Sagnir - 01.06.2003, Qupperneq 61

AÐ DANSA NYJAN DANS
auglýsing um nýjan dansskóla í Reykjavík. Undir íýrirsögninni
„Dansskóli Ellen Kid“ stóð „Kennsla í ballet og dansgymnastik
íyrir börn og fullorðna“ Tveim dögum seinna var svo lítil
fréttatilkynning í sama blaði. Fyrirsögnin var „Ellen Kid sem
kennir dansleikfimi" og undir henni var mynd af standandi konu
í síðum kjól í mikilli bakfettu. Eftir upplýsingum um kennsluna
sagði: „Frú Ellen Kid hefur stundað nám í dansleikfimi í Berlín
og Dresden og síðan dansað við leikhús í Italíu, Spáni og
Sviss. Þá hefur frúin dansað í nokkrum kvikmyndum hjá Ufa-
kvikmynda^elaginu. “16
Hver var þessi kona? Ellen Kid, sem var fædd í Dresden í
Þýskalandi árið 1907, hét í raun Eleonore Hertha Kreie. Sama ár
og hún stofnaði dansskóla í Reykjavík giftist hún Jóhanni Briem
listmálara. Ellen andaðist árið 1941 aðeins 34 ára að aldri.17
Hvorki í umfjöllum um Jóhann Briem í Kennaratali á Islandi1*
né í bók Halldórs B. Runólfssonar, Jóhann Briem, koma ffam
miklar upplýsingar um þessa fýrri konu hans.19 Þegar Ellen Kid
auglýsti dansskóla sinn í fýrsta sinn bauð hún kennslu í ballett og
dansgymnastik.20 Ari síðar, í október 1938, auglýsti hún ballett,
stepp og plastik.21 Haustið þar á eftir, 1939, var það aðeins stepp
og ballett sem hún hugðist kenna. Dansgymnastik, sama orðið
og Mary Wigman notaði um dansstíl sinn, hvarf úr auglýsingum
strax eftir fýrsta árið. Líklega má lesa úr þessu að ballett og stepp
hafi verið það eina sem nemendur óskuðu eftir.
Hinn 10. febrúar 1939 héltEllen Kid opinbera danssýningu
í Iðnó. Auglýsingar um sýninguna birtust bæði í Morgunblaðinu
og Vísi 8. febrúar.22 Sama dag var í Morgunblaðinu eftirfarandi
fréttatilkynning undir yfirskriftinni: „Ellen Kid dansar“.
Dansntærin Ellen Kid, kona Jóhanns Briem
listmálara, ætlar að halda danssýningu í Iðnó á
föstudaginn kemur. Frú Ellen Kid hefir dvalið
hjer undanfarin ár og kent dans, ballet, stepp,
dansleikfimi o.fl. Hefir hún nú afráðið að efna til
danssýningar og sýna Reykvíkingum hstir sínar.
... Frúin hefur lært í „Mary Wegmann Schule" í
Dresden og hefir mikinn áhuga fýrir því að kynna
hjer þá list, er hún hefir aðallega lagt stund á, og
kend er í þeim skóla. Auk „karakterdansa" alvarlegs
eðlis, mun Ellen Kid dansa ýmsa dansa ljettara
eðhs, og hefir lagt áherslu á að gera „prógrammið“
fjölbreytt og vel úr garði.23
Þess má geta að allar þær fréttatilkynningar sem birtust um dans
á þessum árum í Morgunblaðinu voru á síðu sem bar yfirskriftina
„Kvenþjóðin og heimilin" innan um ráð til að lýsa hörundið og
leiðbeiningar unr matreiðslu á hrognum. Listdans var greinilega
aðeins fýrir konur.
Daginn eftir sýninguna var svolítil klausa í dagbókinni í
Morgunblaðinu. Þar segir að Ellen Kid hafi haldið danssýningu
í Iðnó kvöldið áður fýrir fullu húsi og við mikinn fögnuð
áhorfenda. Hún hafi orðið að endurtaka marga dansana og
verið þakkað með miklu lófaklappi og blómum.24 Umsögn
eða gagnrýni urn sýninguna birtist í sama blaði 16. febrúar. I
upphafi sagði: „Frúin er listakona á sínu sviði og hefir á valdi
sínu all-mikla dansfimi, leiklist og músíktúlkun." Síðan kom
lýsing á hinum ýmsu dönsum. Dans við tónlist eftir Scharlatti
var dansaður af mikihi viðkvæmni. Höfundur lýsir söguþræði
þessa dans:
Ellen Kid dansandi berfætt i grasinu fijáls og lífsglöð. Glæsilegar línur
dansarans koma fram í heilmiklu stökki. Hér er greinilega vel menntaður
atvinnudansari á ferðinni.
Á vængjum ímyndunaraflsins berast áhorfendur
út í skóg. Eitthvað hvitt sjest liggja í grasinu.
Það reynist vera lítil stúlka, sem sefur og er
að dreyma. Hún heyrir í draumi ljetta og
fina tóna í fjarska, byijar ósjálfrátt að hreyfa
fingurgómana í takt við þá, síðan alla hendina,
og að lokum sest hún upp og hrífst með og
byijar að dansa. Smátt og smátt fjarlægjast
tónamir aftur og hún legst niður og sofnar á
ný.
Að lokum vonar hann að sýningin verði endurtekin og
ahir sem dansi og tónlist unni hafi tækifæri til að sjá hana.25
Sigríður Armann listdanskennari sá danssýninguna í Iðnó
og varð yfir sig hrifin. Sigríður segir: „Hún var alveg
stórkostleg. Eg man að hún dansaði nunnu og svo dansaði
hún í hvítum kjól með rautt um mittið, það var alveg
stórkostlegur dans, maður heillaðist svoleiðis af henni. Ellen
var eins og vera úr öðrum heimi, álfkona.“ Sigríður sótti
líka tíma í bahett og steppi í skólanum hjá Ellen Kid.26
„The Artist Club“ auglýsti Cabaret-kvöld á Hótel
Borg hinn 28. október 1939. Meðal skemmtiatriða var
danssýning Ehen Kid.27 Eftir það var hljótt um hana
og engin auglýsing birtist í Morgunblaðinu haustið 1940.
Sigríður Armann hafði heyrt að Ellen hefði veikst af
krabbameini og látist á Hvítabandinu sumarið 1941. Hún
SAGNIR 59