Sagnir - 01.06.2003, Side 46

Ca, Sam jjvC -e!C
<cct ‘fna 'tvi^ ftSjLuJ £
4-, ^<y <xk '\ioir£ar Jc'MmQ,
a , 4fc tr JhCt-a dara
(kct^ V , 'V- fCtjnv
•Cata tieefr, Æh-
( i fó £*a *' ^
^nJtJT &C0 %UXJC' \$rcum-
dtJr /2 t-f-ai ( Jticu, &c
cf ‘jJa.*m eT 171 j IjcJCum ®æ
iíri faJtt 4& ‘tUSJf’ -c' jyjiC
fc fih<r& Sitrr jem ^ta it&r
%- jfeöjr, f«/« /^7
& miö'7 -ef -e c*ro 2(2
yT 41 (‘Srxjftton to t
t/nJruA-, 'fjirftfof hb 'tnœPti
xcjpt jri ‘\Jjj'aun. . 9» 71
Upphaf kristinna laga þáttar í AM 179 4to (bl. lv) með hendi Ásgeirs
Jónssonar. Ekki er hægt að útiloka að hann hafi skrifað AM 182 b 4to.
ekki ‘d’, heldur reynir að fylgja eldri gerð stafsins ‘ð’ fýrir
bæði ‘d’ og ‘ð’; fyrir breiða sérhljóðið ‘á’ er oft ritað ‘ái’
eða ‘ál‘; og ‘u’ er mjög oft ritað þar sem venja er að skrifa
‘v’. Atviksorðið ekki er hér skrifað í gömlu myndinni ecki.
Texti 182 a er mikið bundinn en ómögulegt er að átta sig
á því hvort forriti er þar fylgt út í ystu æsar. Af fjölda banda
í 182 a má þó ráða að ólíklegt sé að skrifari leysi úr þeim
böndum sem hafa verið í forriti. Fyrirsögn á bl. lr í 182 a
er: „Ktíftín Riettiu“. Hann er í alls 35 kapítulum í 182 a,
hefst á ákvæðum um barnsskírn og lýkur á viðurlögum við
okri.10
♦ ♦dM 182 b 4to ♦ ♦
Handritið er pappírshandrit 21 x 16,3 sm að stærð; 41
tölumerkt blað og eru spássíur allrúmar. Á megintexta
handritsins er ein hönd. Nokkur breyting verður á
skriftarlagi á blöðum 6v, 12r, 33r(l. 15-23), 33v, 34r(l.
17-21), 34v og 35r(l. 1-7) en þó er ekki útilokað að allt
sé sama höndin. Á tilgreindum blöðum hverfur skrifari firá
bókskrift og tekur upp fljótaskrift en auk þess kann hann
að hafa skorið til penna með öðrum hætti en annars staðar
í handritinu. Skrifari ritar griporð neðst til vinstri á hveija
síðu og dregur skreyti undir. Handritið var lagfært og klætt
í nýjan búning af Birgitte Dall í maí 1973.11 Upphafleg
pappírskápa fylgir þó í öskju. I handritinu eru fimm kver:
bl. 1-8, 9-16, 17-24, 25-32 og 33-41.12
Kristinréttur Árna biskups hefst á bl. Iv, en lr er autt. Efst
á spássíu lv hefir Árni Magnússon skrifað:
Exfcriptum ex membrana Templi Scalholtini
qvæ hoc jus primo loco habet, collatum deinde
cum membraná ott. Frifii, qvæ poftea pervenit in
poúúeúúionem Amæ Magriæi.
Við nánari athugun kemur í ljós að 182 b hefir verið skrifað
upp eftir Skálholtsbók yngri í AM 354 fol. frá seinni hluta 14.
aldar. Kapítulaskipting er nákvæmlega eins í handritunum og
fyrirsögnum ber saman utan brenglunar í orðaröð á faeinum
stöðum. Skrifari 182 b fylgir forriti sínu nokkuð nákvæmlega en
gerir þó enga tilraun til þess að herma eftir fornlegri stafsetningu.
Til að mynda verður ‘u’ oftast ‘v’ þar sem vani er að skrifa ‘v’,
nema í fyrirsögnum í orðum eins og þui sem er eins í báðum
handritum. Annars leysir skrifari 182 b oftast úr þeim böndum
sem em í 354 fol. og skrifar fullum fetum (kuidianar] kvidianar
o.s.ffv.). Einstaka bönd fa þó alltaf að halda sér (þyskup, pafe) en
algengast er að ar-bandið sé leyst upp í 182 b. Þá er hljóðið ‘é’
nánast alltaf táknað með ‘ie’ í 182 b (hier, vier) en með ‘e’ í 354
fol. (her, ver). Skrifari 182 b tekur heldur aldrei upp ritháttinn
‘gh’ (vighia] vigia) sem er býsna algengur í 354 fol. Krók-r (?)
er ekki tekið upp í 182 b þó það sé víða að finna í forritinu. Þá
em kapítulafyrirsagnir í 354 fol. (með rauðu letri) ekki teknar
upp í 182 b.
Uppskriftin í 182 b hefir verið borin saman af skrifara Árna
44 SAGNIR