Læknablaðið - 15.02.2000, Blaðsíða 26

FRÆÐIGREINAR / BARNALÆKNINGAR
Table II. Scoring system for severity ofatopy.
Score
Frequency of wheezing attacks 0-5
Severity or persistence of atopic eczema 0-5
Severity or persistence of rhinoconjunctivitis 0-3
History of allergic reaction to food 0-2
Urticaria 0-1
Immediate skin reaction to one or more
of the allergens used 0-2
Mild allergy: global score £3.
Moderate allergy: global score 4-5.
Severe allergy: global score >6.
Table III. Prevalence and types of allergy in lcelandic children (percentage). Note, that the majority ofchildren had mild symptoms.
Age
Types of Cumulative 18-23 months 4 years 8 years
atopy incidence (n = 179) (n = 161) (n = 134)
Atopy (total) 60 42 45 34
Asthma 32 19 28 13
Eczema 40 31 21 20
Rhinoconjunctivitis 13 0 7 10
Food allergy 2 1 1 2
Niðurstöður
Fig. 1. Prevalence of
allergic diseases and
asthma according to age
(numbers over columns
indicate numbers of
individuals).
Almennt: Algengi ofnæmis og astma í íslenskum
börnum reyndist vera 34-45% á mismunandi aldurs-
skeiðum, en samtals greindust 107 börn (60%) með
þessa sjúkdóma einhvern tímann á rannsóknartíma-
bilinu (cumulative incidence) (tafla III, mynd 1 og 2).
Algengið var mest við fjögurra ára aldur og minnst
við átta ár (p=0,057). Samkvæmt stigun höfðu flest
barnanna fremur vægan sjúkdóm. Einungis 3%
þeirra barna sem höfðu astma eða ofnæmi á öðru ári
(1% af heildarfjölda) töldust hafa meðalslæman eða
alvarlegan sjúkdóm og enginn hafði alvarlegan sjúk-
dóm við fjögurra og átta ára aldur.
Astmi: Fimmtíu og sjö börn eða 32% (57/179)
voru greind með astma á einhverju stigi rannsóknar-
innar. Algengi astma á mismunandi aldursskeiðum
sést á myndum 1 og 2 og í töflu III. Astmi var algeng-
astur hjá fjögurra ára börnum en fátíðastur við átta
ára aldur (p=0,003). Af þeim 34 bömum sem greind
voru með astma 20 mánaða voru 23 (68%) enn með
einkenni fjögurra ára en einungis níu (26%) höfðu
enn astma við átta ára aldur. Sjúkdómurinn var væg-
ur á öllum aldursstigum, ekkert barn hafði meðal-
slæman eða alvarlegan astma. Húðpróf reyndust já-
kvæð hjá átta af 18 (44%) börnum sem höfðu astma
við átta ára aldur. Af 18 átta ára börnum með astma
höfðu 14 (78%) fjölskyldusögu um ofnæmi saman-
borið við 75 (56%) í úrtakinu öllu (p=0,125). Af þess-
um 14 voru sex með fjölskyldustuðul >4. Átta astma-
barnanna (44%) bjuggu á reykingaheimilum.
Exem: Alls greindust 72 börn (40%) með exem á
einhverjum tíma rannsóknarinnar og var það algeng-
ast einkenna (tafla III, myndir 1 og 2). Algengið var
mest hjá 20 mánaða börnum samanborið við fjögurra
(p=0,037) og átta ára börn (p=0,029). Af þeim 56
börnum sem höfðu exem 20 mánaða voru 15 (27%)
enn með einkenni þess við átta ára aldur. Af átta ára
börnum með exem höfðu 78% jákvæða fjölskyldu-
sögu um ofnæmi samanborið við 56% í heildarúrtak-
inu (p=0,053). Fjölskyldustuðull var >4 hjá níu þess-
ara einstaklinga (43%). Á 18 af 27 heimilum (67%)
voru dýr og/eða reykingar (dýr á fjórum, reykingar á
sex og bæði hjá átta) samanborið við 77 (57%) í
heildarúrtakinu við átta ár (p=0,401).
Ofnœmiskvef: Tuttugu og þrjú börn voru greind
með ofnæmiskvef á rannsóknartímanum. Eins og
sést á mynd 1 var ekkert barn greint með þennan
sjúkdóm innan tveggja ára aldurs. Hins vegar greind-
ust 12 börn (7%) með ofnæmiskvef fjögurra ára og 14
(10%) við átta ára aldur (myndir 1 og 2). Einungis
þrjú þeirra barna sem höfðu einkenni ofnæmiskvefs
fjögurra ára voru enn með slík einkenni átta ára. Af
átta ára börnunum voru átta af 14 (57%) með já-
kvæða fjölskyldusögu um ofnæmi og er það ekki
marktækt hærra en heildarúrtakið. Reykingar og/eða
dýr voru til staðar á átta heimilum (57%) sem er það
sama og í úrtakinu í heild. Níu (64%) átta ára barna
með ofnæmiskvef höfðu jákvæð ofnæmispróf, þar af
höfðu allir ofnæmi fyrir köttum og fimm fyrir grasi.
Fœðuofnœmi: Einungis tvö börn voru greind með
fæðuofnæmi við 20 mánaða aldur og var ofnæmið
enn til staðar á tveimur síðari stigum rannsóknarinn-
ar. Átta ára uppfylltu þrjú börn skilmerki um fæðuof-
næmi (2%), öll höfðu ofnæmi fyrir fiski og þar af eitt
fyrir skelfiski.
Fjölofnœmi: Tuttugu mánaða voru 15 börn (20%)
með tvö eða fleiri ofnæmisvandamál. Af þeim voru
14 með astma og exem en eitt barn hafði auk þess
fæðuofnæmi. Fjögurra ára voru 17 böm (24%) með
fleiri en eitt ofnæmiseinkenni. 116 tilvikum voru tvö
einkenni til staðar (astmi/exem hjá sex, astmi/ofnæm-
iskvef hjá sjö, exem/ofnæmiskvef hjá þremur). Einn
einstaklingur hafði þrjú einkenni. Átta ára höfðu 11
104 Læknablaðið 2000/86