Læknablaðið - 15.11.1998, Síða 49

LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
863
Tómas Zoéga
Málefni barna og unglinga
hafa algeran forgang
Starfshópur um stefnumótun í málefnum geðsjúkra hefur skilað
ráðherra þykkri skýrslu og mörgum tillögum
Á alþjóðlega geðverndar-
deginum, 10. október síðast-
liðnum, var Ingibjörgu
Pálmadóttur heilbrigðisráð-
herra afhent skýrsla starfs-
hóps sem hún skipaði til að
móta stefnu í málefnum geð-
sjúkra. Hópurinn hafði þá
verið að störfum í rúmlega
hálft annað ár og viðað að
sér miklum fróðleik um
málefni og stöðu geðsjúkra
hér á landi og í mörgum öðr-
um löndum. Skýrslan er
mikil að vöxtum og telur
tæplega 300 blaðsíður.
I hópnum voru 11 manns en
fyrir honum fór Tómas Zoéga
yfirlæknir og formaður Geð-
vemdarfélags Islands. Lækna-
blaðið bað hann að segja frá
helstu niðurstöðum hópsins
en í kafla um forgangsverk-
efni eru efst á blaði úrbætur í
málefnum bama og unglinga
sem eiga við geðsjúkdóma að
stríða.
„Hópurinn allur fundaði
einum fjömtíu sinnum, auk
þess sem við skiptum okkur í
smærri hópa um afmörkuð
atriði. Við fengum upplýsing-
ar víða að, bæði innlendar og
frá Norðurlöndunum, Bret-
landi, Bandaríkjunum og víð-
ar að. I sumum þessara landa
hafa verið gerðar svipaðar út-
tektir á undanförnum árum og
eftir að við höfðum kynnt
okkur þær var niðurstaða okk-
ar sú að rétt væri að forgangs-
raða verkefnum og þar væri
sérstök ástæða til að leggja
áherslu á málefni barna og
unglinga. Þar þarf að gera sér-
stakt átak og við gerum ýmsar
tillögur þar um.
Kjarni málsins er sá að við
sinnum hlutfallslega færri
börnum og unglingum en gert
er á Norðurlöndunum. Þar
virðast geðdeildir sinna um
2% hvers árgangs fram að 18
ára aldri en hér er hlutfallið
um 'A% þannig að við erum
langt á eftir. Á það ber þó að
líta að Félagsmálaráðuneytið
og áður Menntamálaráðuneyt-
ið hafa sinnt og sinna þessum
aldursflokki. Upptökuheimili
ríkisins (sem breyttist í Ung-
lingaheimili ríkisins árið 1972)
var stofnað fyrir 1950 og þar
var sinnt afveigaleiddum börn-
um eins og það var kallað fram
til 1991 þegar Félagsmála-
ráðuneytið tók við og stofnaði
Barnaverndarstofu. Þessar
stofnanir hafa komið sér upp
meðferðarstofnunum víða um
land og á síðustu árum hafa
SÁÁ og áfengisdeild Land-
spítalans sinnt ungum vímu-
efnaneytendum í vaxandi
mæli. Greiningar- og ráðgjaf-
arstöð ríkisins gegnir einnig
veigamiklu hlutverki í mál-
efnum barna. Barna- og ung-
lingageðdeildin hefur sinnt
veikasta hópnum og aðalatrið-
ið er að tengja þá þjónustu
betur almennum barnalækn-
ingum sem gerist vonandi
þegar nýja barnadeildin verð-
ur reist á Landspítalalóðinni.
Með því móti eflast tengslin
bæði við barna- og geðlækn-
ingar og sú einangrun sem
deildin er í núna og háir henni
verður þá úr sögunni."
Um 750 milljónir til
áfengismeðferðar
- Á einum stað í skýrslunni