Sagnir - 01.06.2003, Page 84

verði gjörbreytt auk þess sem aukið fé þarf að koma til.
Margt gott er þó í gangi hér. Má þar meðal annars nefna
ágæta vefsíðu Þjóðskjalasafnsins sem er einföld og snyrtilega
uppsett. Auðvelt er að rekja sig áfram að því sem maður
vill finna. Meirihlutann af efninu á vef safnsins er einnig að
finna á ensku og dönsku. Þama eru upplýsingar um safnið
og síðuna og þá þjónustu sem það veitir. Upplýsingar sem
einungis hefur verið hægt að nálgast á prentuðu formi er
em einnig aðgengilegar á síðunni og ber helst að nefna
gömlu manntölin og skjalasafn með myndum. Stefna
safnsins er að setja skjöl og skrár á netið2. Þjóðminjasafnið
er líka með góða vefsíðu sem inniheldur meðal annars
lýsingar á fomum leikjum, fomleifauppgreftmm og ýmist
annað merkilegt efni.3 Þjóðminjasafnið er líka aðili að
Sarp sem er heiti á menningarsögulegu upplýsingakerfi.
Þar em varðveittar upplýsingar um allskonar rnuni eins og
myndir, hús, þjóðhætti, fomleifar og ömefni svo eitthvað
sé nefnt. Einnig er rétt að nefna vefsíðuna heimildir.is sem
er áhugaverð fyrir þá sök að engin ein stofnun stendur að
henni, heldur em það einstaklingar sem leggja upp í mikið
og metnaðarfullt verkefni, nefnilega að setja Fombréfasafnið
og fleira á vefinn. Markmiðið með heimildir.is er að koma
á víðtæku samstarfi stofnana og einstaklinga sem geyma
ritheimildir og vinna að textaútgáfum eða öðm sem nfiðar
að því að auðveldara verði að nálgast texta á vefnum.4
Þær stofnanir sem hér verða teknar sérstaklega fyrir em
Stofnun Ama Magnússonar í Reykjavík og Landsbókasafn
Islands - Háskólabókasafn. Astæðan er sú að báðar em
opinberar stofnanir sem sinna sagnfræðilegu hlutverki með
varðveislu gagna. Þessar stofnanir hafa einnig það hlutverk
3 IIK rr»»nivcMjl mWíjw MkiiuII IiImmi lipbici
W Ie«» Q*>
' O iil jp*"* »ér**^* <!* • v i
STAFK/iiNT Handkitasahn
iSii^imui iI/n V,u|uniiu’ i
IDIUI limklil IICui/Qtnkril
VELKOMIN
I“U4, <1 fjtiu CI{M| KCTIS l.tr.ltlwUx Amuuftuiv
UM SATNID
l)iHU.ali J..U*</„«1 Im,i jc.u I.UílUi(mj)ii KvnMATT1* tmiit
■iliyilIXMl il]ai.iMr.it«i>Ul rmaii'in. .'db) c Ijj^ i)mu
hr*« m •: ilwmo. nu «1 i pbiu oUctmI *<n
UMnincu
K*« 'fiS rp, • • tji f/ti W »•»)H
«í*ö.)» »•«• l»d nUtai) hm) hJMiiht •*»•>. ul
LfciT
SAINUAIXiNAlK:
\ I
©lnuouiiiit) CUu
«HjU

«> utnixttj t4i u un oi iuu i *Lmi»* v.:»> nn/ ’ntis+nr
«ft»*uu' <nx)vi»))/»■(].in))«<» 'jmti\*.utti*i%in%ri 'aU'ioii
'j)I »J«4hmUlijHhnCiihitli* ttnnvúhiht’Ouhnci'UitUii
«6UuWioM>>Br.tó,i>i|u!*»u* itvntviU-
hi»> »1 •> tll« («<•■< 'j*l. v.> ||>UII»UIM tMT.hlM
V»a*»wivj •>
Forsíða MASTER verkefnisins hér á landi.
að þjóna almenningi og ffæðunum með því að afla gagna og
upplýsinga og birta hvort tveggja á intemetinu. Hér á eftir
verður nokkmm nettengdum verkefnum þessara stofnana
lýst smttlega, tilgangur þeirra kannaður og hvaða ávinningur
er af þeim. Em þau fyrir almenning eða ffæðimenn?
