Læknablaðið - 15.05.2004, Blaðsíða 19

FRÆÐIGREINAR / HAGKVÆMNI BÓLUSETNINGAR
Athyglisvert er hve bólusetning gegn meningó-
kokkum C er ntiklu hagkvæmari við íslenskar aðstæð-
ur samanborið við Bretland, mælt á mælikvarða kostn-
aðar við að hindra sýkingar og bjarga lífárum. Ástæð-
una fyrir þessari niðurstöðu má rekja til þess að sýk-
ingartíðni er nokkuð há á Islandi og kostnaður við að
ná til þeirra sem á að bólusetja var verulega hærri í
Englandi og Wales en á Islandi. Englendingar og
Walesbúar þurftu að grípa til dýrrar auglýsingaher-
ferðar en íslenska heilbrigðiskerfið gat nýtt sér heild-
arskipulag fyrir landið um ungbarnaeftirlit og leik-
skóla- og skólahjúkrun. Þessir aðilar gátu bætt verk-
efninu á sig án teljandi viðbótarkostnaðar en vissulega
má spyrja hvort ekki sé rétt að ætla meningókokka-
átakinu að greiða hluta af föstum kostnaði vegna þess-
arar vinnu. Víst er að konri til tals í framtíðinni að
leggja þessi kerfi af mun meningókokkaverkefnið
vega þungt sent röksemd gegn slíku. Fösturn kostnaði
vegna fyrrnefndra kerfa var haldið utan við þessa at-
hugun vegna þess að ráðist var í bólusetningarverkefn-
ið af þeirri ástæðu einni að það var álitið hagkvæmt
bæði frá læknisfræðilegu og hagfræðilegu sjónarhomi.
Niðurstöðurnar sem hér eru birtar á að taka með
fyrirvara. Eins og fram hefur komið vantar nokkuð af
íslenskum upplýsingum um faraldsfræðilegar forsend-
ur og kostnað. Rétt er að benda á að nánar var skoð-
aður umönnunarkostnaður og lyfjakostnaður við
meðferð sjúkdómsins með starfsfólki á hag- og upplýs-
ingasviði, lyfjasviði og endurhæfingarsviði Landspít-
ala. Upplýsingar frá þessum aðilurn gáfu til kynna að
kostnaðarmatið í þessari rannsókn væri ekki óraun-
hæft miðað við fyrirliggjandi upplýsingar.
Mikilvægt er að réttar upplýsingar um faralds-
fræðilegar forsendur og kostnað séu fyrir hendi til að
gera nákvæmar rannsóknir á sviði kostnaðarhag-
kvæmnisgreininga fyrir ákvarðanir er varða heil-
brigðisþjónustu.
Markmið ákvarðana sem teknar eru í heilbrigðis-
kerfinu lúta að því að bæta líðan sjúklinga, stuðla að
eðlilegri forgangsröðun verkefna og tryggja hag-
kvæma nýtingu skattfjár. Þá er í seinni tíð sívaxandi
krafa um að ákvarðanir séu auðraktar og auðskildar
fyrir þá sem í hlut eiga. Allir þessir þættir eru ná-
tengdir mati á árangri. Skilvirkni þessara matsað-
ferða er háð því að takist að samþætta þekkingu,
meðal annars af læknisfræðilegum og hagfræðilegum
toga, og nýta fyrirliggjandi upplýsingar.
Niðurstöður okkar benda til þess að bólusetning
gegn meningókokkum C á Islandi sé mjög kostnaðar-
hagkvæm og styður niðurstöður annarra um að bólu-
setning sé ein af hagkvæmustu fyrirbyggjandi aðgerð-
um í heilbrigðismálum sem völ er á í dag (12).
Heimildir
1. Heimasíða Landlæknisembættisins: www.landlaeknir.is
2. Jóhannsdóttir IM, Guðnason Þ, Lúðvígsson P. Laxdal R. Stef-
ánsson M, Harðardóttir H, et al. Heilahimnubólga af völdum
baktería hjá eins mánaðar til 16 ára gömlum börnum á þremur
barnadeildum á íslandi. Samantekt áranna 1973-2000. Lækna-
blaðið 2002; 88: 391-7.
3. Miller E, Salisbury D, Ramsay M. Planning, registration and
implementation of an immunisation campain against menin-
gococcal serogroup C diseases in the UK: a success story.
Vaccine 2002; 20: S58-S67.
4. Mannfjöldatölur 2002. Hagstofan.
5. Edmunds WJ, Trotter CL. „Modelling cost effectiveness of
meningococcal serogroup C conjugate vaccination campaign
in England and Wales“. BMJ 2002; 324:1-6.
6. Farsóttaskrá sóttvarnalæknis. Landlæknisembættið.
7. Meningókokkasjúkdómur og varnir gegn honum. Bólusetning
gegn Neisseria meningitidis af gerð C. Skýrsla sóttvarnalæknis.
Landlæknisembættið, október 2001.
8. Boardman AE, Greenberg DH, Vining AR, Weimer DL.
Cost-Benefit Analysis 2nd. edition New Jersey, Prentice Hall
(2001), kafli 6 og 10.
9. Balmer P, Borrow R, Miller E. Impact of meningococcal C
conjugate vaccine in the UK. J Med Microbiol 2002; 51: 717-
22.
10. Norges Offentlige Utredninger (NOU 1998:16): Nytte-kost-
nadsanalyser, Statens forvaltningstjeneste, Statens trykning,
Oslo 1998.
11. Fine PM. Heard immunity: history, theory, practice. Epi-
demiologic Reviews 1993; 15:256-301.
12. Coffield AB, Maciosek MV, McGinnis JM, Harris JR, Cald-
well MB, Teutsch SM, et al. Priorities among recommended
clinical preventive services. Am J Prev Med 2001; 21:1-9.
Læknablaðið 2004/90 383