Heimilisritið - 01.02.1944, Blaðsíða 13

komast upp austan megin. Þeir
brutu steinvölur víða á klettinum,
sem þeir tóku með sér sem sýnis-
horn. og skildu eftir skýrslu um
ferðalag sitt í lokaðri flösku, er
þeir létu í klettaskoru.
Sýnishorn þau, sem Englending-
ar höfðu haft frá Rockall-klettin-
um, voru af bergtegund, sem enn
hafði hvergi orðið vart á jörðinni.
Hin nýja steinategund var nefnd
„rockalit“. Nú hefur kapteinn
Charcot. sem stjórnaði leiðangrin-
um á „Póurquoi pas?“, látið
franska vísindamenn rannsaka
þau sýnishorn, sem mönnum hans
tókst að liafa með sér frá Rockall-
klettinum. Xiðurstöður rannsókn-
anna hafa verið birtar og eru þess
efnis, að steinar þeir, sem Charcot-
leiðangurinn lét rannsaka, séu af
áður ókunnri bergtegund, að
minnsta kosti hvað samsetningu
hennar viðkemur.
Er þetta ekki nýr vottur þess,
að Rockall-kletturinn er áþreifan-
legt tákn horfinnar heimsálfu, sem
hefur haft aðra jarðfræðilega sam-
setningu, en okkar álfa eða Ame-
ríka? Hvernig þessi álfa hefur lið-
ið undir lok er ekki unnt að gera
sér nema ófullkomnar getgátur um.
Ekki er ósennilegt að orsök tor-
tíniingarinnar sé að rekja til'ægi-
legra umbrota af völdum jarðelda.
Ágizkanir þessar styðja ýmsar lík-
ur, meðal annars staða aldfjalla-
landsins Islands í norðri og það. að
suður við vesturströnd Afríku, hjá
Kanaríeyjum, hefur brunagrjót
komið upp í botnvörpur. Skrásett-
ar voru til forna frásögur Fönikíu-
manna, um að fyrir vestan Gi-
braltar hafi verið heimsálfa, sem
sökk' í sjó. Hér gœti hafa verið um
Ameriku að ræða, sem Fönikíu-
menu kunna að liafa fundið. En
það gœti einnig hafa verið Atlantis.
Ótaldar eru allar þær slysfarir,
sem Rockall-kletturinn hefur or-
sakað. Þegar á elztu tímum er
skýrt frá skipum, sem af völdum
þoku eða storma brotnuðu í spón
á þessum úthafsdranga, 21 metra
háum og 100 metrum að ummáli.
Núlifandi menn geta einnig sagt
sömu sögu, og mun sú hörmuleg-
asta þeirra vera sú, þegar danska
gufuskipið „Norge“ rakst á klett-
inn í júní 1904, yfirfullt af útflytj-
endum til Ameríku, og um 600
manns fórust.
Öll þau skip, sem sigla fram hjá
Rockall-klettinum. forðast hann
eins og mest þau mega. Siglinga-
leiðin þar er varhugaverð, straum-
ar og boðaföll oft ofsaleg. Það er
því sjaldnast að á hann er horft
nema í fjarlægð. Hann rekur upp
hvítan kollinn á meðal dökk-
grænna hafsjóa. á honum brjóta
brimöldur, um höfuð hans flögra
þúsundir sjófugla — ósjálfrátt
dettur manni í hug drukknandi
maður. sem enn lieldur höfðinu
upp úr sjónum.
HEIMILISRITIÐ
11