Læknablaðið - 15.02.2000, Qupperneq 71

UMRÆÐA & FRÉTTIR / GOMUL LÆKNISRÁÐ / LJÓÐ
hryllingi til sullaveikinnar. En heimildarmenn sem
svöruðu þessari skrá, nær allir fæddir eftir alda-
mót, virtust margir kannast við að hundar væru
látnir sleikja sár eins og sést á eftirfarandi brotum
úr svörunum:
„...var svo talið að ekki hlypi illt í sár sem
hundur sleikti til dæmis á sjálfum sér og furða var
hvað sár á hundum greru fljótt ef þeir náðu að
sleikja þau. Sumir höfðu líka mestu tröllatrú á að
láta hunda sleikja sig og sagt var um mann einn að
hann þvægi sér ekki öðru vísi en svo að hann bæri
skyr framan í sig og í eyrun og léti svo hundinn
sleikja."
„Eg man að pabbi fékk einu sinni sár á milli
tánna, og að Táta gamla var látin sleikja það,“ seg-
ir í annarri heimild en þar er talið alvanalegt að
hundar sleiktu sár, sérstaklega þó ígerðir til lækn-
inga.
Heimildarmaður úr Norður Múlasýslu skrifar:
„Eg held að öruggt sé að hundstungan sé græð-
andi. Það reyndist hún okkur börnunum, hvort
sem var á höndum eða fóturn. Oft var ekki heil brú
í skónum að kvöldi eftir fjallgöngur allan daginn.
Smalahundurinn bara sleikti allar mínar benjar og
það var eins og hætti að blæða og allt greri.“
A þessu viðhorfi voru þó undantekningar og er
þetta til dæmis haft eftir Strandamanni:
„Eg veit hvorki til né hefi heyrt þess getið, að
nokkrum manni eða konu hafi til hugar komið að
láta hund sleikja sár og skurfur í græðslu- og lækn-
ingarskyni. Þvert á móti gætti fólk mikillar var-
færni í sínum samskiptum við hunda, að minnsta
kosti allt yngra fólk.“ Annar heimildarmaður segir
að á fyrri hluta aldarinnar hafi börnum verið
bannað að snerta hunda eða láta þá sleikja sig.
Það voru nær eingöngu Arnesingar sem þekktu
sögur um lækningamátt tíkarmjólkur. Það var þá
fyrst og fremst að hún ætti að örva hárvöxt, en því
brá jafnframt fyrir að þetta væri að vera þveröfugt,
menn ættu að bera hana á sig til að eyða hárum.
Einn hafði heyrt að gott væri að bera tíkarmjólk á
sár.
Nokkuð þekkt var trúin um að hundar sæju
feigð á mönnum, enda þóttu þeir afar næmir. Af
hegðun þeirra mátti til dæmis marka veðurfar á
næstunni og gestakomur og þá einnig hvernig
fylgjur tilvonandi gestir hefðu. Þegar hundar þef-
uðu af einhverjum og gengu síðan í burtu sneyptir
með lafandi skott átti viðkomandi ekki langt eftir.
Sérstaklega voru hundar næmir á þetta gagnvart
eigendunum og sögð var saga bónda sem merkti
eigin feigð af heimahundinum - og dó síðan
drottni sínum.
Jónas
Hallgrímsson
Bringsmalaskottan er brennivínsþyrst,
Brynmeier skilur það tæplega fyrst,
og enn síður Fjölnir og Finnur.
Tómas og Konráð, sem trúa á hann,
telja þó kjark í og hvetja sinn mann,
en einstœðingsskapurinn iðjuna kann
og örlagaþrœðina spinnur.
Þrœðirnir tvinnast og þrinnast í band,
og þrástöguð ógœfa býr honum grand,
vonir hans fœrir ífjötra.
í heiðbláum frakka með húfu ogstaf
heyrir'ann samtíðarmannanna skraf
svo stefnir hann ótrauður út yfir haf
og upp yfirfátœktar tötra.
í Köben og Sórey skal íslandi allt
unnið í sjálfstœðis þágu, en valt
er gengið hjá skáldinu góða.
Einmanakenndin er óvinur hans,
hins ástsæla, gáfaða forystumanns,
veislurnar missa sinn glitoþm glans,
uns gleðina setur hljóða.
Vinunum fœkkar, og forlagagrimm
feigðin úr gáttunum kallar, og dimm
ský yfir skáldinu þruma.
Vorboðinn Ijúfasti dofnar og deyr,
dalbúasöngurinn heyrist ei meir.
Eftir á hólunum einungis þeir
álfa og dverga og guma,
sem finna hjá vættunum viðnám og hlíf
vonglaðir heilsa og biðja um líf
og nú skilja nœstum því allir.
Þú kveikir og smellir á veraldarvef
velurþinn Jónas með Hraundrangastef:
Smávinum foldar ég göfigum gef
gull mín og óskahallir.
Brynjólfur Ingvarsson
Þess má geta að
höfundur gaf út
Ijóðabók árið 1999
sem enn má fá
áritaða hjá
honum.
Læknablaðið 2000/86 141