Læknablaðið : fylgirit - 01.08.1981, Blaðsíða 15

13
af skautum, heldur af stefnu sóngeislans,
sem breytirinn sendir frá sér á hverjum
tíma.
í sónskanna eru sendir, móttakari og
myndtæki oftast sambyggð i einu stjórn-
púlti, sem samsvarar stjórnborði röntgen-
tækis. Sónkanninn er hins vegar hluti tækis,
sem samsvarar vinnuborði röntgentækis.
1 sneiðskanna er þetta tæki kallað sneiSir
og í skyggikanna skyggir.
Sneiðirinn er standur, sem ber uppi sneið-
isarminn, sem sónkanninn er festur við.
Sneiðisarmurinn er með hjörum, sem þannig
er frá gengið, að sónkanninn er aðeins hægt
að hreyfa í einum fleti í einu. 1 armin-
um er rafeindaútbúnaður, stöðugœslutœki
(mynd 1), sem skynjar stefnu sónkannans
á hverjum tíma og sér til þess að mynd-
merkin fái rétta staðsetningu í myndinni.
Uppistaðan í þessum útbúnaði eru jafnar
í sneiðisarminum. Sneiðisarmurinn með
stöðugæslutæki er einn allra mikilvægasti
hluti sneiðskannans og jafnframt sá hluti,
sem oftast þarf að lagfæra og nákvæmast
þarf að athuga, þegar sneiðskanni er keypt-
ur.1 Hver sneiðmynd, sem tekin er hefir
skráða nákvæma staðsetningu miðað við
fasta punkta á yfirborði sjúklingsins.
-—------------•-----------------•-
B - Kóttur
i
A - Kóftur
MYND 7. — A, B og M-háttur bornir saman.
Litlu örvarnar gefa til kynna að myndmerkin
hreyfist til hliðar þegar horft er á skjáinn.
Skyggnirinn er með ýmsu móti. í einföld-
ustu gerð er hann aðeins rafstrengur, sem
tengir kannahús við stjórnpúlt. Myndir tekn-
ar í skyggniskanna hafa ekki fasta stað-
setningu skráða miðað við viðmiðunar-
punkta á yfirborði sjúklingsins.
Sum stjórnpúlt eru fjölrása, þ.e. við þau
má tengja sneiði, skyggni eða hjartaberg-
málsrita. Þau henta einkum vel fyrir lítil
sjúkrahús, sem ekki hafa næg verkefni fyrir
stjórnpúlt með einni rás.
Minnissjá:
Sveiflusjáin er handhægt tæki til að gefa
mynd af myndmerkjum vefja, en hefir þó
þann ókost að myndin hverfur fljótt af
skjánum á venjulegri sveiflusjá. Sveiflusjá
má breyta, þannig að hún geymi myndmerk-
in, sem sveiflur eða punkta, þar til þeir eru
þurrkaðir út af stjórnanda tækisins. Þess
konar sveiflusjá er kölluð minnissjá. Sé
minnissjá notuð í stað venjulegrar sveiflu-
sjár, getur stjórnandinn skannað mynd og
haft hana eins lengi á skjánum og hann tel-
ur sig þurfa. Hann getur með þessu móti
gert sér grein fyrir upplýsingagildi og gæð-
um hverrar myndar og skannað nýja mynd,
ef ástæða þykir. Þegar skönmmin er orðin
fullgóð má taka af henni ljósmynd eða
röntgenmynd til varðveislu.
Því miður hefir minnissjáin tvo mikla ó-
kosti, sem takmarka gildi hennar sem mynd-
tækis.
1 fyrsta lagi er punktastærðin tvöföld mið-
að við venjulega sveiflusjá og fer vaxandi
með aldri. Skerpa myndarinnar er þess vegna
ekki eins góð og æskilegt væri.
1 öðru lagi er minnissjáin litið næm fyrir
birtumun og þess vegna einnig fyrir styrk-
leikamun myndmerkjanna, sem myndin er
gerð úr. Myndmerkin eru tvístöðu merki
þ.e. koma fram á minnissjánni, annað hvort
í fullum birtustyrk eða alls ekki. Myndmerki,
sem ekki ná ákveðnum styrk, sem kallast
þröskuldsgildi minnissjárinnar koma ekki
fram í myndinni, og þau myndmerki, sem
eru sterkari en þetta þröskuldsgildi, koma
fram í fullum birtustyrk. Skönnunin verður
því svart-hvít mynd í tveimur litum, alsvört-
um og heilhvítum.
Skönnunarbrey tir:
Augljóslega væri æskilegt að hafa mynd-