Sveitarstjórnarmál - 01.08.2001, Síða 14

Heilbrigðismál
2. Rannsóknir
Samband íslenskra sveitarfélaga stuðli að og
styrki að gerðar verði reglulega rannsóknir á
stöðu fíkniefnamála og aðstæðum barna og
unglinga í einstökum sveitarfélögum, og verði
niðurstöður þeirra nýttar sem verkfæri við
skipulag forvarna í viðkomandi sveitarfélagi.
Leitað verði samstarfs við Áfengis- og vímu-
varnaráð íslands um framkvæmd.
Gerðar verði ráðstafanir, t.d. með stofnun sér-
staks sjóðs, innan vébanda Sambands íslenskra
sveitarfélaga eða í samstarfi við aðra aðila, sem
geri sveitarfélögum kleift að kaupa niðurstöður
slíkra rannsókna. Séu niðurstöður rannsókna sem
gerðar eru í sveitarfélaginu sjálfu lagðar til grund-
vallar má ætla að allt forvarnastarf verði markviss-
ara.
3. Námsefni
Því verði beint til yfirvalda mcnntamála að
hafa frumkvæði og standa myndarlega að
útgáfu greinargóðs og vel staðfærðs námsefnis
um fíkniefni og forvarnir, sem tekur mið af
ríkjandi samfélagsháttum hverju sinni og að
tryggja skólum ávallt greiðan aðgang að því.
Ein af forsendum þess að vel takist til í forvarna-
starfi er að saman fari gott námsefni og hæfur
kennari. Meðal annars í ljósi nýju námsgreinarinn-
ar lífsleikni, sem ber samkvæmt aðalnámsskrám að
kenna á öllum skólastigum, er nauðsynlegt að efla
rnjög gerð og útgáfu námsefnis fyrir alla aldurs-
hópa í grunn- og framhaldsskóla. Þannig verður
einnig tryggð meiri og betri samræming i fræðslu
um fíkniefni og forvarnir.
4. Fræðsla og þjálfun starfsfólks skóla o.fl.
Lagt er til að fastur og árviss liður í endur-
menntun kcnnara og annars starfsfólks skóla og
þeirra stofnana annarra sem vinna með börn og
unglinga á vegum sveitarfélaga verði kennsla og
þjálfun um forvarnir í víðtækum skilningi og
um fíkniefnamál sérstaklcga.
Nauðsynlegt er að aðilar, s.s. starfsmenn skóla,
félagsmiðstöðva, íþróttahúsa og vinnuskóla, þekki
hættumerki, geti borið kennsl á fikniefni og ein-
kenni neyslu, viti hvernig bregðast skal við og
hvaða ferli tekur við ef mál fara til barnaverndar-
yfirvalda og/eða lögreglu og séu vel meðvitaðir um
mikilvægi þess að uppfylla upplýsingaskyldu sína
gagnvart foreldrum, barnaverndaryfirvöldum og
lögreglu þegar það á við.
Tryggt verði að kennarar sem kenna lífsleikni
eða sinna fræðslu um forvarnir fái sérstaka þjálfun
til miðlunar efnisins og samskipta við börn og
unglinga með tilliti til verkefnisins ásamt reglu-
bundinni endurmenntun.
5. Foreldrafélög
a) Því verði beint til skólayfirvalda í sveitar-
félögum að styðja enn frekar við starf foreldra-
félaga í grunnskólum í því augnamiði að auka
og efla starfið og fræðslu fyrir foreldra um
ofannefnda þætti (sjá greinargerð með tillögu 4)
og fleiri sem að foreldrum snúa varðandi
forvarnir og fíkniefni, foreldrarölt og önnur
viðfangsefni foreldrafélaga sem hafa forvarna-
gildi.
Starf foreldrafélaga í grunnskólum hefúr verið
að eflast mjög á undanförnum árum. Sýnt hefur
verið fram á það í rannsóknum að þátttaka foreldra
í skólastarfi skiptir miklu máli.1'
b) Lagt er til að Samband íslenskra sveitar-
félaga hvetji til stofnunar foreldrafélaga í
framhaldsskólum í þeim tilgangi meðal annars
að styðja enn frekar við það forvarnastarf sem
þar er unnið.
Með hækkun sjálfræðisaldurs í 18 ár er komið
tækifæri til að efla samvinnu foreldra framhalds-
skólanema á aldrinum 16-18 ára. Samtökin Heim-
ili og skóli hafa, ásamt áhugamönnum, unnið að
þessu máli. Með stofnun foreldrafélaga í fram-
haldsskólum mætti hindra óæskilega þróun og
jafnvel koma í veg fyrir margvísleg vandamál.
6. Heft aðgengi barna og ungmenna að fíkniefn-
um, áfengi og tóbaki
a) Samband íslenskra sveitarfélaga skori á
viðkomandi yfirvöld að gera sérstakt átak gegn
dreifingu og sölu fíkniefna innanlands.
I samræmi við stefnu ríkisstjórnarinnar um hert-
ar aðgerðir gegn innflutningi og sölu ólöglegra
fíkniefna hafa fjárveitingar til fíkniefnalöggæslu
verið auknar verulega, sérstaklega með því að efla
ávana- og fíkniefnadeild lögreglunnar í Reykjavík
og með fjölgun sérstakra fíkniefnalögreglumanna í
lögregluembættum á landsbyggðinni. Þetta hefur
tvímælalaust leitt til verulegs árangurs á þessu
sviði sem sést af fjölda mála af áður óþekktri
stærðargráðu2’, auk allmargra stórra mála sem upp