Læknablaðið - 15.05.2004, Blaðsíða 67

UMRÆÐA & FRETTIR / SAMSKIPTI LÆKNA OG LYFJAFYRIRTÆKJA
Mun eflaust glæða umræðuna
Ég fagna leiðara formanns LÍ í síðasta Læknablaði sem innleggi í
umræðu um samskipti lækna og lyfjafyrirtækja og tel að umræðan
sé læknum og lyfjafyrirtækjum holl og eigi helst stöðugt að vera í
gangi. Ég tel að samskipti lækna og lyfjafyrirtækja séu báðum aðil-
um nauðsynleg en þurfí að vera gegnsæ og lúta ákveðnum siða- og
samskiptareglum enda hagsmunaárekstrar mögulegir eins og
reyndar víðar í þjóðfélaginu.
Meðal annars vegna þessara mögulegu hagsmunaárekstra hafa
læknar siðareglur og einnig hafa læknafélögin í gegnum tíðina
lagt nrikla vinnu í að móta og semja reglur um samskipti lækna við
lyfjafyrirtæki. Þessar reglur eru í fullu gildi og læknum ber að
sjálfsögðu að fylgja þeim enda trúverðugleiki og fagmennska
lækna í húfi. Það er óhjákvæmilegt að sum samskipti lækna og
lyfjafyrirtækja geti orkað tvímælis og meðal annars þess vegna er
umræðan nauðsynleg. Hugsanlega þurfa læknar að endurskoða
reglur sínar í samskiptum við lyfjafyrirtæki í ljósi nýrra hugmynda
lækna sem endurspegla það þjóðfélag
sem þeir lifa og starfa í. Læknafélögin
hafa reyndar gert ráð fyrir endurskoð-
un á samningum og reglurn um þessi
mál. Innan heimilislæknahópsins hef-
ur lengi verið umræða um samskipti
við lyfjafyrirtæki, meðal annars um
það hvernig og hversu mikið þau korni
að endurmenntun og símenntun heim-
ilislækna. Ég geri ráð fyrir að unrræðan glæðist með innleggi for-
mannsins og hún sýni hversu nauðsynlegt það er að halda á lofti
fagmennsku lækna, meðal annars í samskiptum lækna við lyfja-
fyrirtæki.
Elínborg Bárðardóttir
formaður Félags íslenskra heimilislækna
Fjárstuðningur verði óskílyrtur
og opinber
Á að afnema með öllu stuðning lyfjafyrir-
tækja við fræðslu- og vísindastarfsemi
lækna? Svar mitl við þessari spumingu er
NEI. Sú blómlega fræðslustarfsemi sem
rekin hefur verið hérlendis undanfarin ár
væri ekki svipur hjá sjón án góðs samstarfs og stuðnings lyfja-
fyrirtækja. Ég tel jafnframt að þó finna megi of mörg dærni þess að
samskipti lækna og lyfjafyrirtækja hafi farið yfír ásætlanleg mörk þá
standi Iæknar yfirleitt heiðarlega að og noti eigin dómgreind í
ákvarðanatöku um lyfjaávísanir.
Hafandi lýst yfir stuðningi mínum við áframhaldandi sam-
vinnu lækna og lyfjafyrirtækja í símenntunarmálum lækna tel ég
engu að síður að endurskoða þurfi leikreglur þessara samskipta.
Samskiptin eiga að vera gegnsæ og það á að skína í gegn að til-
gangurinn helgist fyrst og fremst af þeim ásetningi að gefa lækn-
um kost á hlutlausri umfjöllun um viðfangsefni læknisfræðinnar.
Ég er þeirrar skoðunar að afnema eigi fræðslufundi senr eru
haldnir á vegurn lyfjafyrirtækja, afnema eigi boð urn ferðalög inn-
anlands og utan á fræðslufundi og gjafir til lækna frá lyfjafyrir-
tækjum ættu að heyra fortíðinni til.
í stuttu máli tel ég að draga eigi úr eða jafnvel afnema ein-
staklingsmiðaða þátttöku lyfjafyrirtækja í fræðslustarfi fyrir
lækna en beina stuðningnum til þeirra hópa eða samtaka lækna
sem sjá um framkvæmd og fjármögnun fræðslustarfseminnar.
Slíkur fjárstuðningur á að vera óskilyrtur og ekki háður því að
fjallað verði sérstaklega um þau lyf sem viðkomandi fyrirtæki hef-
ur hagsmuni af. Stuðningurinn yrði formlegur og opinber og
byggðist á ásetningi beggja aðila að rniðla sem réttastri og bestri
fræðslu til lækna. Hag lækna og lyfjafyrirtækja til lengri tíma hlýt-
ur að vera best borgið þegar kaupendur læknisþjónustunnar og
lyfjanna, það er sjúklingarnir, eru ánægðir.
Eftir sem áður eiga lyfjafyrirtækin rétt á og ber jafnvel skylda
til að upplýsa lækna um framleiðslulyf sín. Ég sé ekkert at-
hugavert við að slík upplýsingagjöf fari fram með samræðum,
póstsendingum eða á lyfjabásum fræðsluþinga, þar sem auðvelt
er að skilja á milli lyfjaauglýsinga og óhlutdrægrar fræðslustarf-
semi.
Arnór Víkingsson
formaður Fræðslustofnunar lækna
Læknablaðið 2004/90 431