcrja korn gegn myglu, en
'vú í Ar cr •■»rAuVt a«N fá. Mástt in. n-4 þjir að auki t*r hann afar-dýr. pað er líka.
inik!>i «'»d< r.tra <*u un lura á annan hfitt að' nóta hchlur cn blá.stein.
I "íínalin ii|»|»iatt ýmsju* my u lut «-.mmdir. scm hlAfiteinn dimar ekki til.
lK«*ndui% Kt*m nota. kói'nhrcinHtinarvct t r’iuining Mill) rí«*kilega, standa
iniklu i.-'fur a«v \ i<ií ua-nvaí't í i:»■ í t»111 n V. .-tcm uft stafar a.t myiílu. Og undir ull-
um krinKnnistæðu.tn horaar |>a«< siv fyjrír bdndann a«N uota. kornhreinsunarvél.
j v.ið það er hann n«>kku*rit ve;Mnn • víks'. iri(-«S að ií\ eins .uott dtsieðiskorn og -
.
Landbúnaðardeild Manitoba-fylkis. Hon. Valentine Winkler, ráðgjafi