Læknablaðið - 15.05.2004, Blaðsíða 49

ÞIN G SKURÐLÆKNA, SVÆFINGA- OG GJÖRGÆSLULÆKNA / ÁGRIP ERINDA
voru endurskoðuð með smásjárskoðun og flokkuð samkvæmt skil-
merkjum WHO. Meinafræðilegir þættir voru athugaðir og stig út-
breiðslu við greiningu metið og kannað hvort samband væri milli
tegundar æxlis og stigunar.
Niðurstöður: Alls greindust 214 sjúklingar á tímabilinu. Seminoma
greindust hjá 55% (n=118, meðalaldur 38 ár) en af þeim voru 3
„spermatocytic“ seminoma. Non-seminoma greindust hjá 45% sjúk-
linga (n=96, meðalaldur 29 ár) en þau skiptust í blönduð kím-
frumuæxli (n=70,32,7%), embryonal carcinoma (n=18, 8.4%), tera-
toma (n=6,2,8%) og yolk sac tumor (n=l). Af blönduðu kímfrumu-
æxlunum var algengasta samsetningin teratoma + embryonal carcin-
oma (teratocarcinoma, n=17) og teratoma+embryonal carcinoma
+yolk sac tumor (n=13). 133 blönduðum æxlum voru tvær æxlisgerð-
ir, í 25 æxlum þrjár æxlisgerðir, í 11 æxlum fjórar æxlisgerðir og í einu
æxli fimm æxlisgerðir. Seminomaþáttur var í 27 æxlum og chorio-
carcinoma þáttur í átta æxlum. Eitt æxli var ekki unnt að undirflokka.
Hjá sjúklingum með seminoma eingöngu var æxlið takmarkað
við eistað (stig I) hjá 81% sjúklinga. Hjá 17% sjúklinga með semi-
noma hafði æxlið ýmist dreifst til eitla aftan skinu (stig II) eða eitla
í miðmæti (stig III). Aðeins tæplega 2% höfðu meinvörp utan eitla
(stig IV) við greiningu. Hvað non-seminoma varðar var aðeins um
56% sjúklinga með æxli bundið við eista við greiningu (stig I), um
24% með stig II eða III æxli en um 20% sjúklinga voru komnir með
fjarmeinvörp (stig IV). Ekki sást munur hvað varðar útbreiðslu
fyrir undirflokka non-seminoma.
E - 33 Meðfætt þindarslit í Lundi og Reykjavík. Saman-
burðarrannsókn á greiningu og árangri skurðaðgerða
Zora Topan', Tómas Guðbjartsson2, Þóra Fischer4, Lars Torsten
Larsson’, Atli Dagbjartsson5-6
‘Læknadeild Háskólans í Lundi, Svíþjóð, 2hjarta- og lungnaskurð-
deild og 'barnaskurðdeild háskólasjúkrahússins í Lundi, ‘kvenna-
og Vökudeild Landspítala, 'læknadeild Háskóla íslands
Inngangun Meðfætt þindarslit er sjaldgæfur meðfæddur galli sem
greinist hjá 0,l-0,3%o lifandi fæddra barna. Líffæri í kviðarholi þrengja
sér upp í brjóstholið og trufla starfsemi lungna og hjarta. Þessi börn
eru því yfirleitt mjög veik við fæðingu og mörg lifa ekki af skurðað-
gerð (40-60% skurðdauði). Oft liggur greining fyrir á fyrsta hluta
meðgöngu (ómskoðun) og þar sem horfur þessara barna hafa hingað
til verið taldar lélegar er oft gripið til fóstureyðingar. Markmið þess-
arar rannsóknar var að kanna greiningu og árangur skurðaðgerða við
þindarsliti á LSH og háskólasjúkrahúsinu í Lundi.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin er afturvirk og nær til allra
barna sem greindust 1993-2002 á báðum stofnunum. Einnig var far-
ið yfir fóstureyðingarskrár á íslandi á sama tímabili. Stuðst var við
sjúkra- og aðgerðarskrár. Haft var samband við aðstandendur
barna sem greindust á Islandi eftir 1993.
