Helgafell - 01.12.1955, Page 127

LISTIR
125
son, ákveðnar tillögur um það, aS list-
nám verði gert að „fastri námsgrein
í öllum barna- og unglingaskólum,
jafnvel þótt óhjákvæmilegt reynist að
láta annað ólífrænna námsefni víkja
að einhverju leyti“, og jafnframt
verði unnið að því „að samræma-
barna- og unglingaskóla, jafnt og æðri
skóla, listaskólunum, á þann veg, að
efnilegu fólki, sem stunda vill nám í
listum, gefist kostur á að' sleppa öðr-
um greinum (í almennu skólunum),
einnig til prófs, en leggja fram á móti
einkunnir sínar frá listskólunum . ..“
Þessi tímabæru orð dr. Páls lýsa
mikilli framsýni og djúpum skilningi
á eðli þeirra viðfangsefna, sem bíða
okkar, ekki aðeins á sviði tónlistar-
innar, heldur einnig í almennum upp-
eldismálum, og það er mikið gleðiefni,
að borgarstjórinn í Reykjavík, Gunn-
ar Thoroddsen, tekur mjög í sama
streng að því er tónlistina snertir í
ávarpi sínu til gesta á tónlistarhátíð-
inni.
Barnssálin er opin og móttækileg
fyrir hverskyns áhrifum utan að,
og dómgreind barnanna eð'lilega
óþroskuð. Samkeppnin um athygli
þeirra og áhuga er orðin hörð og mun
fara harðnandi með ári hverju, en hún
miðast því miður sjaldnast við það,
hvað börnunum er hollast og helzt til
varanlegrar uppbyggingar og gleði.
Hagnaðarvonin verður þar oft þyngri
á metunum, og nægir því til sönnun-
ar að minna á hin svonefndu „hazar-
blöð“, lélegar kvikmvndir og marg-
víslegar aðrar fánýtar skemmtanir,
sem börnum eru ætlaðar.
Það mundi vera fásinna að ætla að
koma í veg fyrir að slík dægrastytt-
ing sé og verði áfram á boðstólum
fyrir börn og unglinga. En það má
vinna gegn því, að æskulýðurinn sé
beinlínis ofurseldur þessum hégóma,
með því að' innræta honum skilning
og virðingu á fögrum listum og veita
honum þannig ævarandi aðgang að
óþrjótandi brunnum lífs- og list-
nautnar.
Þjóðfélagshættir meðal menningar-
þjóða eru nú orðnir á þann veg, að
það er eitt hið mesta vandamál,
hvernig tómstundunum skuli varið,
þannig að þær verði til raunverulegr-
ar hvíldar, gleði og uppbyggingar, en
glatist ekki í eftirsókn eftir hégóm-
legri og jafnvel óhollri dægrastytt-
ingu. Margir virðast liafa áhyggjur
af þessu, ef dæma iná eftir hinum tíðu
blaðaskrifum, þar sem krafizt hefur
verið að bann væri sett á eitt eða
annað, sem æskulýðnum hefur í þann
svipinn verið talið óholltt. En þetta
mál leysist ekki með bönnum eð'a öðr-
urn neikvæðum aðgerðum, hehlur
beinlínis með því að taka virkan og
jákvæðan þátt í hinni almennu sam-
keppni um athygli og áhuga barn-
anna, bjóða þeim hollari skemmtanir
og hugðarefni og búa þau undir að
geta notið þess, sem almennt er á boð-
stólum af slíku tagi. Þannig mætti
stuðla að vaxandi gengi íslenzkrar
menningarstarfsemi, en draga úr áhrif-
um glæpatímarita, manndrápskvik-
mynda og knæpulífs.
Hér eru það skólamir, sem gætu
lagt þyngsta lóðið á vogarskálina, ef
rétt væri á haldið. Það þykir að vísu
ekki lengur góð latína, að „bókvitið
verði ekki í askana látið“. En þó
virðist námsgreinaval hinna almennu
skóla enn miðast óeðlilega mikið við
það, hvað talið er „hagnýtt“ efni í
þrengstu merkingu orðsins. Það er
óneitanleg staðreynd, að mjög mikið
af þessu námsefni er algerlega ólíf-
rænt, að minnsta kosti í höndum vel-