Læknablaðið : fylgirit - 01.08.1981, Blaðsíða 65

63
Tómas Á. Jónasson, Jón Grétar Ingvason, Björgvin Guðmundsson
ANTACIDA — Samanburður á bindigetu og verði
INNGANGUR
Notkun sýrubindandi lyfja á sér langa
sögu og hafa læknar beitt þeim í meðferð
vefrænna sjúkdóma svo sem sára og bólgu
í vélinda, maga og skeifugörn, en einnig
við óþægindum af ókunnum orsökum.
Sjúklingar hafa einnig keypt mikið af
antacida án lyfseðla frá læknum og bendir
það til þess að þeir telji meðferðina koma
að gagni. Eftir upplýsingum frá framleið-
endum og innflytjendum lyfja má ætla, að
heildarnotkun antacida hér á landi hafi á
árinu 1980 verið yfir 30 tonn, að verðgildi
meira en 150 milljónir g.kr. Sambærilegar
upplýsingar frá öðrum löndum höfum við
ekki tiltækar, en geta má þess að á árinu
1976 var talið að í Danmörku væru notaðir
25 milljón dagskammtar af antacida1 og
1975 var talið að í Bandaríkjum N-Amer-
íku væri söluverð antacida u.þ.þ. 120 millj-
ónir dollara.2
Erfitt er að meta árangur meðferðar
þeirra kvilla, sem ekki eiga sér greinan-
legar vefrænar orsakir. Kliniskar prófanir
á gildi lyfjameðferðar við ulcus pepticum
miSast hinsvegar við það að hægt sé að
sýna fram á að sárið grói á tilteknum tíma.
Þrátt fyrir hina miklu antacida-notkun
varð nokkur töf á því að gerðar væru
marktækar prófanir á árangri meðferðar.
Slíkar rannsóknir liggja nú fyrir*4 5 og
benda þær til þess að með antacida sem
einu lyfjameðferð sé hægt að flýta fyrir
því að sár grói.
í rannsókn Peterson og samstarfsmanna4
voru notaðir mun stærri skammtar af
antacida við ulcus duodeni en áður hafði
tíðkast. Byggðist það á niðurstöðum rann-
sókna, sem taldar voru sýna, að til þess að
ná fullnægjandi sýrubindingu í maga sjúk-
linga með skeifugarnarsár þyrfti þessa
skammta.0 Sömu rannsóknaraðilar hafa
jafnframt sýnt fram á að til þess að ná
fullnægjandi þindingu magasýru verður
ekki einungis að taka tillit til þess hvort
viðkomandi sjúklingur framleiðir mikla
eða litla sýru, heldur einnig að sýrubind-
andi hæfileikar hinna ýmsu lyfjategunda
eru mjög mismunandi.0 Lyf þau sem þessir
aðilar rannsökuðu voru algengustu anta-
cida í notkun í Bandaríkjunum en fá þeirra
eru í notkun hérlendis. Þar sem ekki lágu
fyrir samsvarandi upplýsingar um þennan
lyfjaflokk hér á landi, gerðu höfundar
rannsókn á ellefu tegundum antacida, sem
fáanleg voru í fljótandi formi, og báru
saman sýrubindandi hæfileika þeirra.
Jafnframt var gerður útreikningur á verði
lyfjanna miðað við sýrubindandi virkni. í
grein þessari er lýst aðferðum og niður-
stöðum þessarar rannsóknar.
EFNIVIÐUR OG AÐFERÐIR
Rannsóknin var framkvæmd vorið 1979.
Þau lyf, sem valin voru til rannsóknarinn-
ar, voru þrjár tegundir erlendra sérlyfja,*
tvær tegundir frá innlendum lyfjaframleið-
anda og sex tegundir óstaðlaðra forskrift-
arlyfja frá þremur apótekum, þar af ein
tegund frá dönsku apóteki.
Fordtran og samstarfsmenn0 lýstu aðferð
til in vitro mælingar á hæfni antacida til
að binda sýru og sýndu fram á að niður-
stöður mælinga með þessari aðferð sam-
svöruðu vel in vivo aðferðum. Hér á eftir
verður lýst framkvæmd okkar á þessari
aðferð.
Til titreringanna var notuð 250 ml Erlen-
meyerkolba með 3 cm víðu opi. 1.0 ml af
antacidum var bætt út í 100 ml af 37.0°C
heitu, jónasnauðu vatni. Eftir að innihald-
inu hafði verið blandað saman var kolb-
unni komið fyrir í tveggja lítra vatnsbaði.
Hitastiginu var haldið við 37.0±0.2°C með
því að tengja þetta vatnsbað við 20 lítra
bað, sem var stillt á viðeigandi hitastig.
f kolbunni var komið fyrir 2.5 cm löngum
* Gelusil susp. hefur nú verið afskráð.