Sagnir - 01.06.2003, Side 35

HÓPFLUG ÍTALA ÁRIÐ 1933
♦ ♦ Balbo ♦ ♦
Italo Balbo var Itali, fæddur í Ferrara á Italíu þann 6. júní árið
1896. Hann var yngstur sinna systkina, alinn upp hjá foreldrum
sínum sem bæði voru kennarar og sáu um að mennta böm sín
fyrstu árin. Kennsla föðurins Camillo Balbo var lífleg og við
útskýringar á ferðum fomra hetja fyrir bömum sínum notaðist
hann við heimskort sem héngu upp um alla veggi heimilisins. Af
kortunum lærðu þau að þekkja heiminn, hinar ýmsu borgir og ár
sem Balbo sjálfum gafst svo síðar tími til að skoða úr háloftunum
þegar hann flaug þar yfir.1 Balbo hafði ekki mikla eirð í sér til
að sitja á skólabekk en fór snemma að vinna sem blaðamaður
og var þá þegar kallaður „doktor" Italo Balbo, án þess að hafa
lokið tilskihnni menntun. Þegar fyrri heimsstyijöld skall á skráði
hann sig sem sjálfboðaliða í stríðið og þegar því lauk hafði
hann verið sæmdur þremur medalíum, tveimur silfur- og einni
bronsmedalíu. Balbo lauk loks háskólagráðu í félagsvísindum frá
Háskólanum í Flórens árið 1921 og mátti þakka það þrautseigju
föðurins sem hélt honum við efnið.2 Veturinn 1919 kynnti
sameiginlegur vinur þau Balbo og Emanuela Florio. Emanuela
eða „Donna Manú“ eins og hún var kölluð varð síðar eiginkona
Balbo og eignuðust þau saman þijú börn, tvær dætur og einn
son.3
Stjómmál vöktu snemma áhuga Balbo og vom þau einnig
mikið rædd heima fyrir á æskuámm hans og oft var ekki laust
við að umræður yrðu heitar, þar sem heimilisfaðirinn og synimir
studdu ekki sömu stjórnmálaflokka, en Balbo skráði sig fljótt í
flokk repúblikana.4 Að lokinni útskrift frá Háskólanum í Flórens
hellti Balbo sér út í stjómmáhn af heilum hug í Ferrara og var
hann kosinn flokksforingi Fascio Ferrarese (fasistahreyfing í
Ferrara). Eftir að hann gekk í flokk fasista var hann þó trúr fyrri
flokki sínum að því leyti að hann sagðist aldrei afneita „hneigð
sinni sem repúblikani".5 Balbo hitti Mussolini fyrst árið 1914
en samskipti þeirra á milli tókust ekki fyrr en árið 1921 þegar
Balbo var kominn með völd í Fascio Ferrarese.6 Enginn gat séð
fyrir hve hröð útbreiðsla fasismans yrði og höfðu meira að segja
Balbo og Mussohni sjálfir nokkrar efasemdir um að hann næði
þeim völdum sem raun varð á. Fasisminn náði engu að síður
ótrúlegri útbreiðslu í nágrenni Ferrara og var það ekki síst að
þakka handleiðslu Balbo. Hann var einnig framarlega í flokki
þeirra sem fóm í gönguna frægu til Rómar í október árið 1922.
Sú ganga leiddi til þess að Mussolini komst til valda í ríkisstjóm
Ítalíu. Eftir að það varð að veruleika snéri Balbo aftur til Ferrara
og árið 1923 kom hann þar á fót eigin dagblaði, Corriere
Padano.7
Þrátt fyrir að Balbo hafi verið stjómmálamaður er hans
ekki minnst sem slíks, heldur fyrir afrek hans sem flugmanns.
Árið 1926 var hann kosinn ráðuneytisstjóri ítalska flughersins,
hann fékk flugmannsréttindi í júní árið 1927 og var árið eftir
orðinn foringi ítalska loftflotans. Á árabilinu 1929-1933 var
Balbo flugmálaráðherra Ítalíu.8 Þau ár féllu inn í hina svokölluðu
»Gullnu öld“ flugsögunnar. Balbo dáðist að þeim flugmönnum
sem slógu hvert metið á fætur öðra í millilandaflugi en sjálfur
vildi hann gera enn betur. Hann vildi sýna heiminum fæmi og
kraft ítalska flughersins og hófst því handa við skipulagningu
hópflugs yfir lengri vegalengdir. Frægastar urðu tvær flugferðir
þvert yfir Atlantshafið. Fyrra flugið sem flogið var árið 1931 til
Rio de Janero yfir Atlantshafið sunnanvert og hið síðara og enn
fnegara sem flogið var til Chicago yfir Norður-Atlantshafið árið
1933. I flugferðum Balbo var ítalska fananunr haldið hátt á
lofti, flotinn var kynntur og fékk samhliða því góða æfingu
og aukna reynslu úr þessum flugferðum.9 Fjárframlög til
ítalska flughersins vom minnkuð í október 1933 og Balbo
þá settur af sem flugmálaráðherra.10
I upphafi árs 1934 gerði Mussolini Balbo að ríkisstjóra
Líbíu, en sú stöðuveiting kom hvorki Balbo né fjölskyldu
hans eða vinum á óvart. Svo virðist sem Mussolini hafi
verið farinn að líta á Balbo sem hættulegan andstæðing og
Balbo var meðvitaður um þetta. Það sést af samræðum hans
við De Bono þann 25. nóvember árið 1933: „... I know
him well. I became aware of it from the day of my return.
... He’s afraid of my popularity - which I don’t care about
- without thinking that the honors are not to my political
Italo balbo
person but to the aviator." Staða hans sem ríkisstjóri Líbíu
var tilvalin fyrir Mussolini og gaf honum það svigrúm sem
hann þurfti.11
Ævi Balbo lauk á sorglegan hátt 28. júní árið 1940
þegar tæplega þijár vikur voru liðnar af síðari heimsstyqöld.
Dauði hans var dramatískur dauði hetju. Fyrirsögn ítalska
dagblaðsins Popolo d’Itaha daginn eftir lát hans var
svohljóðandi: „Hetjulegur dauðdagi Italo Balbo eftir
óvinaárás á Tobmk.“12 Þannig var greint frá láti Balbo, sem
aðeins 44 ára að aldri var skotinn niður vegna mistaka eigin
þjóðar sökum reynsluleysis. Hann lést í Tobruk en þar var
ítölsk herstöð í austurhluta Líbíu, nálægt landamæmm
Egyptalands. Ástæðan fyrir síðasta flugi Balbo er enn
óljós. Opinberlega var um að ræða rannsóknarflug en auk
hans fómst bæði vinir hans og fjölskyldumeðlimir með
flugvélinni I-MANU. Hvort dauði Balbo vora mistök eða
skipun Mussolini er ein þeirra spurninga sem margir hafa
velt fyrir sér eftir þennan sorgardag í Tobrak.13
SAGNIR 33