Stærstu verkefni Amastofnunar em MASTER-
skráin og ljósmyndagrunnur handrita. Bæði em mjög
metnaðarfull og nauðsynleg. Þess vegna er áhugavert að
skoða hvað hggur á bak við þau og hvort þau ganga upp eða
ekki. Landsbókasafn starffækir Vestnord blaðagmnninn sem
sameinar alla kosti intemetsins og er í raun skólabókardæmi
um það hvemig hægt er að nýta sér möguleika þess. Amastofnun
og Landsbókasafnið koma bæði að Sagnanetinu, stóm og miklu
verkefni sem nú er tilbúið. Þetta er verkefni sem menn hafá ekki
verið á eitt sáttir um og hér gefst gott tækifæri að skoða hvers
vegna.
MASTER- skráin og Ijósmyndagrunnur Árnastofnunar
MASTER-skrá Amastofnunar er stórt samstarfsverkefni rnargra
safna og stofnana í Evrópu sem varðveita heimildir og handrit,
einkum ffá miðöldum. Amastofnun á Islandi var ekki aðili að
verkefffinu í fyrstu, en fylgdist með því gegnum Amastofnun í
Kaupmannahöfn, en síðar var ákveðið að gera stofhunina hér
að einskonar dænfi um það hvemig svona verkefni gæti þróast.
Astæða þess er líklega smæð safnsins, miðað við erlend söfn af
sama toga, sem gerir það að verkum að mun auðveldara er að
kortleggja það allt á skömmum tíma. Marknfiðið nreð verkefninu
er að skrá öll handrit á safhinu hér á landi. Einnig er ætlunin að
skrá öll íslensk handrit sem vitað er um í erlendum stofnunum og
söfnum. Þessi skrá verður uppfærð og sameinuð úr öllum tiltækum
skrám og upplýsingum sem til em fyrir. Þá verður hægt að finna
upplýsingar urn allt sem viðkemur handritunum, leturgerð, aldur,
höfundur, skrifari og fleira. Þannig verða aðgengilegar á einum
stað eins ítarlegar upplýsingar um hvert handrit og mögulegt er.
Stofnunin er líka að vinna að öðm netverkefhi sem gengur undir
vinnuheitinu Notaskrá, en það er gagnagrunnur sem sýnir hvar
fjallað hefur verið um íslensk handrit. Þegar Notaskráin verður
komin inn á intemetið verður hægt að finna lista yfir bækur og
greinar þar sem minnst er á íslensk handrit um allan heim.5 Þessi
tvö verkefhi geta gert upplýsingaöflun auðveldari þegar ffam í
sækir. Notaskráin er enn á byijunarstigi.
Þriðja verkefni Ámastofnunar er staffænt handritasafn
hennar, eða ljósmyndagrunnurinn eins og hann verður
kallaður hér. Verið er að ljósmynda á staffænan hátt öll handrit
stofhunarinnar. Ekki hefur verið ákveðið hvort eða hvenær það
verður sett á intemetið. Það sem konfið er inn i gmnninn er illa
merkt og myndimar em frekar slakar vegna þess að upplausnin er
léleg og margar æði dökkar sem gerir lestur ffekar erfiðan.6
Vestnord verkefni Þjóðdeildar
Vestnord, verkefni Þjóðdeildar Landsbókasafns Islands -
Háskólabókasafns er samstarfsverkefni Norðurlandaþjóðanna
sem gengur út á að skrá, mynda og setja á internetið öll blöð
og tímarit sem gefm voru út á Norðurlöndunum fram til ársins
1920.7 Þetta er þriggja ára verkefni og stefnt er að því að það
verði fullklárað í árslok 2003. Byrjað verður að birta efni úr
grunninum áður en skrásetningunni lýkur endanlega.
Verkefnið er þríþætt. I fyrsta lagi hefur verið gerð skrá
yfir þau rit sem til eru. I öðru lagi teknar stafrænar myndir af
blöðunum og tímaritunum sjálfum. Þriðji hluti verksins er öll
skráning og sérvinna bæði texta og blaða. Þannig verði hægt
að fletta upp eftir ákveðnum pistlahöfundum, efnisþáttum og
fleim. Mögulegt verður að birta bæði texta og myndir blaðanna
á internetinu.8 Verkefnið er hluti af starfi Þjóðdeildarinnar.9
Sagnanetið Samstaif um birtingu handrita á vefnum
Síðasta verkefnið, Sagnanetið, er samstarfsverkefhi margra stofnana
og er nú tilbúið. Landsbókasafn Islands - Háskólabókasafn og
Cornell-háskóli í Bandaríkjunum í samvinnu við Stofnun
Árna Magnússonar á Islandi og Andrew A. Mellon sjóðinn
82 SAGNIR