Læknablaðið : fylgirit - 01.08.1981, Blaðsíða 31

29
ellirýrnunar í miðgróí sjónu, er lesblint, en
hefur að jafnaði góða ratsjón, isjá 9. töflu.
Af körlum með ellirýrnun í miðgróf höfðu
19 eða þriðjungur jafnframt ellidrer í auga-
steinum. Af þeim höfðu 10 gengist undir
dreraðgerð á öðru eða báðum augum. Af 111
konum höfðu 27 eða um fjórðungur ellidrer
og af þeim höfðu 13 gengist undir drerað-
gerð. Ekki er unnt að segja með vissu hversu
oft var um degeneratio maeularis disciformis
að ræða, en eftir útliti augnbotna að dæma,
er það í 10—15% tilfella.
TABLE IX. Distributio7i of visuál acuity iti
legal blindness in Iceland 1. Dec. 1979: open-
angle giaucoma, senile macular degeneration
and diábetic retinopathy.
Open-angle glaucoma i Senile macular Diabetic degeneration retinopathy
NO LP 12
LP only 4 — —
Hand movements 6 5 5
FC ad oculi 12 12 2
1/60—3/60 19 78 1
4/60—6/60 12 71 2
Visual field <20° 9 — —
Total 74 166 10
1.2. Hœgfara gláka er næst algengasta að-
alorsök lögblindu, tæplega 19% af öilum
blindum (tafla 6). Glákublindan er einnig
tíðust í elstu aldursflokkum. Eru nær tvöfalt
fleiri karlar blindir af völdum gláku en kon-
ur, sjá 8. töflu.
Algengi meðai beggja kynja í aldursflokk-
um, er sýnt í 7. töflu. Eftir kynjum skiptist
algengið þannig í aldursflokkum miðað við
100.000 íbúa:
60—69 ára: Karlar 14, konur 38,
70—79 ára: Karlar 236, konur 54 og
80 ára og eldri: Karlar 1898, konur 530.
Þessar tölur sýna, að algengi glákublindu
meðal karla er verulega meira en meðal
kvenna. Ekki fengust nægilega traustar upp-
lýsingar á hvaða aldri glákusjúklingar töld-
ust blindir. Rúmlega helmingur þeirra, sem
lögblindir teljast af hægfara gláku eru al-
blindir eða þvi sem næst og hinn helmingur-
inn með verulega skert sjónsvið og flestir
með drermyndun á augnsteinum, sjá 9. töflu.
Auk glákublindra eru 25 einstaklingar að
auki með gláku, sem telst ekki aðalorsök
sjóndepru hjá 10. töflu.
TABLE X. Primary and secondary giaucoma as
second diagnosis in 397 blind persons in Iceland
1. Dec. 1979.
Main diagnosis M F
Senile macular degeneration 7 7
Central chorioretinitis — 2
Uveitis. seqv. 2 1
Keratitis. seqv. — 1
Toxic amblyopia 2 —
Myopia degenerativa 1 —
Helicoid retinopathy 1 —
Mooren‘s ulcer 1 —
14 11
1.3. Arfgengir sjúkdómar og þróunargallar
eru þriðja algengasta blinduorsökin, um 20%
af öllum lögblindum. Hefur áður verið gerð
grein fyrir blindum og alvarlega sjónskert-
um börnum hér á landi í árslok 1978, en þau
fylltu öll þennan flokk.12 Sex hvítingjar eru
skráðir lögblindir, þar sem þeir sjá ekki 6/60
við sjónpróf með besta gleri. 1 raun réttri
ætti að skrá þá sem verulega sjónskerta.
Þeir sjá illa frá sér, en komaist allra sinna
ferða vegna sjónarinnar. Þeir geta lesið og
geta því fylgst með í almennum skólum.
Af 397 blindum, þar sem orsök blindu er
þekkt, eru 21 vanþroska andlega (16 karlar
og 5 konur) eða um 5%.
Fleiri blind böm hafa nú bæst í hópinn
frá fyrri könnun.12 Má nefna tvíburastúlkur
(f. 1977) með retrolentál fibroplasia. Þær
fæddust á 29. viku meðgöngu og voru hafðar
í súrefniskassa. Er önnur með ratsjón en hin
nær alveg blind. Eru þær fæddar í Dan-
mörku og fluttust til landsins haustið 1979.
Amerísk kona, fædd 1941 i New York er og
alblind af sömu orsök. Hefur hún verið bú-
sett hér á landi allmörg ár. Einn drengur f.
1979 er blindur af völdum retinoblastoma.
Fæddist með æxli í báðum augum. Var ann-
að tekið og hitt geislað. Er æxlið í miðgróf
sjónu.
l./f. Slys. Samkenndarbólga (ophthalmia
symphatica) er algengust blinduorsök af
völdum augnslysa. Eru sjö skráðir blindir
af völdum þessa kvilla (6 karlar og ein
kona). Allir blinduðust á barnsaldri að ein-
um undanskildum (f. 1906), sem fékk hníf-
stungu í augað árið 1948. Var hann orðinn
alblindur tveimur árum síðar. Er hann sá
síðasti, sem blindaðist af þessum kvilla, enda
farið að nota barkstera skömmu síðar. Þeir