Læknablaðið : fylgirit - 01.08.1981, Side 19

17
Stefán Olafsson
EPISTAXIS
Meðferð 42ja sjúklinga á St. Jósefsspítala 1959—1978.
INNGANGUR
Nefið er mjög blóðríkt líffæri, sem hætt
er við áverka. Nefblæðingar eru því mjög
algengar. Talið er að u.þ.b. 80% af nef-
blæðingum stöðvist af sjálfu sér án læknis-
hjálpar og síðan er ekki nema lítill hluti
hinna 20% tilfellanna, sem nauðsynlegt
reynist að leggja 1 sjúkrahús.
Langalgengastar eru blæðingar framar-
lega í miðsnesi, frá æðaflækju, sem kennd
er við Kiesselbach. Fimm slagæðar eiga
greinar í þessari æðaflækju (plexus), Sú
stærsta þeirra er arteria sphenopalatina,
sem er grein frá carotis externa. Þessar
blæðingar framarlega í nefi eru tiltölu-
lega auðveldar við að eiga, þar sem blæð-
ingarstaðurinn sést venjulega vel við skoð-
un. Þær blæðingar, sem eru erfiðastar við-
ureignar, eru ofan til og aftan til í nefi
frá arteria sphenopalatina, rétt eftir að
hún kemur inn í nefið og greinist í smærri
æðar.
EFNIVIÐUR OG MEÐFERÐ
Á tuttugu ára tímabilinu 1959-1978 voru
innlagðir á Landakotsspítala 42 sjúklingar
vegna nefblæðinga. 22 konur og 20 karlar.
Aldursskipting þessara 42ja sjúklinga var,
eins og sést á töflu I.
TAFLA I. Aldursskipting sjúklinga.
Aldur Fjöldi %
5 ára 2 ( 4.8)
5-14 — 5 (11.9)
15-24 — 2 ( 4.8)
25-34 — 2 ( 4.8)
35-44 — 2 ( 4.8)
45-54 — 8 (19.0)
55-64 — 7 (16.6)
65-74 — 8 (19.0)
75-84 — 2 ( 4.8)
85 og eldri 4 ( 9.5)
42 (100)
Á aldrinum 45-74 ára eru 23, eða rúm-
lega helmingur sjúklingafjöldans. 65 ára
og eldri voru 14 (33%). Nefblæðingar eru
algengastar hjá bömum fram að kyn-
þroskaaldri, en þessar blæðingar hjá þeim
eru mjög sjaldan svo alvarlegar að sjúkra-
húsvistar sé þörf. Orsakir nefblæðinga
þessara sjúklinga á tímabilinu 1959 til
1978 voru eftirfarandi:
TAFLA II. Orsök blœöinga.
Spontan 10 23.8%
Ókunn orsök
Hypertension 17 40.6%
Arteriosclerosis 3 7.1%
Febrilia 4 9.5%
Trauma 3 7.1%
Purpura
thrombocytopenia 1 2.4%
Alcoholismus 3 7.1%
Illkynja æxli 1 2.4%
42 100%
Sú meðferð, er þessir sjúklingar fengu
var sem hér segir:
Við alla sjúklinga var notað neftróð,
ýmist framan frá eða bæði framan- og
aftan frá. Auk þess var blæðingarstaður
brenndur, ef til hans náðist. Hjá einum
sjúklinganna reyndist nauðsynlegt að und-
irbinda carotis externa.
TAFLA III. Meöferö blœöinga.
Tróð framan frá 28 66.7%
Tróð framan
og aftan frá 5 11.9%
Brennsla + tróð 8 19.0%
Undirbinding
á carotis 1 2.4%
42
100%