Læknablaðið : fylgirit - 01.08.1981, Blaðsíða 39

37
Guðmundur Viggósson
NYGENGI MEIRIHÁTTAR AUGNSLYSA
Sjúklingar lagðir á Augndeild Landakotsspítala 1971-1979
INNGANGUR
Fram að þessu hefir tíðni augnslysa lítið
verið könnuð hér á landi.
Minniháttar augnslys, sem eru fjölmörg,
eru nær ávallt meðhöndluð utan spítala.
Meiriháttar augnslys eru flest lögð inn á
sjúkrahús, t.d. voru árið 1976 lagðir inn á
augndeild Landakotsspítala til meðferðar 66
sjúklingar vegna augnslysa, rúmlega sjötti
hluti allra innlagðra augnsjúklinga það ár.
Þessi háa tíðni augnslysa, sérstaklega
meðal barna og unglinga, vekur ýmsar
áleitnar spurningar, svo sem:
Hvert er nýgengi meiriháttar augnslysa
hér á landi?
Hvernig dreifast þau meðal kynja og eftir
aldri?
Hvers eðlis eru slysin og við hvaða að-
stæður verða þau?
Hverjar eru afleiðingarnar?
Er hægt að koma i veg fyrir einhver
þeirra?
Athugun þessi nær til allra innlagðra
nýrra augnslysa á augndeild Landakots-
spítala s.l. 9 ár þ.e. 1971—79.
Þau reyndust vera 508 eða að meðaltali
um 56 á ári. Hér er um 94% slíkra slysa að
ræða, en 6% sjúklinga voru meðhöndluð á
Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri. Annars
staðar er ekki gert að meiriháttar augnslys-
um hérlendis.
Fjöldi innlagðra augnslysa endurspeglar
þó ekki fullkomlega heildarfjölda augnslysa,
þar sem mjög oft er matsatriði hvort leggja
eigi inn sjúkling eða ekki.
Þetta uppgjör er birt hér í þeirri von að
vitneskja um orsakir og afleiðingar meiri-
háttar augnslysa megi verða til þess að
reynt verði með viðeigandi ráðum að koma
í veg fyrir fleiri slík slys í framtiðinni.
EFNIVIÐUR OG AFLEIÐINGAR SLYSA
1. Skipting augnslysa eftir árum.
Að meðaltali komu á spítalann 56.4 ný
augnslys árlega. Fæstir voru lagðir inn 1971
eða 43, en flestir 1976 eða 66.
2. Skipting augnslysa eftir mánuðum.
Eins og sést á mynd 1 er ekki mikill
munur á fjölda innlagðra augnslysa eftir
mánuðum. Sumarmánuðirnir, júli og ágúst
skera sig samt aðeins úr, enda eru þá verk-
legar framkvæmdir mestar og fólk í sumar-
frium sínum oft að fást við störf, sem það er
ekki vant. Leikir og ærsl barna standa þá
líka með miklum blóma.
NUMBER
FIG. h DISTRIBUTtON OF PATIENTS ACCORDING T0 HONTH OF INJURY
3. Landfræðileg skipting.
Af höfuðborgarsvæðinu (þ.e. Reykjavik,
Kópavogi, Seltjarnarnesi, Garðabæ, Hafnar-
firði og Mosfellssveit) komu 59% slysanna,
en 41% kom utan af landi og af skipum á
hafinu umhverfis. Einn sjúklingur kom er-
lendis frá.
4. Tími frá slysi til innlagnar.
Langflestir sjúklinganna (63%) komu á
spítalann innan 6 klukkustunda, 16% komu
frá 6—24 klst. eftir slysið, en um 21% komu
meira en einum sólarhring eftir slysið og