Niðurstöður: Sjö börn greindust á lífi á Islandi, öll fullburða (með-
alþyngd 3278 g) og greind í kringum fæðingu. Öll þurftu öndunarvél
að jafnaði í fjóra daga (bil 1-14 d.) og lifðu af skurðaðgerð nema eitt
sem var með alvarlegan hjartagalla (skurðdauði 14%). I dag eru
börnin við góða heilsu, 1-10 árum eftir aðgerð. Á sama tímabili
greindist þindarslit í sjö fóstrum á íslandi (16.-21. vika). í þremur
fóstrum greindust aðrir alvarlegir meðfæddir gallar en í fjórum voru
lungun vanþroskuð. Tvö fóstur voru án annarra meðfæddra galla. í
Lundi greindust 29 börn, fimm greind 8-10 mánaða eftir eðlilega
fæðingu (öll lifðu aðgerð), og hins vegar 24 börn (meðalþyngd 3149
g, 50% drengir) greind <6 klst. eftir fæðingu eða þegar á meðgöngu
(25%). Sjö voru fyrirburar og 13 (54%) með hægra þindarslit.
Þrettán barnanna greindust nieð aðra meðfædda galla og 18 þurftu
öndunarvél að jafnaði í sex daga (bil 0-174). Legutími eftir aðgerð
var 19 dagar (bil 1-369). Algengustu fylgikvillar aðgerðar voru loft-
brjóst (21%) og blæðingar (8%). Þrjú börn þurftu enduraðgerð.
Fimm börn létust eftir aðgerð (skurðdauði 21%), þar af tvö af
þremur börnum sem fengu ECHMO-meðferð. Þessi börn höfðu öll
aðra alvarlega meðfædda galla, oftast hjartagalla.
Ályktun: Meðfættþindarsliteralvarlegurmeðfæddurgalli þarsem
aðrir gallar eru til staðar í allt að helnringi tilfella. Hjá börnum sem
ekki greinast með aðra meðfædda galla er árangur skurðaðgerða
mjög góður og flest þessara barna lifa eðlilegu lífi síðar meir. Grein-
ing meðfædds þindarslits á meðgöngu verður því að teljast hæpin
ábending fóstureyðingar, sé fóstrið að öðru leyti eðlilegt.
E - 34 Fylgikvillar lungnabrottnáms hjá sjúklingum með
lungnakrabbamein
Tómas Guðbjartsson, Erik Gyllstedt, Ingimar Ingólfsson, Per Jöns-
son
Hjarta- og lungnaskurðdeild háskólasjúkrahússins í Lundi, Svíþjóð
Inngangur: Blaðbrottnám (lobectomy) er algengasta skurðaðgerð
við staðbundnu lungnakrabbameini. í völdum tilvikum getur þurft
að fjarlægja allt lungað, sérstaklega þegar um er að ræða miðlæg
æxli. Lungnabrottnám (pulmectomy) er umfangsmikil aðgerð og
fylgikvillar eftir aðgerðina eru tíðari og alvarlegri en eftir blaðbrott-
nám. Markmið þessarar rannsóknar var að kanna árangur lungna-
brottnáms hjá sjúklingum með lungnakrabbamein (smáfrumu-
krabbamein undanskilið), með sérstöku tilliti til lífshorfa og alvar-
legra fylgikvilla.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin er afturskyggn og nær til 130
sjúklinga sem á árunum 1996-2003 gengust undir lungnabrottnám
vegna lungnakrabbameins. Meðalaldur var 64 ár og mcirihlutinn
voru karlar (74%). Farið var yfir einkenni sem leiddu til greiningar,
vefjafræði æxlanna, TNM-stigun og fylgikvilla skurðaðgerðar. Með
fjölbreytugreiningu voru kannaðir forspárþættir lífshorfa og með
aðfallsgreiningu áhættuþættir alvarlegra fylgikvilla.
Niðurstöðun Algengustu einkenni voru hósti (69%), blóðhósti
(23%), bijóstverkir (22%) og mæði (21%). Tólf sjúklingar (9%)
greindust án einkenna. Flestir greindust á stigi IB (25%), IIB (13%),
IIIA (30%) og IIIB (28%). Algengustu fylgikvillarnir voru gáttatif
(15%), hjartabilun (5%) og lungnabólga (4%). Alvarlegir fylgikvillar
greindust hjá 15 sjúklingum (12%), þar með taldir berkjufistlar hjá
átta (6,2%). Berkjufistlar voru algengari eftir hægra lungnabrottnám
(p<0,01). Þremur þessara fistla þurfti að loka með nýrri skurðaðgerð.
Hinum var lokað með vefjalími sem komið var fyrir með berkju-
speglun. Geislameðferð var gefin fyrir aðgerð hjá 27 sjúklingum og
eftir aðgerð hjá 43 sjúklingum. Krabbameinslyfjameðferð var gefin
hjá 35 sjúklingum fyrir aðgerð. Fimm ára lífshorfur fyrir allan hópinn
Læknablaðið 2004/90 413