Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1948, Page 95

Hugleiðingar út af afmœli
Gjarna hefði eg viljað leggja orð í
belg til að árna vini mínum Guttormi
J- Guttormssyni allra heilla á sjötíu ára
afmælisdegi hans í vetur og þakka
honum nærri hálfrar aldar vináttu,
gestrisni og bókmentalega aðstoð, og
þó einkurn fyrir þann ljóma er hann
hefir kastað yfir landamæralausan
Dimmadal vestur-íslensks þjóðlífs, á-
samt reyndar svo mörgum öðrurn —
lífs og liðnum. En þess gafst mér
enginn kostur. Reyndar var það víst
happ, því auk þess aragrúa, sem þar
vitnaði” — tuttugu og fimm eða fleiri
— voru sjálfsagt enn fleiri, sem eins
mikið tilkall, eða meira, áttu til þess
°g eg, en komust eigi heldur að.
Auðvitað gladdist eg með glöðurn og
naut í fylsta mæli gestrisni bæjar- og
bygðarbúa.
En eftir því sem á leið daginn var
smám saman að skýrast í huga mínum
gömul saga, er eg las fyrir fjörutíu
árum, og höfð var eftir Bandaríkja
íréttaritara, sem átti að hafa heimsótt
enska skáldið Rudyard Kipling. Hann
hvaðst hafa spurt Kipling að því meðal
annars, hversvegna hans kvæði nyti
ehki eins almennrar hylli og kvæði
sumra minni háttar skálda, hvort það
stafaði af því, að fá eða engin af
kvæðum hans væru prentuð í lesbókum
alþýðuskólanna. Kipling svaraði á þá
leið, að beinasti og fljótasti vegurinn
bl að tapa hylli alþýðu manna væri
einmitt sá, að leyfa upptöku kvæðanna
1 barnaskóla lesbækur. Lítt þroskaðir
unglingar væru pískaðir til að lesa og
læra utanbóknar eitthvað, sem þeir
hefðu lítinn skilning á og enn síður
væri þeim hugleikið. Eftir því væri
svo höfundurinn dæmdur. Hann gaf
sem dæmi eitt kvæði, sem einhvern
veginn hefði slæðst inn í barnaskóla
lesbók. Það héti “Ef”, og væri nokkurs
konar uppeldis prédikun í ljóðformi.
Síðan héldi allur þorri unglinga, að
þetta væri eina kvæðið, sem hann hefði
ort, eða að minsta kosti það besta, og
hefði svo auðvitað enga forvitni að
kynnast sér ítarlegar. Niðurstaðan yrði
svo vanalega sú, að nálega hvert ein-
asta skáld, undir samskonar kringum-
* Petta varð til þess, að eg þýddi kvæðið
þá þegar, og er það prentað á bls. 195 í kverinu
“Farfuglar”. Síðan hefi eg séð fjórar eða fimm
þýðingar af sama kvæði eftir ýmsa höfunda,
heima og hér vestra.