Læknablaðið - 15.02.2000, Blaðsíða 44

FRÆÐIGREINAR / ATVINNUSJÚKDÓMAR
pökkun, færiböndin tóku við öllum flutningi. Færri
starfsmenn þurfti í eftirlit með afköstum og gæð-
um frá hverri konu þar sem fallið var frá einstak-
lingsbónus og farið yfir í hópbónus.
Ályktun
Við ályktum að þær breytingar sem hér hefur verið
lýst hafi aukið óþægindi frá fingrum, úlnliðum og oln-
bogum meðal kvenna í fiskvinnslu. Með núverandi
vinnuskipulagi er verkvíxlun lítils virði því meirihluti
starfsmanna vinnur sömu einhæfu störfin. Mjög fá
störf innan fyrirtækjanna gefa þá fjölbreytni sem þarf
til að verkvíxlun skili árangri. Pví þarf að taka á sjálfu
vinnuskipulaginu, útvíkka verksviðið þannig að verk-
efnin feli í sér breytilegt álag. Margir hafa lagt sig
fram við að finna matskerfi og lausnir á þessum
vandamálum sem tengjast síendurteknum hreyfing-
um við vinnu (14,17,18) þannig að þekkingin er fyrir
hendi. Með tæknilegum breytingum var hægt að
auka framleiðnina en á kostnað óþæginda frá hreyfi-
og stoðkerfi. Minni óþægindi og aukin vellíðan í
vinnunni næst ekki nema með þverfaglegu samstarfi
þar sem allir þættir vinnuumhverfisins eru skoðaðir
og vandamálin leyst heildstætt.
Heimildir
1. Ólafsdóttir H, Steingrímsdóttir ÓA, RafnssonV. Óþægindi frá
stoðkerfi meðal fiskvinnslufólks. Læknablaðið 1993; 79:29-35.
2. Steingrímsdóttir ÓA, Rafnsson V, Sveinsdóttir Þ, Ólafsson M.
Einkenni frá hreyfi- og stoðkerfi. Hóprannsókn á úrtaki ís-
lendinga I. Læknablaðið 1988; 74:223-32.
3. Laun og launakostnaður í fiskiðnaði í Noregi, Danmörku,
Englandi og íslandi. Skýrsla starfshóps á vegum kjararann-
sóknarnefndar. Reykjavík: Félagsmálaráðuneytið; 1985.
4. Bongers PM, de Winter CR, Kompier MAJ, Hildebrandt VH.
Psychosocial factors at work and musculoskeletal disease.
Scand J Work Environ Health 1993; 19: 297-312.
5. Lundberg U. Methods and applications of stress research.
Technol Health Care 1995; 3:3-9.
6. Ohlsson K. Neck and upper limb disorders in female workers
performing repetitive industrial tasks [Ph.D. thesis]. Lund:
Lund University; 1995.
7. Silverstein BA, Fine LJ, Amstrong TJ. Hand wrist cumulative
trauma disorders in industry. Br J Ind Med 1986; 43: 779-84.
8. Rafnsdóttir GL. Kvinnofack eller integrering som strategi mot
underordning. Diskussion kring kvinnliga fackförening [Ph.D.
thesis]. Lund: Lund University; 1995.
9. Kuorinka I, Jonsson B, Kilbom A, Vinterberg H, Biering-Sör-
ensen F, Andersson G, et al. Standardised Nordic question-
naire for the analysis of musculoskeletal symptoms. Appl
Ergonomics 1987; 18: 233-7.
10. Mantel N, Haenszel W. Statistical aspects of the analysis of
data from retrospective studies of disease. J Natl Cancer Inst
1959; 22: 719-24.
11. Ohlsson K, Hansson GÁ, Balogh I, Strömberg U, Pálsson B,
Nordander C, et al. Disorders of the neck and upper limbs in
women in the fish processing industry. Occup Environ Med
1994;51:826-32.
12. Chiang H-C, Ko Y-C, Chen S-S, Yu H-S, Wu T-N, Chang P-Y.
Prevalence of shoulder and upper-limb disorders among
workers in the fish-processing industry. Scand J Work Environ
Health 1993; 19:126-31.
13. Kilbom Á. Repetitive work of the upper extremity. Part II: the
scientific basis (knowledge base) for the guide. Int J Ind Erg
1994; 14: 59-86.
14. Rodger S. Repetitive work. In: Rodgers S, ed. Ergonomic
design for people at work. New York: Van Norstrand Rein-
hold; 1986: pp. 246-58.
15. Kuorinka I, Koskinen P. Occupational rheumatic diseases and
upper limb strain in manual jobs in a light mechanical industry.
Scand J Work Environ Health 1979; 5/Suppl. 3:39-47.
16. Ohlsson K, Attewell RG, Skerfving S. Self-reported symptoms
in the neck and upper limbs of female assembly workers.
Scand J Work Environ Health 1989; 15: 75-80.
17. Hasle P, Hansen HAB, Möller N. Nár EGA skal afskaffes. En
hjælp til virksomhedens indsats mod Ensidigt, Gentaget Ar-
bejde. Danmark: Arbejdsmiljöfondet; 1995.
18. Andersen V, Bjurvald M, ed. Vágar till fárre arbetsskador -
utveckling av nordisk ergonomitilsyn. TemaNord 1994:2; 514.
120 Læknablaðið 2000/86