Helgafell - 01.12.1955, Síða 61

BREF TIL RAGNARS
59
á svip málsins og fæli útlendinga frá að læra það. Og þá verður markvís krafa
dagsins: burt með ð og þ! Tökum upp í staðinn th menningarþjóðanna! °g
að þessu getur rekið, áður langt um líður.
Fyrir mér hefur þetta úreldingarvandamál, — því að nú á tímum er allt
gert að ,,vandamálum“ — horft þannig við: I lélegum skáldskap er allt úrelt,
ekki aðeins stuðlar, höfuðstafir og hendingar, heldur og öll umgerð og allt inni-
hald kvæðisins. En þegar fram á sviðið birtist skáld, sem yrkir „eins vel og
Shakespeare“, þá er eins og allt verði nýtt: stuðlar, höfuðstafir, hendingar,
hrynjandi, bragarhættir, orð og efni. Vildirðu ekki biðja óvini stuðlaljóðanna
að íhuga, hvort þarna liggi ekki agnarlítill hvolpur grafinn, sumum þeirra ef
til vill ekki alveg óviðkomandi?
Andstæðingar stuðlaljóðanna segja einnig, sem áður getur, að stuðlar, höf-
uðstafir og hendingar séu fjötur á skáldskapargáfunni. En samtímis láta að
minnsta kosti sumir þeirra í veðri vaka, að það sé alveg eins erfitt að yrkja
undir stuðlaleysu. Hvað er þá unnið við að slíta af sér gömlu rímfjötrana, ef
menn leggja á sig nýjan Gleypni, sem gerir skáldskapargáfunni eins erfitt um
hreyfingar?
£g hef buxur með, að þetta sé ekki rétt. £g held það sé sagt í því skyni að
fyrirgirða gengisfall á skáldverðleikum sínum. Eg hef ort nokkur ljóð í svo
nefndum atómstíl. Mér ber vitaskuld að játa, að þau eru ekki eins vel gerð og
beztu atómljóðin, sem kveðin hafa verið á vora tungu, enda var ég þá og er
enn viðvaningur í iðninni. En ætli þau jaðri ekki við meðallag?
Mér reyndist þessi rímlist svo auðveld viðfangs, að ég held ég myndi treysta
mér til að yrkja 365 atómljóð á ári og 366 hlaupárin. Ef ég ætti að skila jafn-
miklum afköstum á jafnlöngum tíma í stuðluðum ljóðum, og þó ekki betri að
gæðum, þá myndi blóðþrýstingurinn í mér vera kominn í sprengingaraðstöðu,
áður en fyrsti mánuður ársins væri liðinn. Sumarið 1947 orti ég þrjú atómljóð
í járnbrautarlest milli Leeds og London, sitjandi í klefa þar sem fleiri voru,
og bætti við fjórða kvæðinu um kvöldið, þegar ég sá fætur á kvenmanni upp á
kálfa niður undan viðargreinum í garðinum á móti hótelinu, sem við Margrét
bjuggum á. En þennan dag var ég nú reyndar innblásinn og tapaði fyrir bragð-
ið einhvers staðar í lestarklefanum lyklunum að íbúðinni okkar heima á Hring-
braut 45. Margrét getur ennþá borið vitni um, hvort þetta er ekki allt rétt.
Þér mun ljóst af þessari lipurð minni í að yrkja í atómstíl, að ég hlýt að
taka undir það með óvinum stuðlaljóðanna, að stuðlar, höfuðstafir og hending-
ar hljóti að vera talsverðar hömlur. En ég vil bæta við: hömlur á yrkingar-
hraða. Þar með er ekki sagt, að þessar rímreglur séu hömlur á yrkingar-
gæðunum. 011 list á sínar hömlur við að glíma, því að hér lifum við ekki í
heimi fullkomleika. Bezt væri auðvitað að geta haft hömlurnar sem fæstar, ef
við það færu ekki forgörðum verðmæti, sem eru meira virði en það, sem á
vinnst. Ef við köstum hömlunum út um austurdyrnar, er hætt við að ringul-