Læknablaðið : fylgirit - 01.08.1981, Qupperneq 49

47
Þröstur Laxdal
MENINGITIS BACTERIALIS HJÁ BÖRNUM
10 ára uppgjör frá barnadeild Landakotsspítala 1969—1978
INNGANGUR
Meningitis bacterialis er alvarlegur sjúk-
dómur 'hjá börnum. Ennþá er dánartíðni víð-
ast lýst milli 10 og 20%, auk þess sem all-
mörg barnanna bera varanlegar menjar
sjúkdómsins. Bætt og endurskoðuð sýkla-
lyfjameðferð síðari ára 'hefur hér litlu um
þokað.
Hér á landi hafa áður birst 15 ára uppgjör
meningitis bacterialis i börnum, er lágu á
barnadeild Landspítalans og Barnaspítala
Hringsins, Landspitalanum, á tímabilinu
1958—19722 og 6 ára uppgjör frá Borgar-
spitala frá 1956—1961, en það náði bæði til
barna og fullorðinna.15
Markmið þessa uppgjörs, sem nær yfir
árabilið 1969—1978, er einkum fjónþætt:
1. Athugun á tíðni, dreifingu og aðdraganda
meningitis baeterialis á barnadeild Landa-
kotsspitala.
2. Könnun á gagnsemi blóðræktana og nef-
koksræktana i þessum efnivið til sýkla-
greiningar.
3. Tilraun til mats á áhrifum sérstakrar
þrýstingslækkandi meðferðar við heila-
bjúg.
4. Úttekt á afdrifum sjúklinga, sem einung-
is voru meðhöndlaðir með ampicillini,
a.m.k. þar til sýklagreining lá fyrir.
EFNIVIÐUR
Athugaðar voru sjúkraskrár allra þeirra
sjúklinga á Landakotsspitala, sem fengið
höfðu sjúkdómsgreininguna meningitis
bacterialis á umræddum áratug og voru 12
ára og yngri.
Skilyrði fyrir sjúkdómsgreiningunni men-
ingitis bacterialis voru talin eitthvert eftir-
talinna:
1. Sýklagreining úr mænuvökva með ræktun
og/eða smásjárskoðun.
2. Sýklagreining úr blóði og/eða nefkoki,
samfara hnakkastirðleika og frumuaukn-
ingu í mænuvökva.
3. Við neikvæðar ræktanir var miðað við
írumufjölda í mænuvökva, með -hlutfalls-
legri aukningu á segmentfrumum, yfir-
leitt samfara lækkuðum sykri, en hækkun
á eggjahvítu.
Sjúkraskrár 78 barna töldust uppfylla of-
antalin skilyrði. Reyndust þessir sjúklingar
vera 0.7% af heildarfjölda innlagðra sjúk-
linga á barnadeild Landakotsspítala. Þetta
voru 44 drengir og 34 stúlkur, þannig að
hlutfallið milli kynja var 1.27:1. Hvað ald-
ursdreifingu snerti, voru langflest börnin 5
ára og yngri, eða 92%, þar af nánast 40% á
fyrsta ári (sjá töflui.
Bacterial etiology and age distribution.
(No. of deaths in parenthesis).
<1 mo 1-11 mo
N. meningitidis 2 10(2)
H. influenzae 0 12
S. pneumoniae 0 2(1)
E. coli 2(1) 1(1)
Streptococci 0 0
Unknown 0 2
Total 4 27
l-5ys.6-12ys Total
19(1) 4 35
14 1 27
2 15
0 0 3
10 1
5(1) 0 7
41 6 78
1. TÍÐNIDREIFING. Börnin komu víðsveg-
ar að af landinu, þar af 75% af höfuðborg-
arsvæðinu, en á þvi svæði býr um helmingur
þjóðarinnar.
Á þessu tímabili gekk, sem kunnugt er í
2—3 ár meningococcafaraldur, sem endur-
speglast í hámarkstíðni meningitis bacteri-
alis á árunum 1976 til 1977, en i raun byrjar
faraldurinn þegar á árinu 1975 og heldur
áfram yfir á árið 1978. Á þessum árum var
raunar einnig óvenju há tíðni af öðrum teg-
undum meningitis bacterialis á Landakots-
spitala (mynd 1).